De klassieke oudheid op het witte doek: zie Odysseus oog in oog staan met kolonel Kurtz in Apocolypse Now, Hercules afdalen naar een aartsvijand gespeeld door Christopher Lee en snak naar adem bij de schoonheid en wraaklust van Elektra in Luchino Visconti’s meesterwerk Sandra of a Thousand Delights. Dit en nog veel meer in de allereerste editie van het Filmfestival van Goden en Mensen (FGM) in november in Studio/K.
Aanleiding voor het festival is de recente, hernieuwde belangstelling voor de literatuur van de Oudheid en de wijze waarop de klassieke verhalen zich verhouden tot de moderne tijd, juist in film, een kunstvorm waarin mythen en sagen zich haast vanzelfsprekend nestelen in verhalen die regisseurs vertellen.
Om het festival te realiseren heeft zich een heus dreamteam gevormd: classici van de Universiteit van Amsterdam, het Nederlands Klassiek Verbond, weekblad De Groene Amsterdammer en Studio/K. Tijdens het festival worden de volgende klassiekers vertoond en besproken:
Apocalypse Now (1979) Groot openingspanel | 2 November 21:30 uur.
‘I love the smell of napalm in the morning… ’ De beroemde verzuchting van kolonel Kilgore (Robert Duvall) in een van de beste films ooit gemaakt. Maar kijk goed: Kilgore is natuurlijk niemand minder dan Cycloop, het monster dat in de Odyssee van Homeros zijn buren terroriseert.
Over de raakvlakken tussen de Oudheid en Hollywood, tussen goden en mensen, gaat David Rijser, bijzonder hoogleraar Recepties van de Klassieke Oudheid aan de Faculteit der Letteren van de Rijksuniversiteit Groningen, in gesprek met Gawie Keyser, docent film aan The School of Life en criticus van De Groene Amsterdammer. Het gesprek is onder leiding van classicus Koen Vacano van de Universiteit van Amsterdam.
Vertigo (1958)  Met lezing van Koen Vacano op 6 November 21:30 uur | Met lezing van Basje Boer en Rosa van Gool op 23 November 16:15 uur
Vertigo is de ultieme film over de male gaze. Het verhaal doet sterk denken aan de mythe van Pygmalion zoals verteld door Ovidius, over een beeldhouwer die verliefd wordt op zijn eigen kunstwerk.
In zijn inleiding laat classicus Koen Vacano van de Universiteit van Amsterdam zien dat het bekijken van de film vanuit het perspectief van deze klassieke mythe de thematiek van ‘door mannen geconstrueerde beelden’ in film en mythe verheldert.
Bij de tweede vertoning van Vertigo zal er een tweegesprek zijn tussen classicus en journalist Rosa van Gool en schrijver en journalist Basje Boer over de rol van vrouwen in de literatuur van de Oudheid, met als insteek ‘de vrouwen van Hitchcock’.
Jason and the Argonauts (1963) Zonder lezing op 9 November 17:00 uur | Met lezing van Edgar Pasma op 20 November 21:30 uur.
Jason and the Argonauts biedt de ideale mythe voor de meester van de stop-motion effecten, Ray Harryhausen, om zijn fantasie de vrije loop te laten. Op zijn queeste naar het gulden vlies, dat hem het koningschap moet opleveren, verslaat Jason onderweg een bronzen reus, een meerhoofdig slangenmonster en een leger van skeletten. Een magische verbeelding van de klassieke oudheid.
Voorafgaande aan de vertoning op woensdag 20 november, zal docent klassieke talen op het Spinoza en Montessori Lyceum en groot filmliefhebber Edgar Pasma een korte lezing geven.
Sandra of a Thousand Delights (1965) |Â Met lezing van Christiaan Caspers op 13 November 21:30 uur | Zonder lezing op 30 November 17:00 uur.
Je vader is bruut vermoord, je koestert wraakgevoelens jegens je moeder en haar nieuwe partner en de relatie met je broer is ook niet zonder spanningen. Welkom in de wrede wereld van de Griekse tragedie. In Vaghe stelle della Orsa (Sandra of a Thousand Delights) laat de Italiaanse meester Luchino Visconti zijn personages de Oresteia van Aischylos opnieuw beleven: Elektra, Orestes en Klytaimestra in een door de Nazi-bezetting getraumatiseerd naoorlogs Italië.
Op de vertoning van 13 november geeft dr. C.L. Caspers, classicus verbonden aan de Universiteit van Amsterdam en het Murmelliusgymnasium te Alkmaar, een korte inleiding over de mythe. Na de film is er een gesprek tussen Christiaan Caspers en het publiek, onder leiding van filmcriticus Gawie Keyser.
Midnight Special | Hercules in the Haunted World (1961) | Met lezing van Gawie Keyser | 16 november 00:00 uur.
In de hoogtijdagen van de populaire Italiaanse cinema, ruwweg tussen eind jaren vijftig en eind jaren zeventig, diende de literatuur van de Oudheid als verhalenreservoir voor een eindeloze reeks pepla ( Latijn, afgeleid van het Griekse peplos, verwijzend naar een bepaalde kledingstuk voor vrouwen in de Oudheid). Een zo’n peplum of ‘sandalenfilm’ is Hercules in the Haunted World waarin de Britse krachtpatser Reg Park de rol van de held uit de titel speelt die het opneemt tegen een zekere Koning Lico, en die is niemand minder dan Sir Christopher Lee, veteraan-acteur van van talloze horrorfilms.
Filmcriticus Gawie Keyser zit op de eerste rij wanneer deze film draait als midnight show, maar niet voordat hij het publiek inleidend het een en ander heeft verteld over zijn liefde voor dit soort films.
NKV leden krijgen € 5,- korting | Alle films zijn Cineville geldig.
