Boek van Week 18
De spoiler, bij gebrek aan een goede Nederlandse term, is als boekverkoper een probleem met meerdere kanten. Er zijn flapteksten die het plot tot halverwege het boek van elke spanning ontdoen, maar je wilt als boekverkoper wel graag weten waar de boeken die je verkoopt over gaan. Ook het bijhouden van recensies gaat soms gepaard met een terughoudende leeshouding; liever lees je eerst het boek en dan de recensie, maar alles – of zelfs maar de helft van de besproken boeken – lezen is nu eenmaal onmogelijk.
Ook de andere kant op, richting de lezer, kan de kracht van het plot beperkend werken: wat kun je al verklappen van een boek dat je graag wilt aanraden, helemaal als de kracht van de plotwending(en) een deel van je enthousiasme opleveren? Ik ga hier een poging doen Luister van Sacha Bronwasser aan te prijzen, zonder dat u enig idee hebt welke plotwendingen zich zullen voordoen.
Een goede constructie is op drie pijlers gebouwd, aldus de auteur. Bronwasser heeft voor dit verhaal de drie hoofdpersonages Marie, Philippe en Flo. Marie is verteller, die Flo, een docent fotografie uit haar studententijd, het verhaal vertelt en (met de titel van het boek) zegt: luister. Ze brengt de lezer terug naar de jaren 80, naar Parijs, waar zij als twintiger een jaar als au pair heeft gewerkt. Om de situatie duidelijk te schetsen, moet de lezer eerst te weten komen in welk gezin ze daar terecht komt en om dat te snappen, moet de achtergrond van Philippe beschreven worden. Al redelijk vroeg kom je als lezer erachter dat er ‘iets’ met Philippe is. Op welke manier dit invloed zal hebben op het plot, daar zul je als lezer voor door moeten blijven lezen. Daarna moet de lezer te weten komen waarom ze er zit: wat heeft ze in Nederland achtergelaten en waarom? Wat is de reden dat ze Flo niet meer spreekt en op deze manier moet vertellen over die tijd. Ook hierover kan ik helaas (of gelukkig voor de toekomstige lezer) weinig zeggen.
In algemene zin kunnen er natuurlijk wel thema’s verklapt worden: Luister gaat bijvoorbeeld over machtsverhoudingen, over vormende jonge jaren, over alleen zijn in een vreemde stad in een vreemd land en over de manieren waarop een leven anders kan lopen door net die ene keuze. Ook is het perspectief een belangrijk thema in velerlei opzichten. Perspectief waardoor je samen met iemand kan leven zonder dat je door hebt wat er in het leven van de ander speelt (zeker bij een au pair). Perspectief van verhoudingen, evenwichtige maar vooral ook onevenwichtige. Het perspectief dat ontbreekt als je een taal niet spreekt en de wereld die zich opent op het moment dat je de taal wel leert spreken. En ten slotte, maar zeker niet het minste: het perspectief van de fotograaf, over kijken en zien. Al die thema’s worden soepel door Bronwasser omgezet in een vlot lezend, bij vlagen ook spannende verhaallijn die stabiel rust op de pijlers die Bronwasser overtuigend en geloofwaardig tot leven brengt.
Meer kan ik voor nu niet melden, ik spreek u graag over de rest van het boek als u het ook gelezen heeft!
_____
Luister is geschreven door Sacha Bronwasser
verschenen bij Ambo | Anthos
Igor Damen is boekverkoper bij Linnaeus Boekhandel, Middenweg 29