Home Dwars nieuws Vlag uit voor Oekraïne

Vlag uit voor Oekraïne

0

Aan het balkon in een van onze straten waait de Oekraïense vlag. In de vintage winkel tegenover het politiebureau zijn de kleuren blauw en geel. Maar hoe komen we echt meer te weten over die mensen en hun geschiedenis vanuit de boeken?

Anneke Hesp

Het leek me in 2016 geen goed idee om in het referendum zomaar mijn stem te geven voor de toetreding van Oekraïne tot de Europese Unie. Het voert hier te ver om alle redenen daarvoor op te noemen. Een van de problemen was dat ik gewoon niets wist over het land uit eerste hand. Ik was er nooit geweest. Wel waren er twee plekken waar ik wel eens heen zou willen gaan: Djnepropetrovsk en Odessa.

Van de eerste stad intrigeerde me de uitdaging om dit in een keer uit je mond te krijgen. Samen met mijn oudste broer zat ik gebogen over zijn Bos Atlas en probeerden we dat zo goed mogelijk.

Jaren later las ik hoe de Rus Konstantin Paustovski de verrukkelijke stad Odessa beschreef – wat een schoonheid, wat een liefde. En dat van een man die zorgvuldig balancerend het Stalin tijdperk overleefde. Ooit in mijn leven wilde ik daarheen.

Oekraïense tractor

Erg bijdehand konden Oekraïners wel zijn, begreep ik al van de lieve man van wie ik Russische les kreeg. Hij had als dwangarbeider gewerkt in Duitsland en leerde daar een leuke Ostarbeiterin kennen, een meisje dat was weggevoerd uit haar land en ook op de fabriek werkte. Ze had in haar harde leven geleerd assertief te zijn, veel assertiever dan in de Nederlandse omgeving waarin ze samen terecht kwamen. Het huwelijk hield geen stand.

Ook de Engels-Oekraïnse schrijfster Marina Lewycki beschrijft dat assertieve karakter met smaak in Een Korte Geschiedenis Van De Tractor In De Oekraine. Ik heb bij het lezen ervan niets geleerd over tractoren, maar ik heb wel gelachen.

Buurtgenoten

Nu valt er niet zoveel te lachen om de moeilijke geschiedenis van Oekraïne in de recente eeuwen. Zeker niet voor de Joden die in het land woonden, en helemaal niet toen de Duitsers binnenvielen. Anatoli Rybakov schreef er Het Zware Zand over. Het is geen luchtige familiekroniek.

Zouden Paustovski en Rybakov nu in Amsterdam wonen, dan zouden ze het moeilijk gehad hebben. Beiden waren Russen, en Amsterdammers zijn niet altijd zo subtiel in het onderscheid maken tussen ‘goede’ Russen en ‘slechte’ Russen. Dat drama in onze buurten doet me denken aan de nasleep van de moord op Van Gogh. In die dagen was normale wederzijdse vriendelijkheid tussen moslim en niet-moslim buurtgenoten extra belangrijk voor iedereen.

Alice in Wonderland

Schrijfster Lisa Weeda woont in Amsterdam Oost en vertelt in Aleksandra hoe de geschiedenis van de Oekraïne gruwelijke sporen heeft getrokken door de levens van haar familieleden. Ze krijgt de opdracht terug te gaan naar de Donbass en de doek af te leveren waar haar oma vele jaren aan heeft gewerkt. Haar belevenissen aan de grensovergang tussen Oekraïne en Loegansk monden uit in een surrealistische vlucht langs vroegere familie. De kunstgreep doet denken aan het boek Alice in Wonderland van Lewis Caroll.

De Nederlands-Oekraïense schrijver Lisa Weeda is op donderdag 31 maart te gast bij Schrijvers en Soep van de Oba Linnaeus. Maaike Bergsma van Schrijvers uit Oost interviewt haar over haar debuutroman Aleksandra.

De inloop is vanaf 18.30 uur met verse soep, het programma duurt van 19.00 tot 20.15 uur. De ruimte is beperkt, dus vooraf aanmelden verplicht. Dat kan aan de balie van Oba Linnaeusstraat 44 of via [email protected].