Meer inspraak voor de burger, wie wil dit nu niet? In Amsterdam Oost doen politici en ambtenaren hun best een nieuwe vorm te vinden om aan hun inwoners meer inspraak te geven. Ze krijgen zelf zeggenschap over een klein deel van de begroting, ofwel: er is een buurtbudget van 200.000 euro waar burgers over gaan.
Jan Molenaar | Foto Anthony Stone | Dwars
In de vier gebieden van Oost: IJburg, Indische buurt, Watergraafsmeer en Oud Oost worden bijeenkomsten georganiseerd om bewoners prioriteiten te laten stellen wat betreft beleidsterreinen en geld hiervoor te reserveren. Tijdens twee bijeenkomsten kunnen bewoners de thema’s bepalen. Tijdens de tweede bijeenkomst wordt ook het geld verdeeld over de thema’s. Ik ben aanwezig bij beide bijeenkomsten voor Oud Oost, de buurt die aftrapt.
Herverdeling van de macht?
De sessie begint met een welkomstwoord van portefeuillehouder Rick Vermin. Hij spreekt over een herverdeling van de macht en dat bewoners het beste weten wat nodig is. Al snel is er een kritische opmerking van iemand die de democratische legitimiteit in twijfel trekt. De aanwezigen zijn geen van allen gekozen en gaan nu wel geld uitgeven. Geduldig legt gastheer Thijs van der Wal uit dat iedereen uit Oud Oost is uitgenodigd door middel van een huis aan huis flyer. Verder mogen de aanwezigen nu inderdaad geld verdelen voor beleidsterreinen of thema’s maar beslissingen worden in een later stadium genomen. De gehele procedure is geïnspireerd op de Antwerpse methode. In deze stad worden bewoners al jarenlang op deze manier betrokken bij hun buurt.
Eerste bijeenkomst
Het doel van deze eerste bijeenkomst is om tot vijf thema’s te komen. Daarvoor mag iedere aanwezige bewoner van Oud Oost twee dingen naar voren brengen. In principe zit iedereen met vijf personen aan een tafel, dus ontstaat er een lijst met tien punten. Als iemand zijn punten noemt mag hij niet worden onderbroken, discussies zijn voor later. Zo wordt voorkomen dat zekere personen de dienst gaan uitmaken en hun stokpaardjes mogen berijden. Als de lijst met punten is samengesteld gaat er aan de tafels een doos met kaartjes open en kan er op elke tafel een laken worden uitgerold waar beleidsterreinen op staan waar de gemeente zich mee bezig houdt. Op de kaartjes staan mogelijke projecten of aandachtspunten.
Er ontstaat enig rumoer in de zaal en er is kritiek. Deelnemers vinden dat hun persoonlijke lijstje nu toch te veel gestuurd wordt en dat er nu prioriteiten van bewoners sneuvelen. Niettemin wordt de draad opgepakt. De systematiek maakt het wel mogelijk om steun voor bepaalde thema’s op te kunnen tellen. Zo ontstaat aan het eind van de eerste dag een lijstje met thema’s voor Oud Oost: Groen voor de buurt, Klimaat en duurzaamheid, Buurtverbindingen/contact met de buurt, Armoede en jeugd en Kunst in binnen- en buitenruimte.
Een bewoner verzucht dat het allemaal wel lang duurt. Twee bijeenkomsten zoveel uren praten om slechts twee ton? Zelf vindt ze het belangrijk dat er meer aandacht is voor verkeersveiligheid en ziet voor de deur levensgevaarlijke situaties ontstaan. Het roept de onvermijdelijke vraag op: ‘Welk onderwerp leent zich wel, welk onderwerp niet voor deze buurttafels? En welke lokale problemen moeten politici aanpakken ongeacht of er prioriteit aan wordt gegeven door burgers?’
Geld verdelen
Tijdens de tweede bijeenkomst krijgt iedereen een stapeltje casinofiches en mag er aan de tafels geld over de vijf thema’s verdeeld worden. Weer volgens de procedure dat iedereen eerst alleen luistert naar een deelnemer en dat er vervolgens discussie kan plaats vinden.
De sfeer is heel gemoedelijk en er wordt met respect geluisterd naar elkaars mening. En tijdens de tweede bijeenkomst vliegt de humor over tafel: het is niet overdreven om te zeggen dat er een echte Amsterdamse sfeer is. Vervolg Nu deze bijeenkomsten geweest zijn en het geld verdeeld is, zijn de bewoners opnieuw aan zet. Via de website van de gemeente kunnen mensen een project indienen binnen de vastgestelde thema’s en kunnen inwoners een project ‘liken’. Bij voldoende likes wordt een project getoetst op haalbaarheid. Vervolgens krijgt iedere inwoner van twaalf jaar en ouder een persoonlijke code om te stemmen.
De gemeente doet hiermee een uiterste inspanning om het allemaal democratisch legitiem te maken. Het is een mooi streven om zo op een andere manier politiek en democratie te bedrijven. Burgers worden direct bij hun buurt betrokken. Op de bijeenkomsten zag ik veel bewoners die ik nog nooit gezien had en die nu verder betrokken worden en elkaar ook leren kennen. Natuurlijk loopt niet alles perfect maar als je iets nieuws probeert is dit ‘all in the game’!
Check amsterdam.nl/oostbegroot
