Boek van Week 10
Toen ik op de middelbare school zat, moest ik over een onverlicht pad in een park naar huis fietsen als ik tot na zonsondergang ergens was geweest. Het was het pad aan het begin van het Diemerpark dat langs een aantal jachthavens loopt. Meestal zorgde ik ervoor dat er iemand met me meefietste dat stuk. Deels omdat mijn vader dat graag wilde, maar ook omdat ik het er zelf doodeng vond. Ik werd als ik daar fietste zo alert dat ik alles dat bewoog of ritselde als potentieel gevaar inschatte. De vuilniszakken die er stonden, de vogels die er opvlogen.
Ik fietste dat stuk altijd alsof er iemand achter me aanzat, zo snel, en kwam thuis met zoveel adrenaline in mijn lichaam dat het nog zeker een paar uur duurde voordat ik in slaap viel. En nu dacht ik lang dat het kwam door dat pad, door die grote geheimzinnige havens, door de afwezigheid van straatverlichting, maar om eerlijk te zijn ben ik nog steeds best vaak bang alleen op de fiets.
Toen ik deze week De rode stukken van Maggie Nelson las, borrelde de gevoelens van al die angstige fietstochten omhoog. Het zal niet helpen dat de moord die in dit boek centraal staat die op een jonge vrouw is met dezelfde naam als ik. ‘Jane’s levenloze lichaam’ staat er om de zoveel bladzijdes. Jane was de tante van Maggie Nelson en werd in 1969 vermoord terwijl ze van een onbekende man een lift kreeg vanuit de universiteit naar huis. In dit boek volgen we de heropening van deze rechtszaak, bijna veertig jaar later. Nelson vertelt aan de hand van de zaak over de tante die ze zelf nooit ontmoette, over onverwerkt verdriet, over onbeantwoorde vragen. Ze vertelt over wat dit alles met een familie doet.
Ik vond dit op momenten een angstaanjagend boek. Nelson schuwt het niet om in detail te treden. Ze vertelt ons over de wonden op het lichaam van Jane. Over hoe zij, als jongste van deze nog altijd rouwende familie de enige was die het aandurfde om naar de foto’s te kijken. Als lezer kijken wij vanachter haar schouder met haar mee. Af en toe probeerde ik me te verbergen; het boek weg te leggen. Maar zoals Nelson blijft kijken in de rechtszaal, pakte ik het boek telkens weer op. De rode stukken gaat namelijk niet alleen om Jane, niet alleen om deze moord, maar over veel meer. Het gaat over waarom ik als jonge vrouw zo bang ben in mijn eentje op de fiets.
‘Sommige dingen zijn misschien de moeite van het vertellen waard puur omdat ze zijn gebeurd.’ Stelt Nelson op een bepaald moment in het boek. In haar eerder vertaalde boeken, Bluets en De argonauten werd mij al snel iets duidelijk: als Maggie Nelson vertelt, dan luister je. Zelfs als je vaak bang bent, misschien zelfs juist dan.
_____
De rode stukken – autobiografie van een rechtszaak is geschreven door Maggie Nelson
Uitgegeven bij Atlas Contact
Jane Stuhlmacher is boekverkoper bij Linnaeus Boekhandel, Middenweg 29
