De kortste dag is in zicht en de winter komt eraan. Een voorproefje daarvan kregen we in het staartje van de herfst met een week matige vorst in de nachten en overdag rond het vriespunt.

Tekst en foto’s Dick Feenstra

De herfst van 2022 was warm en nat met veel prachtige zonsondergangen, luchten en morgenrood. Kleurt de hemel rood bij zonsopkomst dan komt er regen. Doordat het warm bleef en vochtig, groeiden er lange tijd meer paddenstoelen in Amsterdam-Oost dan normaal. Ook op dode bomen, die niet meer allemaal worden geruimd om de aarde van voedsel te voorzien. En omdat zo’n tien procent van de soorten die op het land leven ervan afhankelijk zijn en in een bos is dat zelfs veertig procent.

Dood hout doet dus leven. Insecten, vleermuizen, vogels, paddenstoelen, mossen, korstmossen, planten en bacteriën hebben dood hout nodig om te overleven. Padden en hagedissen vinden er een schuilplaats. Uilen nestelen graag in de holte van een dode boom even als muizen. Als je het geroffel van de specht hoort, dan hakt die in een droge dode boom of tak, die als klankkast fungeert. Is de vogel op zoek naar insecten in een levende boom dan hoor je zachter gedempt getik. Spechten hakken een nest zo’n dertig centimeter diep in de stam van een dode boom. Wanneer dat nest verlaten is, maken vleermuizen er graag gebruik van. Onder omgevallen bomen die in de zon liggen, vertoeven inheemse slangen graag.

De hoeveelheid en soorten paddenstoelen was niet het enige exceptionele van deze herfst. Ook de vele zonuren en een heel lange en warme nazomer. Met temperaturen meer dan twee graden boven normaal en het aantal zomerse dagen was meer dan twee keer hoger dan normaal. Gewoonlijk hebben loofbomen na de tweede week van november hun blad verloren, maar in de tweede week van december draagt een esdoorn op de atletiekbaan van AV’23 nog steeds groene en rode bladeren. Tweeduizend tweeëntwintig is het zonnigste jaar ooit gemeten in onze stad.

Dat ons klimaat verandert, betekent dat de natuur zich zal aanpassen. Onze stad is een waterstad, gebouwd op moeras en veel van onze bomen kunnen niet tegen lange droogte of weken met de wortels in het water staan. Veel van onze bomen zijn in slechte staat.

Er zal veel nieuwe aanplant nodig zijn in oost die opgewassen is tegen langdurige droogte en natte. Maar één troost: ook stervende bomen geven leven.