Willen bewoners wel warmte van MeerEnergie? Met een bewonersenquête wilde de buurtcoöperatie zelf achterhalen welke factoren bewoners het belangrijkst vinden. Tegelijkertijd zou die moeten zorgen voor meer draagvlak en grotere bekendheid.
Arie van Tol | Foto Frank Schoevaart
Ardine Nicolaï van MeerEnergie spreekt met me over de uitkomsten van de enquête en over de stand van zaken rond de ontwikkeling van een warmtenet in Middenmeer. Het burgerinitiatief wordt regelmatig genoemd als voorbeeld van geslaagde participatie. Ardine: ‘Dat is het ook. Nog steeds. Maar de gesprekken met gemeente en de vele andere in dit proces relevante partijen vergen veel professionele kennis. En miljoen euro’s zullen er omgaan in het warmtebedrijf dat MeerEnergie uiteindelijk wil worden. Maar alles begint en eindigt bij buurtbewoners.’
Respons
Het is al weer meer dan zeven jaar gelden dat de coöperatie MeerEnergie werd opgericht. Meer dan 900 leden zijn er, de bewonersenquête heeft voor enkele tientallen nieuwe leden gezorgd. De enquête was uitgezet in Middenmeer Noord en Zuid: op 4.944 postadressen hebben bewoners een uitnodiging ontvangen om een online-vragenlijst in te vullen. In totaal 869 mensen hebben dat daadwerkelijk gedaan. ‘Een respons van 17,6 procent is erg hoog,’ is de reactie van Ardine als ik aarzelend vraag of dat mee- of tegenviel. ‘Onderzoek, Informatie en Statistiek van de gemeente, OIS, zei vooraf dat we op 5 a 10 procent respons mochten rekenen. Bij de gemeente is het vertrouwen in ons met dat percentage van 17,6 verder toegenomen.’
Meedoen
Een opvallende conclusie is dat 81 procent van de respondenten zegt zich waarschijnlijk tot zeker te zullen aansluiten op het warmtenet van MeerEnergie. Ardine voegt daar aan toe: ‘De meest opvallende en meest tevreden stemmende conclusie is dat onder de respondenten die MeerEnergie niet kenden vóór deze enquête dat percentage ‘jaknikkers’ ook hoog is: 75 procent.’ Slechts 2 procent zegt zich waarschijnlijk niet tot zeker niet te zullen aansluiten.
Is er wel keus te zijner tijd? De bewoners moeten toch van het gas af? Ardine legt uit: ‘Hoe dwingend burgers van het gas af moeten is zeer de vraag. De streefjaren staan vooralsnog op 2050 – Nederland gasvrij -, 2040 – Amsterdam gasvrij – en 2030 – Middenmeer gasvrij -. Maar er moet wettelijk nog veel gebeuren eer bewoners verplicht kunnen worden van het gas af te gaan. Het zoeken naar een alternatief wordt wel steeds belangrijker. Inmiddels is de optie dat er simpelweg geen gas meer geleverd kan worden (helaas) een reëlere.’
Warmte via bestaande cv-radiatoren
Dat kosten een rol spelen bij het al dan niet meedoen is vanzelfsprekend. Volstrekte duidelijkheid is daar nog niet over te geven. ‘Maar bij MeerEnergie gaat het bewoners niet meer kosten dan verwarming nu kost, anders doen we het niet.’
Het water van het datacenter heeft een temperatuur van 30°. Met een centrale warmtepomp die aangelegd gaat worden in Sciencepark, niet ver van het datacenter, wordt de temperatuur opgehoogd naar 70°. Distributie en beheer zullen kosten met zich mee brengen. Ardine: ‘Veruit de grootste kostenpost is de aanleg van de leidingen. De gemeente legt ze de komende tijd aan in Middenmeer-Noord. Als dat leidingennet klaar is wil de gemeente het verkopen. Aan ons, is de bedoeling. Dat kost veel geld.’
Via die leidingen gaat het warme water langs alle deuren in Middenmeer. Via een smallere verbinding komt dat warme water je huis binnen en wordt met een ‘afleverset’ aangesloten op je huidige installatie. Deze ‘afleverset’ neemt de taak van de cv-ketel over. Daarbij komt niet het water zelf, maar de warmte ervan je huis in. De cv-ketel wordt vervangen, maar verspreiding in de woning gaat gewoon via de bestaande cv-radiatoren.
Hoe dan ook zegt een grote meerderheid bij de enquête: beter een buurtcoöperatie zonder winstoogmerk dan een commerciële partij.
Wel of geen warmtepomp
Het financiële verhaal mag dan nog niet helemaal duidelijk zijn, het is zeer onwaarschijnlijk dat deze collectieve oplossing voor een bewoner duurder uitpakt dan de individuele optie van het aanschaffen van een eigen warmtepomp. ‘Een warmtepomp is duur, maakt veel lawaai, neemt veel ruimte in, verbruikt erg veel elektriciteit en vergt een zeer goed geïsoleerde woning.’
Ardine vertelt dat bijvoorbeeld in Denemarken warmtenetten al veel langer gewoon zijn. De technische kennis is dan ook wijder verbreid en goedkoper. ‘Hoe meer mensen zich aansluiten bij MeerEnergie en hoe groter het gebied dat is aangesloten op het warmtenet, hoe lager de prijs van de warmtelevering door MeerEnergie kan worden.’
Graag meer informatie
Veel respondenten vinden het warmtenet van MeerEnergie goed voor het milieu. Het gebruik van een lokale bron wordt belangrijk gevonden. Ook uit de enquête valt te concluderen dat mensen grote behoefte hebben aan goede informatie. Er moet duidelijkheid komen omtrent de kosten en vertrouwen zijn en blijven in de professionaliteit van de coöperatie. Gewenst zijn gedetailleerde informatie over aanpassingen in de woning, een heldere tijdsplanning, informatie over hoe het werkt en onafhankelijke vergelijking met alternatieven. Dan zijn nog genoemd: ontzorging bij aanleg binnenshuis en een laagdrempelig aanspreekpunt in de wijk.
Bewoners willen wel, nu afwachten of de onderhandelingen met gemeente en andere organisaties ook positief verlopen. Ardine: ‘Eind april hopen we meer te weten.’
Check meerenergie.amsterdam
→ MeerEnergie heeft geen winstoogmerk: eventuele winst blijft bij bewoners.
→ Betaalbaarheid staat voorop.
→ De restwarmte die wordt gebruikt om huizen mee te verwarmen is gratis. Aansluiting op het warmtenet gaat bewoners niet méér kosten dan verwarming met een cv-installatie en een cv-ketel.
→ De restwarmte die wordt ingezet wordt nu nog gewoon de lucht in geblazen. Gebruik hiervan, met een centrale warmtepomp, maakt dat het net veel duurzamer is dan verwarming met gas; het bespaart veelCO2-
→ Aansluiting op het warmtenet is voor huizen die niet tot label A zijn geïsoleerd en geen vloerverwarming hebben het meest betaalbare alternatief voor gas.
