Terwijl er flink wordt bijgebouwd en de woningnood nog altijd hoog is, staan woningen in de vrije sector vaker leeg. Uit onderzoek blijkt dat sinds de pandemie de leegstand van Amsterdamse woningen in de vrije sector fors is toegenomen. In Oost zoeken bijvoorbeeld de nieuwe appartementen in Oostenburg nog bewoners.
Vorig jaar stond zes procent van de Amsterdamse vrije sectorwoningen met een huur van 1250 euro per maand leeg. Dit komt neer op ongeveer 4000 woningen. Het jaar daarvoor was dat aantal de helft. De daling is een landelijke trend. In Rotterdam liep de leegstand in de vrije sector zelfs op tot 8 procent. Anders dan in andere regio’s – waar de huurprijzen tot wel 17 procent stegen – bleef Amsterdam ver achter met nog geen 2 procent.
Hiermee lijkt het maximum van wat mensen voor een woning in de stad willen en kunnen betalen te zijn bereikt. Daarnaast keerden expats door de lockdown en de slapende wereldeconomie terug naar hun land van herkomst en zijn er voor huurders die vroeger een appartement deelden tegenwoordig goedkopere alternatieven zoals omgebouwde leegstaande bedrijfsruimtes.
De scheve verhoudingen zijn ook ontstaan omdat veel nieuw gebouwde woningen zijn bestemd voor mensen met hoge inkomens. Die groep blijkt kleiner dan het huidige aantal woningen in de vrije sector. Sinds het vertrek van de expats is dit verschil nog groter geworden.
Zo’n 20 procent van de nieuwgebouwde huizen valt onder de vrije sector. Projectontwikkelaars betalen hiervoor een hogere grondprijs. Met dit geld bekostigt de gemeente nieuwe sociale huur- en middenhuurwoningen. In 2021 zijn rond de 1200 vrijesectorwoningen gebouwd, minder dan in de jaren daarvoor. Mogelijk gaat dit aantal verder omlaag door nieuw beleid na de gemeenteraadsverkiezingen in maart en door de zelfwoonplicht die huizen onder de 512. 000 euro minder aantrekkelijk maakt voor investeerders.
