We staan bij de skatebaan, het startpunt van onze wandeling door de buurt. Yvonne van der Loo is aanjager voor de Vreedzame wijk op Zeeburgereiland. Bijna dagelijks komen er nieuwe mensen wonen. ‘Dit is een jonge wijk. De vraag is: wat voor buurt willen we zijn?’
Martien van Oorsouw | Fotografie Wil de Jong
De Vreedzame Wijk is eigenlijk een democratische oefenplaats, zegt Yvonne van der Loo. ‘De Vreedzame school vormt de basis van de vreedzame wijk. Kinderen hebben in hun leven met verschillende ‘opvoeders’ te maken, hun ouders natuurlijk, hun leraren, maar ook de winkelier en de buurman. Voor de kinderen is het belangrijk dat al die verschillende werelden bij elkaar horen. Door zowel op school als in de wijk dezelfde pedagogische aanpak te hanteren, op dezelfde manier om te gaan met conflicten, wordt voor de kinderen duidelijk dat overal dezelfde regels en gebruiken worden gehanteerd.’
Sport is belangrijk op het Zeeburgereiland. Om de skatebaan staan speeltoestellen voor kinderen van alle leeftijden. ‘Je staat versteld hoe jong de kinderen zijn en hoe hoog de snelheid is die ze bereiken. Ik verbaas me er vaak over dat het bijna altijd goed gaat,’ zegt Yvonne van der Loo. ‘Het is natuurlijk niet slim om op woensdagmiddag een feestje in de diepste kuil van de skatebaan voor je peuter te organiseren, als alle scholieren willen skaten. Dan kunnen we de ouders erop wijzen dat de speeltoestellen rondom beter geschikt zijn voor kinderen van die leeftijd.’
‘De skatecommunity is heel sociaal. Oudere kinderen helpen jongere kinderen, er worden door Women Skate the World opruimacties georganiseerd. Kinderen leveren hun afval steeds vaker in bij de beheerder.’ Aan de rand van de baan staat een keet. ‘Als ze problemen hebben kunnen ze bij de beheerder van de skatebaan terecht.’
Ze wijst naar de ingezaaide velden verderop. ‘In september worden de sportvelden opgeleverd. Dan doen we de naam van de buurt – de sportheldenbuurt – echt eer aan.’
We lopen richting Akropolis, een woontoren met 86 zelfstandige woningen voor ouderen (55 +), 43 sociale huur en 43 voor middeninkomens. De bewoners vormen met elkaar een wooncorporatie. Op de begane grond is de buurtkamer van Dynamo. Sociaal raadslieden en maatschappelijk werkers houden er spreekuur. Bij het ontwerpen van Zeeburgereiland is veel aandacht besteed aan het sociale domein.
Zaamzorg is een organisatie die hulp en begeleiding biedt aan dove jongeren. Op Zeeburgereiland staat een gebouw met veertien appartementen, zeven studio’s, een gezamenlijke ontmoetingsruimte en een aantal werkplekken voor de begeleiders.
Philadelphia ondersteunt mensen met een beperking, ook op Zeeburgereiland is een locatie, waar moeders met een licht verstandelijke beperking wonen.
Yvonne wijst op het gebied aan de overkant van de Zuiderzeeweg. ‘Daar komt de Sluisbuurt, die is over tien jaar klaar. InHolland gaat een school bouwen voor 6000 studenten, een theater komt er, horeca natuurlijk. Vreedzaam Amsterdam Oost vindt het fijn dat ze er in een vroeg stadium bij betrokken zijn, zodat we buurtinitiatieven goed vorm kunnen geven. Dat lukt heel aardig, moet ik zeggen.’
‘Ik hoop dat op langere termijn de IJburglaan ondergronds wordt, zodat de verschillende gebieden op het eiland meer een geheel worden,’ zegt ze als we ons omdraaien om naar de scholen te lopen.
Tussen de lage woonblokken zijn open ruimtes met veel groen. De stoepen zijn versierd met krijt. We lopen naar de twee middelbare scholen die Zeeburgereiland rijk is: het Cburgcollege voor vmbo basis en kader en het ALASCA (de Amsterdam Liberal Arts & Sciences Academie) voor havo en vwo +. Op het plein tussen de scholen komt een fontein.
Het Cburgcollege is een vreedzame school. ‘Het botst wel eens tussen de leerlingen van beide scholen en de buurt. De vraag is hoe je als burger, als winkelier omgaat met jongeren die de grenzen opzoeken? Er zijn jongeren bij die veel faalervaringen hebben. De basis is: positief benaderen. Jongeren zijn werk in uitvoering, zeg ik altijd.’
‘We willen laten zien dat kinderen er mogen zijn. Als kinderen een goede sociale verbinding hebben met hun omgeving, van familie tot school, van buurt tot maatschappij, kunnen ze zich ontwikkelen tot betrokken burgers die verantwoordelijkheid nemen voor hun buurt.’
De Vreedzame Wijk kent vier pijlers: een positief sociaal klimaat waarin men bij elkaar hoort en beseft wordt dat we het samen moeten doen. Constructief omgaan met conflicten is de tweede, we hebben hart voor elkaar en de wijk is de derde. En last but not least: we accepteren elkaars verschillen.
Roepie Kruize was een hockeyer die in 56 wedstrijden van de nationale ploeg 69 doelpunten scoorde. In de naar hem genoemde straat bevinden zich twee gemaaltjes die een andere functie hebben gekregen: een is een bed & breakfast, in het andere is de Espressofabriek gevestigd. ‘Zo’n kleinschalige horeca is belangrijk voor een buurt. Het geeft leven.’
‘Nu komen we bij een grote frustratie van de Zeeburgereilanders,’ zegt Yvonne, als we naar de hondenuitlaatplek bij het BuitenIJ lopen, ‘ze leven op een eiland, maar mogen nergens zwemmen. Het is te gevaarlijk, er varen grote boten voorbij. Op IJburg is wel veel zwemwater.
Met de gemeente zijn afspraken gemaakt om de kades niet te maaien, behalve op de plekken waar de picknicktafels staan. Dit is een prima plek voor een avondwandeling.’
We lopen richting de silo’s, die inmiddels vanaf de snelweg niet meer zichtbaar zijn. Voor de coronacrisis waren er plannen om de silo’s een mooie functie voor de buurt te geven, maar een deel van de plannen is nu van de baan. Corona heeft veel roet in het eten gegooid.
Het Montessori Kind Centrum tegenover de silo’s heeft relatief weinig buitenruimte. Daar is bij de planning te weinig rekening gehouden. ‘Het is wel een leuke speeltuin.’ Op de basisschool wordt een extra verdieping gebouwd. Het MKC is een integraal kindcentrum voor kinderen van 0 tot 13 jaar waar iedereen werkt vanuit één visie, één team en één plan.
Nautilus is naast de Akropolis het andere grote zelfbouwproject op Zeeburgereiland, een U vormig gebouw met 43 woningen. De woningen zijn geschikt voor wonen en werken. Het gebouw heeft een grote tuin, ‘schitterend’, een eigen warmtevoorziening en zonnepanelen, een kinderatelier en een bar met expositieruimte. De multifunctionele zaal, bijvoorbeeld voor filmavonden, maar ook geschikt voor buurtvergaderingen. Aan de andere kant van de Leo Hornstraat, waar het afvalpunt gevestigd is, komt een bedrijventerrein. Er waren plannen om van het afvalpunt een duurzaamheidscentrum te maken, met een kringloopwinkel, weggeefwinkel en repaircafé, maar door corona zijn de plannen op een laag pitje komen staan. De huidige status van de plannen is Yvonne niet bekend.
‘Ik wil jullie nog één plek laten zien.’ We lopen naar de buurttuin die door bewoners onderhouden wordt. Sinds 1 juli 2020 is de tuin open. Je ziet keurig aangeharkte tuinen en wilde tuinen, bloementuinen en moestuinen. De boerenkool deed het goed vorig jaar. In het openbare gedeelte kunnen bewoners kruiden plukken, daarachter ligt het gedeelte voor leden. Inmiddels is er een aardige wachtlijst. De tuin is een initiatief van De gezonde stad, de gemeente en vastgoedpartijen, die geld beschikbaar hebben gesteld in het kader van het streven naar een groene buurt.
‘Natuurlijk, in elke buurt is wel eens wat,’ besluit Yvonne als we weer bij de skatebaan staan, ‘maar Zeeburgereiland wordt echt steeds leuker.’
