Met het plaatsen van een plaquette op een zuil in metrostation Nieuwmarkt is er een einde gekomen aan de activiteiten van de actiegroep ‘Red De Ondergrondse Metrokunst’ die zich jarenlang heeft ingespannen voor herstel en duiding van de kunst in de ondergrondse metrostations van de Oostlijn. Die metrostations zijn nu Kunstgalerie.
S
inds 3 mei memoreert een maquette in metrostation Nieuwmarkt de inzet van ruim twaalf jaar van bewoners van Nieuwmarkt- en Waterloopleinbuurt om de kunst in de ondergrondse metrostations te behouden, te duiden, te restaureren en te borgen.
Metrostations zijn nu Kunstgalerie
Verwaarloosde kunst
De ondergrondse kunstwerken in de Oostlijn waren verwaarloosd en dreigden in 2011 te verdwijnen. Bij de plannen voor renovatie van de stations stond veiligheid en lichttoetreding voorop, maar er was geen idee meer dat de stations onverbrekelijk waren verbonden met kunst. In de jaren 70 was deze zogenaamde monumentale kunst door een Werkgroep Kunstzaken Metro uitgewerkt door een brede groep kunstenaars en bewoners.
Werk van bekende kunstenaars
Iedereen kent de kunstwerken in de stations: de zwevende, gekleurde lettertypen van politiek cartoonist Opland in station Wibautstraat en het huisje met krantenmatrijzen in beton. Of de grote rood en blauwe letters Waterloo van Willem Sandberg, de vroegere directeur van het Stedelijk Museum en de dramatische foto’s en verbeeldingen van de afbraak in de Nieuwmarktbuurt en de stadstrijd voor een leefbare woonstad, onder meer vervaardigd door Bert Griepink en Louis van Gasteren.
Actiegroep redt kunst
De actiegroep ‘Red De Ondergrondse Metrokunst’ kwam in 2011 in opstand. Bewoners uit de Nieuwmarkt- en Waterloopleinbuurt organiseerden bijeenkomsten, maakten boekjes, posters en flyers. Ook overhandigden ze de verantwoordelijke wethouders een veel getekende petitie aan. Organisaties als Erfgoedvereniging Bond Heemschut en Stichting Het Cuypersgenootschap trokken ook aan de bel en raadsleden stelden vragen. In 2012 besloot de gemeenteraad tot herstel van de kunstwerken. Met zorg hebben GVB en de dienst Metro en Tram dit, in samenspel met de Actiegroep, uitgevoerd.
Intentieverklaring geldig tot 2035
Op 3 mei is ook een Intentieverklaring voor behoud, renovatie, duiding en onderhoud voor de metrokunst Oostlijn is getekend. Daarin is afgesproken dat de afspraken zeker tot en met 31 december 2034 behouden blijven. Daarna zal altijd ook met de actiegroep of de nazaten van de kunstenaars of hun vertegenwoordigers worden gesproken, net als met andere erfgoed organisaties in Amsterdam.
De intentieverkaring is getekend door @jeanpaulrecour, gemeente Amsterdam Hoofd Stedelijk Beheer V&OR, C.E.M. Wit, Vervoerregio Amsterdam, Ambtelijk Opdrachtgever AMRI en Henri van Poll, namens de actiegroep ‘Red De Ondergrondse Metrokunst’.
Informatie over de kunstwerken kun je vinden opwww.amsterdam.nl/metrokunst
