Boek van Week 6
“Hm ja, oké, dus u zoekt een meeslepend, veelomvattend verhaal. Een Grote Roman. Ik heb hier iets, de nieuwe van Menasse, het gaat over de Europese Unie en over twee oude Poolse vrienden die gebrouilleerd raken in de strijd om de uitbreiding van de unie …” De klant fronst even, kijkt alsof hij beleefd verder luistert, maar eigenlijk is hij al weg. Weer een leuke poging gewaagd, denk ik. Met Europese Unie verkoop je geen boeken, terwijl dat bij Menasse nu juist het hele ding is. Het enige ding ook, lijkt.
“Bestaat er überhaupt een ander onderwerp dan Europa?” zegt de Oostenrijker Robert Menasse als hij gevraagd wordt waarom hij er toch (in hemelsnaam) alwéér een boek over heeft geschreven.
Vijf jaar eerder schreef hij De hoofdstad, de eerste Grote Europese Roman, zo is de consensus. Daarin krijgt een ambtenaar de opdracht een jubileumfeest te organiseren voor de unie. Het thema, daar is ze snel over uit: Europa is nooit meer oorlog, en dus wordt het thema Auschwitz. En dan volgt een veldslag: al die lidstaten hebben helemaal geen zin om mee te werken. Menasse kreeg er de Deutscher Buchpreis voor, en een ereplek in elke eurocratenboekenkast. Voor dit nieuwe boek, dat vorig jaar uitkwam en nu net in vertaling, ontving hij de Prix du Livre Européen en de Bruno-Kreisky-Preis voor het beste politieke boek.
Terug naar die Poolse vrienden. Ze vonden elkaar in de strijd tegen het communisme en vinden elkaar later, ze zijn hun eigen weg gegaan, weer op een cruiseschip. De een, Mateusz, is daar als premier van Polen. De ander, Adam, is in Brussel chef toetreding van nieuwe lidstaten tot de unie. En daar botsen ze: Mateusz wil Albanië er niet bij.
Het is een spektakel, een drama, er is een kunstroof, de personages zijn onhandig, grappig, ze hebben lief, ze doen vervelend, ze zoeken, het loopt uit de hand, het zijn mensen.
Schrijven over de Europese Unie is volgens Menasse té belangrijk om over te laten aan journalisten en wetenschappers. De unie vormt de kaders waarbinnen wij leven, het vormt de voorwaarden, de beperkingen en de mogelijkheden. Tegen de Volkskrant: “Een hedendaagse roman in Europa is dus automatisch een Europese roman, ongeacht of de auteur zich hiervan bewust is of niet. Ik geef er dan liever de voorkeur aan er rekenschap van af te leggen.”
_____
De uitbreiding is geschreven door Robert Menasse
Vertaald door Wil Boesten
Uitgegeven bij de Arbeiderspers
Hanna Hosman is boekverkoper bij Linnaeus Boekhandel, Middenweg 29
