Uitgeverij Orlando is met iets bijzonders bezig. Ze bouwen gestaag aan een reeks die (nog) geen naam heeft, maar onderdak biedt een fantastische boeken van weergaloze vrouwen. Jean Rhys, Simone de Beauvoir, Anita Brookner, Leonora Carrington, Marlen Haushofer, Virginia Woolf, Vita Sackville-West en dan heb ik ze nog lang niet allemaal genoemd.
Boek van Week 14
De boeken zijn herkenbaar uitgegeven en kwaliteit gegarandeerd. Als ik een eigen boekwinkeltje zou hebben, zouden ze een eigen kast krijgen, maar voor nu beperk ik me tot het uitlichten van een van de laatste loten: Een gelaten leven van Vita Sackville-West. Die naam doet bij sommige mensen een belletje rinkelen: was zij niet de vriendin van Virginia Woolf? Yep, that’s her.
Anders dan de titel wellicht doet vermoeden is Een gelaten leven een boek dat overloopt van de levenslust. Het begint treurig, met het overlijden van Henry Holland, die een weduwe, een hele rits kinderen en een nog langere rits klein- en achterkleinkinderen achterlaat. Direct breken de kinderen (inmiddels zestigers) zich het hoofd: wat doen we met moeder? Want ach, ach, moedertje had haar hele leven voor vader geleefd, wat moest ze nu alleen?
Uit praktische en financiële overwegingen besluiten de kinderen haar beurtelings in huis te nemen, maar dat is buiten moeder gerekend. Lady Slane vindt het allemaal prima, leuk dat ze er zo over nagedacht hebben, maar ze heeft haar eigen plannen al klaar.
Tot ontsteltenis van de kinderen vertrekt ze met haar trouwe dienstbode Genoux (een heerlijk personage) naar een huurhuis in Hampstead. De kinderen zijn wel welkom, maar niet te vaak, de kleinkinderen en al helemaal de achterkleinkinderen hoeven niet te komen, veel te druk.
Dit klinkt misschien als veel gedoe om niks, maar dat is dan weer buiten Sackville-West gerekend. Ze heeft een geweldig verhaal gecomponeerd, over een oude vrouw die haar hele leven geleefd is door anderen en op achtentachtigjarige leeftijd, in het zicht van de haven, besluit haar eigen plan te trekken. Ze heeft het nog zo prettig dat, zo ik al opzag tegen de laatste levensfase, ik helemaal zin kreeg in mijn oude dag.
Ik moest er even voor rekenen, maar Sackville-West schreef dit toen ze pas negenendertig was. Ik kan me niet aan de gedachte onttrekken dat ze het leven Lady Slane met extra veel genoegen heeft vormgegeven. Wellicht was het haar stille fantasie zo te eindigen, voor mij heeft ze in elk geval een zalig en haalbaar toekomstbeeld geschetst: een stokoude dag, een eigen plekje, beetje boekjes lezen (al die andere Orlando’s), beetje naar buiten kijken, beetje mijmeren, en je geen seconde vervelen. Alleen de dienstbode zal ik erbij moeten denken.
_____
Een gelaten leven is geschreven door Vita Sackville-West
vertaald door Mouring Lindenburg
verschenen bij Uitgeverij Orlando
Edith Vroon is boekverkoper bij Linnaeus Boekhandel, Middenweg 29
