De agressie van de Russische dictator Poetin in Oekraïne leeft in Oost. Studio K organiseerde een benefietconcert, in de Watergraafsmeer was een inzamelingsactie voor dekens. De Hermitage maakte een stevig statement naar Poetin door zijn deuren te sluiten. Maandag houden radiostations, NPO1, RTL4 en SBS6 een grote inzamelingsactie voor Giro555. De bezoekers van de Dappermarkt die oost-online sprak, willen allemaal de slachtoffers van de oorlog in Oekraïne helpen. De manier waarop verschilt.
Arjen (52) is te klein behuisd om gevluchte Oekraïners in huis te nemen, anders had hij daar zeker over nagedacht. Het steekt hem dat hij weinig kan doen. ‘Afreizen naar het gebied is geen optie. Alleen de NAVO en andere landen kunnen een definitief einde maken aan het conflict, niet een paar strijders uit het westen.’ De situatie gaat hem aan het hart. ‘Zoals onze grootouders begin jaren 40 in de vorige eeuw uit het niets werden aangevallen, zo wordt Oekraïne dat nu. Het kwaad, ene ‘President Putain’, heeft niet alleen schijt aan de burgers in Oekraïne, maar ook aan zijn eigen volk door zomaar een oorlog te beginnen. Onschuldige mensen in nood verdienen hulp. Overal ter wereld. Ik ben niet in staat die hulp te geven. Wel kan ik mensen steunen die hulp mogelijk maken. Dus heb ik de beurs getrokken voor 555.’ Hij hoopt dat Poetin en niet Rusland als de boosdoener wordt gezien. ‘Zie het als NSB-kinderen na de oorlog, dat zijn de Russische burgers nu. Met dienstplichtige soldaten heb ik ook te doen. Zij hebben deze keus niet gemaakt.’
Marieke (45) steunt liever haar familie in Polen dan Giro555. ‘ Ze gaan dagelijks naar de grens met Oekraïne om te kijken welke hulp nodig is. Ze hebben het niet echt breed, dus steun ik ze financieel met hun hulpprojecten. Daarbij vind ik het een prettig idee dat ik zo weet dat mijn geld goed terecht komt. Ze zijn goed bekend in het gebied en spreken de taal.’
Thomas (60) en zijn vrouw hebben vanmorgen geld gedoneerd. ‘Dat is niet meer dan terecht, maar ik merk dat we het ook doen om ons geweten te sussen. Het heeft iets onrechtvaardig dat we hier zo doorleven alsof er niets aan de hand is en zij voortdurend worden beschoten. Het is ook onwerkelijk. Door het verleden zijn veel Russen en Oekraïners familie van elkaar. Die willen helemaal niet met elkaar vechten. Misschien is de oorlog deels onze schuld doordat we te laat in actie zijn gekomen. Maar bijna niemand zag het aankomen. Ik dacht net als veel anderen dat Poetin de druk opvoerde om aan geld te komen. Door de onderhandelingen steeg de gasprijs en kwam hij aan valuta om de zinkende Russische economie te redden. Een hoge gasprijs dekt nooit de kosten van een oorlog.’
Voor Ron (42) is de oorlog geen nieuws. ‘Ik was er al bang voor dat Poetin geen blufpolitiek voerde, het waren zoveel troepen aan de grens dat dit bijna niet kon uitblijven en hij is er gek genoeg voor. Daarbij, de VS waarschuwde al en dat doen ze nooit zomaar.’ Thuis voert hij gesprekken met zijn vrouw die sterk overweegt om gevluchte Oekraïners in huis te nemen. ‘Natuurlijk vind ik dat geweldig van haar, we wonen allen niet zo groot en de taal kan ook een probleem zijn. Je zit toch op elkaars lip.’ Ron denkt er niet aan Giro 555 te steunen. ‘Meestal verdubbelt de overheid de opbrengst van zo’n actie, dus in die zin betaal ik toch wel.’ Hij schudt zijn hoofd. ‘Natuurlijk wil ik helpen, bijvoorbeeld met praktische hulp. Of we mensen in huis nemen of niet, ik sta klaar voor gevluchte Oekraïners die hier komen. Ik denk dat de situatie het niet toelaat, maar liefst laad ik een wagen vol hulpgoederen en rijd ik er naartoe.’ Over de toekomst is hij somber. ‘Ik vrees dat dit nog maar het begin is, Poetin stopt niet en vroeg of laat komt het westen wel in actie en zijn wij er ook bij betrokken. Dan zijn de rapen gaar, te beginnen met Rotterdam. Dat is een belangrijk laad- en lospunt in Europa, ook voor militaire goederen.’
Arjen, Marieke en Thomas denken ook de situatie er voorlopig niet beter op wordt. Of het hier echt tot oorlog komt weten ze niet. Allemaal vinden ze gepaste hulp aan Oekraïne nu het belangrijkst.
