Op 11 juni 2020 plaatste het collectief Bosnian Girl een tijdelijk monument op het Plein in Den Haag, vlakbij de Tweede Kamer. Dat was precies 25 jaar na de verschrikkelijke genocide in Srebrenica. Nu staan de 25 grote portretfoto’s van 25-jarige Bosnische Nederlanders langs de Ringvaart op de Oranje-Vrijstaatkade. Daarvan is de boodschap: Srebrenica is Nederlandse geschiedenis.
Redactie | Foto’s Corrie Groen
Op 11 juli 1995 werden ruim 8.000 mannen, jong en oud, om het leven werden gebracht. Voor het collectief Bosnian Girl was het een reden voor het plaatsen van een tijdelijk monument in Den Haag om op die manier de tragische gebeurtenis in Srebrenica onderdeel van de Nederlandse canon en educatie.
Framer Framed haalde het monument van 25 portretten naar Oost. Ze zijn nadrukkelijk aanwezig voor het pand waar tot voor kort CBK Amsterdam was gehuisvest. Tegelijkertijd kun je binnen, in de expositieruimte van Framer Framed, de tentoonstelling From what will we reassemble ourselves te beleven. Die is het resultaat van een discussie van zes hedendaagse kunstenaars, een team van onderzoekers en een architect over de vraag van de Kroatisch-Bosnische auteur Jozefina Dautbegovic: ‘Uit welke fragmenten beelden, verhalen, archieven, historische overblijfselen stel je een leven samen in het kielzog van genocide?’
Fotograaf Robin de Puy maakte de grote portretfoto’s van 25 Bosnische Nederlanders, allen 25 jaar oud. Zij zijn geboren kort voor of na de periode van de genocide in Srebrenica, in Nederland of in Bosnië. De dubbele identiteit symboliseert de verbondenheid tussen de Nederlandse en Bosnische geschiedenis.
De onderschriften bij elk portret zijn geschreven door Chris Keulemans, die ook in gesprek ging met alleen maar Bosnische Nederlanders, waaronder Zoran uit Preijedor: ‘Prijedor is geen Scebrenica, maar het verhaal is hetzelfde: een heel volk willen uitwissen met een gummetje, alsof ze nooit hebben bestaan. Ik lees en schrijf daarover, omdat ik een stem wil geven aan de onderdrukten. De institutionele stilte doorbreken. Een herinneringscultuur opbouwen. Het is goed als iemand met de Servische naam Zoran daaraan meewerkt. De Bosniakken van mijn leeftijd reageren heel open op mijn naam. Onze generatie doet daar niet zo spastisch over. Hebben we ook aan Nederland te danken. Ik heb hier leren praten. Stop dingen niet weg.’
Naast het verhaal van Zoran zijn er nog 24 andere portretten, elk met een ander verhaal die 25 jaar teruggaan in de tijd. De 25 portretten zijn gedurende de tentoonstelling geplaatst langs de Ringvaart aan de Oranje-Vrijstaatkade. Naast dit tijdelijk monument zal er ook een petitie en oproep richting de politiek te vinden zijn om de geschiedenis van Srebrenica een onderdeel van de Nederlandse canon en educatie te maken.
