Elk jaar organiseert de World Health Organisation (WHO) een Antibiotic Awareness Week. Focus ligt op het correcte gebruik van antibiotica. Steeds meer bacteriën worden namelijk resistent. Artis Micropia presenteert, in samenwerking met het Rijksinstituut voor Volksgezondheid & Milieu (RIVM), de opstelling ‘Kieskeurige Kuurtjes’. Je kunt een levensgrote, kermende patiënt genezen door de juiste behandeling te kiezen. Aan de reactie van de zieke op de behandeltafel is meteen te zien of de gekozen behandeling aanslaat.
Tekst Hester Aalberts | Foto’s Eddy Ellert
Sinds de opening van Micropia in 2014 heeft ruim een half miljoen bezoekers levende microben zien eten, bewegen en zich voortplanten. Een microbe is een wezen dat te klein is om met het blote oog te kunnen zien. Bacteriën zijn een van de kleinste microben en iedereen draagt daarvan goede en slechte exemplaren bij zich.
Van sommige slechte bacteriën kan je ziek worden. Artsen schrijven dan vaak antibiotica voor. Antibiotica komen oorspronkelijk uit de natuur waar microben ze zelf aanmaken om hun bacteriële concurrenten eronder te houden. Als medicijn hebben ze in ons lichaam een vergelijkbaar effect: het doden of remmen van ziekteverwekkende bacteriën. In 1928 ontdekte de Schotse arts Alexander Fleming bij toeval een schimmel die bacteriën doodt. Hiermee deden antibiotica hun intrede in de gezondheidszorg. Dankzij het gebruik van antibiotica zijn de afgelopen decennia miljoenen levens gered.
Superbacteriën
Doordat antibiotica te vaak wordt voorgeschreven, ook wanneer dat helemaal niet nodig is, krijgen bacteriën de kans zich ertegen te wapenen en worden zo resistent. De antibiotica heeft dan geen effect meer en het wordt moeilijk – of zelfs onmogelijk – de patiënt te genezen.
Als je besmet bent met een dergelijke ‘superbacterie’ word je niet altijd ziek, maar je kunt ze wel degelijk verspreiden. Dat is vooral gevaarlijk voor mensen met een zwakke gezondheid. Goede hygiëne, met name door vaak je handen wassen, is een effectief middel om het oplopen en het verspreiden van resistente bacteriën te voorkomen.
Onzichtbare wereld
Rembrandt Sutorius, directeur van Artis, spreekt vol vuur over wat hij de onzichtbare wereld noemt. ‘De opstelling Kieskeurige Kuurtjes is een belangrijke toevoeging aan ons museum. Bezoekers komen zo interactief meer te weten over antibioticaresistentie en superbacteriën.’ Jaap van Dissel, directeur Centrum Infectieziektebestrijding van het RIVM, benadrukt dat de samenwerking met Micropia een belangrijk middel is het grote publiek te bereiken en voor te lichten over deze ingewikkelde materie.
Je kunt de patiënten van de opstelling Kieskeurige Kuurtjes vanaf nu zelf genezen. Dus handen wassen en op naar Micropia.
Check RIVM antibiotica (youtube) | Micropia
