Boek van Week 46
Afgelopen zaterdag (13 november) stonden we stil bij het dertigjarig bestaan van de winkel. Groots uitpakken zat er niet in, maar niks doen leek ons ook ongepast. Het is toch een wonder dat de winkel er al zo lang zit en het zo goed doet. Het uitpakken lieten we dan ook over aan onze klanten (we deelden verrassingspakketjes uit), zonder wie we het natuurlijk niet zo lang hadden uitgezongen.
Wie ook onlangs iets te vieren had, is Damon Galgut, hij kreeg de Booker Prize voor De belofte. Laten we wel wezen: zonder goede klanten komen we niet ver, maar zonder goede boeken hebben we niks om die goede klanten in de handen te duwen en erbij te fluisteren: doe maar.
De belofte is zo’n goed boek. Sterker nog: het is mokergoed. Het is het verhaal van een Zuid-Afrikaans blank boerengezin, waarvan de moeder op haar sterfbed haar man laat beloven de zwarte bediende een eigen huisje te schenken. Tuurlijk, zegt hij, komt voor elkaar, zegt hij, maar hij denkt: waarom zou ik. De jongste dochter, Amor, is echter getuige van het gesprekje en zal niet rusten voor de belofte is ingelost.
Galgut beent met grote stappen door de tijd, sprongen van tien jaar doen hem niks. De geschiedenis van het ingewikkelde land dat Zuid-Afrika was en is trekt als een panorama aan je voorbij, ver op de achtergrond, maar ze is er.
Met zeldzaam stilistisch vernuft zwenkt Galgut van perspectief naar perspectief, dan weer zweef je boven het gezelschap, dan zoom je in op een gesprek, zit je ineens in het hoofd van een van de gesprekspartners om vervolgens weer commentaar van de schrijver te krijgen of zelfs rechtstreeks aangesproken te worden. Dit klinkt misschien afschrikwekkend experimenteel, maar het werkt fantastisch en het stoort geen moment. Het resultaat van deze vorm is onrust, continue onrust, de onrust van de personages, de maatschappij, het land. En ondanks de loodzware thema’s die worden aangeroerd is het verrassend grappig, juist doordat je soms in iemands hoofd zit (en leest wat hij of zij écht ergens van vindt) of het commentaar krijgt van de alwetende verteller, die minder alwetend is dan hij doet voorkomen.
Of de belofte uiteindelijk wordt ingelost ga ik hier niet verklappen. Wel durf ik te beloven dat – mits er dit soort boeken blijven verschijnen en jullie allemaal blijven komen – wij van Linnaeus opgaan naar de veertig, de vijftig, de…
Beloofd.
_____
De Belofte is geschreven door Damon Galgut
vertaald door Rob van der Veer
verschenen bij Uitgeverij Querido
Edith Vroon is boekverkoper bij Linnaeus Boekhandel, Middenweg 29
