Oud Nieuws | 12 juni 1981 – AMSTERDAM heeft er sinds vorige week een nieuw museum bij: het Rijksmuseum „Nederlands Scheepvaartmuseum”. En daarmee heeft de „Vereeniging Nederlandsch Historisch Scheepvaartmuseum” na 65 jaar eindelijk haar zin gekregen. Al in 1916 werd deze vereniging opgericht met als doel te komen tot een museum waarin diverse particuliere verzamelingen op scheepvaartgebied een onderdak zouden kunnen vinden. Dat museum is er nu: in het volledig gerestaureerde „’s Lands Zeemagazijn”, het voormalige Arsenaal van de Amsterdamse Admiraliteit. Prinses Margriet, het petekind van de Nederlandse Koopvaardij, heeft het vorige week officieel geopend.
Voor het prille begin van het museum moeten we eigenlijk terug naar het jaar 1913. In Amsterdam werd toen de ‘Eerste Nederlandse Tentoonstelling op Scheepvaartgebied’ gehouden. Koningin Wilhelmina sprak tijdens haar bezoek aan de historische afdeling van deze tentoonstelling haar bezorgdheid uit over het feit dat de presentatie na afloop van de tentoonstelling weer uiteen zou vallen. it vormde de directe aanleiding voor de oprichting in 1916 van de bovengenoemde vereniging Het realiseren van een museum leek aanvankelijk zeer voorspoedig te lopen, gezien het feit dat de gemeente Amsterdam een bouwterrein daarvoor gereed had. Het museum werd eerst echter ’tijdelijk’ ondergebracht in een gebouw aan de Cornelis Schuytstraat in Amsterdam-zuid. De verslechterde economische situatie in de jaren na de Eerste Wereldoorlog was er oorzaak van dat er voorlopig niet aan nieuwbouw gedacht kon worden. Het uiteindelijke resultaat was dat het Scheepvaartmuseum circa vijftig jaar in het gebouw aan de Schuytstraat is gehuisvest is geweest. Voor definitieve huisvesting had men al sinds de jaren vijftig het oog op ’s Lands Zeemagazijn, fraai gelegen op het eiland Kattenburg. Dit gebouw werd door de Koninklijke Marine gebruikt als opslagplaats, maar zou binnen afzienbare tijd ontruimd worden. Het duurde nog tot 1967 tot hierover een positieve beslissing werd genomen. Het museum werd in 1973, toen het gebouw in elk geval ‘waterdicht’ gemaakt was, door – toen nog – prinses Beatrix geopend. Een beperkt gedeelte van het museum werd opengesteld voor het publiek, terwijl met de restauratiewerkzaamheden toen pas goed begonnen werd. Nu, na acht jaar, heeft de hoofdstad er een museum bij dat er zijn mag. Zowel het fraai gerestaureerde Zeemagazijn als de daarin gehuisveste collectie zijn het bekijken meer dan waard.
THEMA’S
De basis-tentoonstelling – dat wil zeggen datgene wat de bezoeker altijd kan bekijken – is wat men noemt ‘chronologisch-thematisch’. De voorwerpen staan dus opgesteld in een volgorde die in grote lijnen overeenkomt met de loop van de geschiedenis. Daarbij gaat de bezoeker als het ware van thema naar thema: allerlei bezienswaardigs over een bepaalde ontwikkeling in de scheepvaart of een bijzondere gebeurtenis is bij elkaar opgesteld. Zo is er bijvoorbeeld een zaal waar men diverse zaken betreffende de oorlogs- en handelsvloot in de 17-de eeuw kan bekijken, maar ook één waar men een beeld krijgt van de visserij en de walvisvangst in die dagen. De binnenvaart en de ontwikkeling van de pleziervaart zijn in de opstelling niet vergeten. Over de diverse onderwerpen krijgt de bezoeker informatie door middel van kaarten, schilderijen, prenten en allerlei gebruiksvoorwerpen en wapens. Wellicht de interessantste voorwerpen zijn de vele scheepsmodellen die worden geëxposeerd. Deze modellen op schaal dateren uit de tijd waarin de ‘echte’ schepen zijn gebouwd. Ze werden gemaakt door de scheepsbouwer om mogelijke opdrachtgevers een idee te geven van het toekomstige schip, terwijl ze bovendien als een leidraad werden gebruikt bij de bouw van het schip. Omdat deze mini-schepen ook een soort visitekaartje vormden voor de scheepswerf, werden ze met grote zorg tot in de details gemaakt. Daarom geven ze ons ook nu een goed beeld van de schepen zoals die vroege waren. Een bezoek aan dit nieuwe museum is beslist de moeite waard. Niet alleen zal het gezin dat een dagje ‘Amsterdam doet’ er veel plezier aan beleven, maar ook voor schoolklassei is het bijzonder interessant: de geschiedenisles komt als het ware tot leven.
Het ‘Nederlands Scheepvaartmuseum’ is te vinden aan het Kattenburgerplein in Amsterdam en is dagelijks geopend van 10.00 tot 17.00 uur, op zon- en feestdagen van 13.00 tot 17.00 uur. De toegangsprijs bedraagt voor volwassenen ƒ 3,50 en voor kinderen en 65-plussers ƒ 1,-.
Bron Nederlands Dagblad
Foto Stadsarchief Amsterdam
