Het gebouw van de diamantbeurs aan het Weesperplein is na een grondige renovatie weer in oude luister hersteld. Ruim honderd jaar na de bouw is het monument herontwikkeld tot Capital C: een ontmoetingsplek voor alle domeinen van de creatieve industrie.
Eelco Hiemstra
Aan het eind van de negentiende eeuw kende Amsterdam een grote economische bloeiperiode die de stad weer een wereldstad voor industrie en handel maakte na een eeuw van malaise. De diamantindustrie bloeide op door de aanvoer uit Zuid-Afrika en hierdoor groeide de stad uit tot een van de belangrijkste centra van de internationale diamantindustrie. Toen de Diamantbeurs in 1910 werd opgeleverd was het gebouw als het ware een bekroning van de bloeiperiode die als een tweede Gouden Eeuw voor de stad gold.
De nieuwe eigenaren Zadelhoff en Sijthoff zien een nieuwe bloeiperiode voor de stad, nu als internationaal centrum van de creatieve industrie en informatietechnologie. Om hun gebouw daarin een rol te geven was de renovatie nodig.
Eigenzinnig ontwerp
Het gebouw, naar een ontwerp van Gerrit van Arkel, was voor die tijd modern en zakelijk. Tegelijkertijd had het gebouw ook klassieke allure door de bijzondere klokkentoren en de verfijnde decoraties in Art Nouveau stijl. Het is tegenwoordig een erkend rijksmonument van de eerste orde.
Aan het begin van deze eeuw stond de Diamantbeurs er niet goed voor. Door een grote brand in 1956, waardoor het gedeeltelijk moest worden afgebroken en weer opgebouwd, was de detaillering van de gevels versluierd geraakt. Ook door de verschillende toevoegingen en verbouwingen door nieuwe gebruikers, zoals de Dienst Milieu en Bouwtoezicht van de gemeente, was er van de allure van het oorspronkelijke gebouw weinig meer over.
Herstel, reconstructie, aanpassingen en toevoegingen
Op basis van de oorspronkelijke bouwtekeningen en archieffoto’s werden de details van de gevels nauwkeurig hersteld en gereconstrueerd. Daarnaast werd het interieur aangepast aan moderne, flexibele kantoorfaciliteiten en een hedendaagse, openbaar toegankelijke ruimte toegevoegd.
De belangrijkste toevoeging aan het gebouw is vanaf de straat nauwelijks te zien maar daarom niet minder spectaculair. Op het dak is een grote langwerpige glazen koepel geplaatst. Deze koepel, die grotendeels achter de gereconstrueerde daklijst aan de Nieuwe Achtergracht verscholen gaat, echoot in vorm die van de koepel van de klokkentoren en heeft door haar constructie geen ondersteunende kolommen nodig. Hierdoor ontstaat een grote transparante overspanning die door de weerspiegeling van licht naar alle kanten herinnert aan de geschiedenis van het gebouw.
Nieuwe naam
Ook de naam van het gebouw, Capital C, herinnert aan die voormalige functie van het gebouw en is tegelijkertijd van toepassing op de nieuwe. De hoofdletter C staat voor Carbon, het scheikundige element waaruit diamant bestaat maar staat ook voor Creativity. Capital kent behalve de vertaling als hoofdletter ook die van hoofdstad. Daarmee lijken de nieuwe eigenaars de positie van Amsterdam in de diamantindustrie en hun visie op Amsterdam als hoofdstad van de creatieve industrie, te willen onderstrepen.
