Boek van Week 48
Betoverend, vanaf de eerste pagina. Dit boek gaat over een gedicht. In de 18e eeuw schreef de Ierse dichteres Eibhlin Dubh Ní Chonaill het rouwgedicht ‘Caoineadh Airt Ui Laoghaire’ (Rouwklacht om Art Ó Laoghaire) nadat haar echtgenoot vermoord werd. Het behoort tot één van de belangrijkste uit de Ierse canon.
De hoofdpersoon in Een Geest in de Keel, die misschien wel de schrijfster Doireann Ní Ghríofa zelf is, deelt haar liefde voor dit gedicht, die al begon toen zij een jong meisje was. Toen nog vol van dromen, benieuwd naar het nog onbekende, de toekomst, de liefde. Jaren later komt zij het gedicht weer tegen, en raakt weer verliefd. Ze kijkt terug op haar leven, waarvan ze ooit een heel ander idee had. Waar is dat jonge, onbezonnen meisje gebleven? ‘Het meisje dat het niks kon schelen’? Tegelijkertijd wil zij weten wat er te achterhalen valt over het leven van Eibhlin Dubh. Er is weinig bekend over wat er met deze vrouw is gebeurd, na haar grote verlies. Ze raakt geobsedeerd door het gedicht en de vrouw die het destijds schreef. Het ligt misschien niet voor de hand, want de levens van de twee vrouwen staan ver van elkaar af, maar ze kan het niet helpen verbanden te zien tussen zichzelf en de dichteres. Door het graven in het verleden van Eibhlin pluist zij het hele gedicht uit. Stukje bij beetje zoek je met haar mee naar de ontknoping, waardoor dit boek leest als een detective.
De schrijfstijl van Doireann Ní Ghríofa is prachtig, het voert je mee, is ritmisch en poëtisch. Met gedetailleerde beschrijving waar je soms de rillingen van krijgt. Zoals het afkolven van melk of het dode lichaam van een bejaarde vrouw. De terugblikken op haar leven, en de zoektocht naar de dichteres, zijn verweven met haar huistaken als moeder, waarvan ze het liefst lijstjes maakt. Herhaaldelijk refereert ze naar zichzelf als ‘maar een gewone huisvrouw’. Ze beschrijft alledaagse zaken; het verschonen van een luier, het opruimen van op de grond gevallen eten. Haar beschrijvingen over het moederschap zijn ontzettend intiem en diepgaand, herkenbaar. En zó mooi verwoord. Stiekem vind ik het jammer dit boek in de Nederlandstalige versie gelezen te hebben, niet ten nadele van de vertaling, die is prachtig. Maar als liefhebber van de Engelse taal verwacht ik dit boek snel ook nog in zijn originele vorm te lezen.
Dit boek is een ode aan een gedicht dat je al die jaren later nog steeds verdrietig kan maken, maar ook een ode aan de moeder en aan het vrouwelijk lichaam.
Een Geest in de Keel is benoemd als de An Post Irish Book of the Year 2020 en is winnaar van de James Tait Black Biography Prize 2021.
_____
Een Geest in de Keel is gescheven door Doireann Ní Ghríofa
vertaald door Caroline Meijerr
Verschenen bij Uitgeverij G.A. Van Oorschot
Milan Vreeken is boekenadviseur bij IJburg Boeken, IJburglaan 561
