Boek van Week 44
Louise Kennedy, Noord-Iers auteur van het recent verschenen ‘Verboden terrein’, debuteert in Nederland. Geboren in Noord-Ierland, opgegroeid in de buurt van Belfast tijdens ‘the troubles’ en later verhuisd naar ‘het Zuiden’. In deze bewogen roman, beroert Louise Kennedy haar pen zoals zij in vroeger tijden in de potten en pannen roerde als chef in diverse restaurants: met een directe stijl én met finesse.
Pas op haar 47e schreef ze haar eerste korte verhalen, nadat ze door een vriendin was aangemoedigd zich voor een schrijvers workshop aan te melden. Na enig licht verzet besloot ze het te doen. Haar eerste pennenvruchten sloegen in als een bom. Langzaamaan ontstond ook bij Louise het besef dat het schrijverschap wel eens dichter bij haar zelf zou kunnen staan dan dat zij dacht. Het is al snel duidelijk: Louise Kennedy heeft iets te vertellen.
Zo ziet in 2021 ‘The end of the world is a Cul de Sac’ het levenslicht, een bundel korte verhalen waarmee ze vorige maand de John McGahern Prize kreeg toegekend, de prijs voor het beste debuut in de categorie Ierse fictie. Tegelijkertijd werkte ze aan haar debuutroman Trespasses, vertaald als Verboden Terrein. Medio 2022 verschenen in Ierland en de UK, nu in vertaling bij ons.
In ‘Verboden terrein’ verweeft Kennedy de politieke en persoonlijke levens van alledag in het Noord-Ierland van de jaren ’70 van de vorige eeuw. Ze neemt ons bij de hand en leidt ons doelgericht naar de krochten van de Noord-Ierse maatschappij tijdens ‘the troubles’. Er is geen ontsnappen aan.
In een sfeer van angst, onderling wantrouwen en dreiging, beleeft de katholieke Cushla Lavery een intense en intieme (verboden) liefde met de oudere, getrouwde, protestantse Michael Agnew, mensenrechtenadvocaat. Mocht dit thema klinken als een stuiverroman, niets is minder waar.
Cushla is een jonge vrouw die overdag werkt als onderwijzeres en ’s avonds regelmatig meehelpt in de kroeg van haar familie. Het café is de ontmoetingsplaats van de locals waar katholieken, protestanten en Britse soldaten de dag van zich afdrinken. Het is hier waar Cushla Michael ontmoet en de vonk overslaat. Zij gaan een hunkerende liefdesrelatie met elkaar aan en dat verandert hun levens voor altijd. De spanning in de ontwikkeling van hun geheime relatie houdt gelijke tred met het toenemend politieke geweld op de achtergrond. Michael beweegt zich in de upperclass van goedverdienende magnaten, kunstenaars en advocaten, Cushla’s wereld is het tegenovergestelde.
De heldere onderliggende structuren passen naadloos in de context van de jaren 70 van de vorige eeuw. Ze bieden Kennedy de mogelijkheid haar kwetsbare karakters flink uit te diepen.
Cushla en Michael zijn ook op elkaar aangewezen als de vader van één van de leerlingen van Cushla – Davy McGweon – op straat ernstig wordt gemolesteerd. Een dagelijks voorkomend verschijnsel in het Belfast van toen. Zo ontvouwt zich de andere verhaallijn. Davy komt uit een ‘gedeeld’ gezin waarin één van de ouders protestant is en de ander katholiek. Het dwingt ongewild alle betrokkenen rond het gezin McGweon tot een duidelijke stellingname. Zo sluipt op kousenvoeten het Noord-Ierse conflict de relatie tussen Cushla en Michael binnen, borrelen alle onuitgesproken spanningen op en werkt Kennedy toe naar een spannend plot.
Kennedy heeft een intense en intieme roman geschreven, die zich afspeelt onder de rook van Belfast in een omgeving waar iedereen elkaar lijkt te kennen. Subtiel, maar ook direct proza. Een gelaagde vertelling over liefde, vriendschap en bovenal hoe politiek de onderlinge loyaliteit ernstig onder druk kan zetten. De sfeer is droevig en beeldend; de witte, stenen rijtjeshuizen, de straten nat van de regen, de kringen van de bierglazen in de kroeg, het bed koud van de eenzaamheid of warm van de liefde… als een film speelt het zich voor je ogen af. Hoe onvoorwaardelijk is de liefde of hoe onvoorwaardelijk zijn je vriendschappen als de druk met de dag toeneemt? Hoe geef je je leven vorm in een verdeelde maatschappij? Kennedy geeft een antwoord. Prachtig.
_____
Verboden terrein is geschreven door Louise Kennedy
vertaald door Sandra Boersma en Leen van den Broucke
verschenen bij uitgeverij Pluim
Petra Hoogenboom is boekenadviseur bij IJburg Boeken, IJburglaan 561
