Bewoners Oost mogen 800.000 euro verdelen voor initiatieven

Voor ieder van de vier gebieden van Oost is dit jaar 200.000 euro beschikbaar voor bewonersinitiatieven. Bewoners kunnen niet alleen ideeën aandragen voor hun buurt, maar zij bepalen ook waar het geld voor hun gebied daadwerkelijk aan wordt uitgegeven. Alle bewoners van 12 jaar en ouder kunnen er over meepraten. oost-online ging langs bij stadsdeelbestuurder Rick Vermin voor de bijzonderheden.

Anne-Mariken Raukema

Net als in de andere delen van Amsterdam kreeg Oost een budget van een half miljoen euro van de gemeente uit de pot ‘programma democratisering’. Het is bedoeld voor bewonersinitiatieven. Omdat het stadsdeel zelf drie ton structureel reserveerde uit het potje ‘maatschappelijk initiatief’, is voor elk van die vier gebieden van stadsdeel Oost een bedrag van 200.000 euro beschikbaar. Onder de titel ‘Oost Begroot’ kunnen de bewonersorganisaties en ondernemers van Oud-Oost, Watergraafsmeer, IJburg & Zeeburgereiland en Indische Buurt & Oostelijk Havengebied daarmee aan de slag.

800.000 euro voor bewonersinitiatieven

Afgelopen december stelde het dagelijks bestuur van stadsdeel Oost de gebiedsplannen 2020 voor Oost vast. Daarin staan de aandachtsgebieden die moeten zorgen voor sterke buurten. De plannen staan op zich los van Oost Begroot, maar kunnen een denkrichting aangeven.

Extra aandacht in de gebiedsplannen is er voor Oud-Oost: overlast en veiligheid in de Dapperbuurt. Het Sumatraplantsoen en het verduurzamen van woningen en armoede in de Indische Buurt krijgt accenten. Voor IJburg en Zeeburgereiland ligt de focus op het Diemerpark en jeugd. Klimaat en duurzaamheid zijn gekozen voor Betondorp en Watergraafsmeer.

Dit eerste jaar is er een waar veel geleerd wordt en zo nodig volgend jaar onderdelen worden bijgesteld. Begin maart zijn de eerste buurtbijeenkomsten. Daar kunnen bewoners, ondernemers en lokale maatschappelijke organisaties ideeën indienen.

Proefsessies
Het idee van buurtbudgetten of burgerbegroting is van Joop Hofman, die het het eerst uitprobeerde in vijf steden, waaronder Antwerpen. Rick Vermin: ‘Daar wilde een buurt graag fietspaden. Gaande het gesprek met bewoners bleek dat er een heel andere en sterkere behoefte vraag bestond, namelijk die aan huiswerkklassen voor jongeren met een achterstand. Dat hadden ze nodig om uit hun situatie te kunnen komen, en geen fietspaden. Zo’n gesprek, mits goed geleid, kan tot waardevolle inzichten leiden.’ Thema’s, dat kan eigenlijk van alles zijn. Het kan gaan om meer groen, andere mobiliteit, alles wat de buurt aangenamer maakt om er te wonen en te verblijven.

Verleden jaar is in een aantal wijken in Noord, Nieuw-West en Zuid-Oost het werken met buurtbudgetten uitgeprobeerd. Dat was succesvol, veel buurtbewoners deden mee, men was enthousiast en er kwamen positieve reacties.

Stadsdeel Oost wil bewoners structureel meer betrekken bij het versterken van de buurt. Zij weten immers het best wat er moet worden verbeterd. Daarom worden vanaf begin maart startbijeenkomsten georganiseerd. Daar worden vijf thema’s voor het gebied gekozen. Rick Vermin: ‘Vijf is te overzien. Tien niet meer en een of twee zou te weinig zijn. In Antwerpen is met het aantal van vijf goede ervaringen opgedaan.’

Enkele dagen daarna wordt door de aanwezigen het budget verdeeld over de vijf onderwerpen. Daarna gaat het digitaal. Tussen 13 maart en 6 april kunnen alleen digitaal plannen worden ingediend. De laatste stap loopt van 28 mei tot en met 22 juni, dat wordt er, ook weer ook alleen online, een top 3 gekozen. Tijdens buurtfestivals worden de winnende projecten bekend gemaakt. Eind juni zijn die in Oud-Oost en IJburg/Zeeburgereiland, na de zomer in de twee andere gebieden.

Geen sturing door stadsdeel
Geeft het stadsdeel door deze manier van werken de sturing niet uit handen? Vermin is duidelijk: ‘Ik wil hier helemaal geen sturing in. Dit budget is afgedekt voor de buurten. Er lopen twee paden naast en door elkaar. Hopelijk versterken ze elkaar, soms botsen ze. Dat zijn het politieke pad van de gebiedsplannen en het participatieve pad van Oost Begroot.’

Vermin laat zich graag verrassen met welke ideeën en plannen uit de buurten komen. ‘Ik hoop op dingen waar wij zo snel niet aan gedacht zouden hebben, die mooie aanvullingen zijn op wat we al doen. Als mensen vijfenveertig buurtfeesten willen? Dan is dat zo. Daaruit kunnen wij misschien leren dat er behoefte bestaat aan verbinding. Ik zou dat ‘bijvangst’ noemen. Ik ben ook benieuwd hoe de budgetten van € 200.000 uiteindelijk over de vijf thema’s verdeeld worden. Dat kan gelijkelijk zijn, iedereen evenveel, of juist een of twee met veel geld en de rest minder. Geen idee…’

Als een commerciële partij een goed plan heeft, kan die ook worden gehonoreerd. ‘Als de buurt daar tenminste niet al vooraf doorheen prikt’, meent Vermin. ‘Natuurlijk mag iemand een boterham verdienen aan een goed project. Het kan een goede uitwerking hebben voor de buurt, zoals dat destijds ook gebeurde bij de Collective Store op IJburg. Daar hebben buurtbewoners een tijdlang een leegstaand winkelpand uitgebaat. Daar hadden de andere winkeliers en bewoners profijt van en er werd ook geld mee verdiend.’

Aan deelname zijn voorwaarden gesteld. Bewoners bepalen eerst hoeveel geld ze aan een thema toekennen. Dat bedrag is de maximale hoogte van het budget dat een plan kan hebben. Plannen moeten duidelijk worden omschreven: wat is het idee? wie voert het uit en hoe gebeurt dat? Waar gebeurt het? wat is het resultaat? Hoe draagt het bij aan het thema? Hoeveel mensen worden bereikt? Hoe ziet de begroting eruit?.

Structurele kosten passen niet en voor plannen die de 50.000 euro te boven gaan gelden aanbestedingsregels. Als er een plan wordt ingediend met een begroting van 65.000 moet in dat geval een aanbestedingstraject gevolgd worden om te bepalen wie het project (als het wordt gekozen) zal gaan uitvoeren. Het plan moet dit jaar starten en binnen een jaar worden uitgevoerd.

Last, but not least: medebewoners moeten enthousiast zijn over het idee. Je moet een eigen campagne opzetten, want ideeën met minimaal dertig likes worden in behandeling genomen. Via een speciale site kunnen alleen de inwoners van een van de vier gebieden stemmen op een of meer plannen. Wie digitaal niet vaardig is, kan rekening op hulp van het stadsdeel.

Spelregels en criteria
Bij een actie als deze horen spelregels. Zo mag iedereen vanaf 12 jaar die in Oost woont op persoonlijke titel meedoen en je moet wel wonen in de buurt waar je de bijeenkomsten bezoekt. De organisatie verloopt via bijeenkomsten, waar gezamenlijk wordt beslist over de thema’s en verdeling van geld. Iedereen mag plannen aanleveren en ‘liken’, ongeacht waar je woont. Het stadsdeel toetst op zaken als veiligheid, technische en financiële haalbaarheid. De ideeën moeten binnen een van de vijf gekozen thema’s vallen die tijdens de bijeenkomst worden gekozen. De winnende plannen mogen door verschillende mensen worden uitgevoerd, bijvoorbeeld de indiener zelf, een groep bewoners, een stichting of vereniging of een bedrijf van binnen of buiten het gebied. Je kunt in elke fase in- en uitstappen. Alleen bewoners van het betreffende gebied mogen stemmen.

Als criteria gelden dat het plan ten goede moet komen aan het gebied en haar bewoners, de plannen duren maximaal een jaar en zijn gelimiteerd qua geld. Het project mag geen negatief effect hebben op de omliggende buurten. Bijvoorbeeld het opheffen van parkeerplaatsen mag niet leiden tot parkeerdruk in de nabijgelegen wijk. Tenslotte mogen de plannen geen politiek of religieus doel dienen. Bij onvoorziene omstandigheden (als een project niet kan worden uitgevoerd), zijn formele beroeps- of bezwaarprocedures niet van toepassing. Voor twee gebieden zijn de bijeenkomsten gepland, voor beide andere worden die half maart bekend gemaakt.

‘Iedereen uit heel Oost is van harte welkom om mee te doen. Ik hoop op mooie en goede plannen’, besluit Vermin.

Oost Begroot bijeenkomsten

IJburg en Zeeburgereiland | Openbare Basisschool Steigereiland
Eerste bijeenkomst 7 maart van 14.30 tot 17.30 uur
Tweede bijeenkomst 12 maart 19.00 tot 21.30 uur

Oud Oost | Grand Café Genieten
Eerste bijeenkomst 1 maart van 14.30 tot 17.30 uur
Tweede bijeenkomst 5 maart 19.00 tot 22.00 uur

Indische Buurt en Oostelijke Eilanden | Locatie nog niet bekend
Eerste bijeenkomst datum nog niet bekend
Tweede bijeenkomst datum nog niet bekend

Check  www.amsterdam.nl/oostbegroot