Op 2 november bestaat het Geheugen van Oost 20 jaar. Ter gelegenheid van dit jubileum is een boekje samengesteld dat grotendeels bestaat uit interviews met schrijvers van het eerste uur. Hoe kijken zij terug en wat is er veranderd in Oost?

Lennie Haarsma | Foto Frank Schoevaart

Sinds de start in 2003 worden gewone, alledaagse herinneringen en verhalen van buurtbewoners door een groep trouwe en enthousiaste vrijwilligers verzameld en gedeeld op de website van het Geheugen van Oost. In totaal al meer dan 5500 verhalen. Het feest, gesubsidieerd door Fonds voor Oost, op 2 november vindt plaats in de Batjanzaal. Marella Karpe en Antoinette Tanja zijn twee enthousiaste redactieleden. Zij vertellen over hoe zijzelf betrokken raakten bij het Geheugen van Oost, over hoe verhalen tot bijzondere contacten leiden en dat er naast de website allerlei andere activiteiten georganiseerd worden.

Foto’s van onbekenden

Marella las in 2006 een advertentie met de uitnodiging over een cursus verhalen verzamelen over de geschiedenis van Amsterdam-Oost en het vertellen van verhalen daarover: ‘Het (toen nog) Amsterdams Historisch Museum wilde een project met buurtbewoners doen. De cursus ging over hoe je verhalen van bewoners verzamelt, hoe je het geheugen van mensen stimuleert, hoe je hier illustraties bij krijgt en alles op een website zet. Na 20 jaar ben ik er trots op dat het Geheugen van Oost nog steeds levendig en actief is en nog steeds wordt gelezen. Ik weet nog dat er in die eerste jaren een berichtje op de website kwam van mensen die via een fotocentrale een filmrolletje kregen met foto’s van volkomen onbekende mensen. Iemand uit die familie zag dat het foto’s uit Amsterdam Oost waren. Dat hebben we toen op de site gezet, waar er reacties op kwamen. We hebben mensen met elkaar in contact gebracht en 15 of 20 jaar later is het filmpje bij de goede mensen terecht gekomen. In al die jaren heb ik bijna altijd verhalen van andere mensen opgeschreven en twee eigen verhalen geplaatst.’

Levendig houden

Antoinette is opgegroeid in de Indische buurt en sinds 2020 betrokken bij het Geheugen van Oost: ‘Ik woon mijn hele leven al in Amsterdam Oost en ben benieuwd naar bijzondere dingen die hier gebeuren. Ik heb net aan het boekje 20 jaar Geheugen van Oost gewerkt. Door het boekje ben ik me beter gaan verdiepen in alles wat er op de site staat. Ik sta er versteld van hoeveel er in mijn buurt georganiseerd en gefeest werd. Als kind is me dat niet zo opgevallen. Daar geniet ik nog extra van.

Bakker David La Feber: ‘Op mijn kamer staat een oude dekenkist, of scheepskist. Ik kreeg hem, jaren geleden, vanuit Sumatrastraat waar mijn vader de bakkerij kocht van La Feber. Op de kist staan in kopspijkers de letters DIF. Wellicht bent u geïnteresseerd in een foto? Ik zie uw reactie tegemoet.’

Het uitgangspunt van het Geheugen van Oost om het alledaagse leven van mensen levendig te willen houden is volgens mij heel goed gelukt. Er staan nu 5503 verhalen op de site met ook weer heel veel reacties daarop. Mensen reageren op verhalen en gaan elkaar weer (op)zoeken. Zo is er een verhaal dat iemand een familielid zocht, die in de oorlog was weggevoerd. Omroep Max wilde er een verhaal over schrijven en via het Geheugen van Oost is hier weer familie uit naar voren gekomen.’

Andere activiteiten

De eerste associatie bij het Geheugen van Oost is de website met de vele verhalen van buurtbewoners over de meest uiteenlopende onderwerpen: winkels, de Tweede Wereldoorlog, sportverenigingen en scholen. ‘Maar daarnaast staan we met onze geheugenstoel op festivals, organiseren we workshops en verhalenwandelingen en zijn er exposities. Op die geheugenstoel – het kan een chique stoel zijn of een krukje – nodig je mensen uit om rustig te gaan zitten en kunnen ze hun verhaal vertellen.

Op zoek naar familie van Jack de Jong: ‘In 1952 heeft er in de derde Oosterparkstraat Jack de Jong (geb.24-4-1931) gewoond. In 1958 woonde hij op de Peperstraat 4. Hij is indertijd getrouwd geweest met mijn moeder, Clasina Rog. Als ik de jaartallen in het gemeentearchief van Amsterdam bekijk, was dat een complexe situatie. Mijn broer (1958) en ik (1966) zijn op zoek naar iemand die ons aan meer informatie over deze man of zijn familie zou willen helpen. Dit kan via de site van het Geheugen van Oost.’

Ook komen er verzoeken van andere organisaties om onze verhalen te gebruiken zoals van de 4 en 5 mei Comité van het Kastanjeplein. Dat kan altijd voor niet commercieel gebruik, als er maar wordt verwezen naar onze website. En vanaf juni van dit jaar maken we ongeveer eens per maand een podcast over Oost, met steeds het Oosterpark als uitgangspunt. Eind oktober komt er een podcast over De Schreeuw, het gedenkteken voor de moord op Theo van Gogh op 2 november 2004. De afleveringen zijn te beluisteren op de site van het Geheugen van Oost.’

Jubileumviering

In de aanloop naar het jubileum op 2 november zijn er in de maand september diverse activiteiten georganiseerd. Bij de opening van de expositie ‘On a clean day’ op 14 september op het Krugerplein werd buurtbewoners gevraagd hun verhaal te vertellen. En tijdens de participatiemarkt op 21 september in de Muiderkerk was er zoals altijd een Geheugen van Oost-kraam. Deze activiteiten werden georganiseerd als opmaat naar de viering van het jubileum op 2 november. Op die bijeenkomst ontvangen alle aanwezigen het boekje 20 jaar Geheugen van Oost (dat mede mogelijk werd gemaakt door Dynamo), dus houd die datum vast vrij! Het adres is: Batjanzaal, Batjanstraat 68. Iedereen is welkom vanaf 16.30.

Het Geheugen van Oost is op zoek naar bewoners die hun verhaal willen vertellen of geïnterviewd willen worden. Ook zijn er mensen nodig die het redactieteam van het Geheugen van Oost komen versterken.

Het Geheugen van Oost richt zich op verhalen en foto’s van buurtbewoners uit de volgende wijken: Amsteldorp/Wetbuurt, Betondorp, Dapperbuurt, Don Boscobuurt, Indische Buurt, Jeruzalem, Julianapark, Middenmeer, Omval & Groene Staart, Oostelijk Havengebied, Oosterparkbuurt, Park de Meer, Polderweggebied/Oostpoort, Sciencepark, Transvaalbuurt, Watergraafsmeer, IJburg en Zeeburgereiland & Diemerzeedijk.

Alle verhalen zijn te lezen op www.geheugenvanoost.amsterdam
Meer informatie [email protected]