Wie bouwt? Wibaut! Een man met een visie voor de stad, zijn gelijk is in steen vereeuwigd. Wibaut gaf Amsterdam vorm, net als zijn voorganger Sarphati, van het park, en Jan Schaeffer, van de brug en van ‘In gelul kan je niet wonen’. Wibaut kreeg een straat, hij heeft hem al vanaf 1939, en een opvallende ook: zo breed heb je er in Oost volgens mij niet één andere.
Column Justus van Oel
Wibaut geloofde overduidelijk in de toekomst en die toekomst was aan de automobiel. De Wibauto-straat, een wat flauwe woordspeling – ik geef het toe -, maar zo noem ik hem al jaren. Wibaut had het op zijn manier beslist goed gezien. Het noodlot hielp hem bovendien een handje. Na de Tweede Wereldoorlog werd de ontvolkte Weesperstraat (‘Wazeper gas’ in het Mokumse Jiddisch) gesloopt en verbreed: het ideale vervolg van de Wibautstraat. De geschiedenis is wreed – maar daaraan danken wij onze stedelijke snelweg van Oost naar het Centrum en later zelfs naar Noord, via de IJtunnel. Ik mag aannemen dat nog elke dag duizenden forensen blij zijn met de Wibautstraat. Maar u voelt hem al komen: als ik de Wibautstraat zie denk ik niet allereerst aan het succesvol bevorderen van de stedelijke mobiliteit. Nee, als overtuigd fietser verlies ik me in melancholie. De Wibautstraat, zo lelijk als ik hem ook vind, is een monument voor de vergankelijkheid. Een herinnering aan wat er niet meer is. Dan laat ik de oorlog nu even zitten, ook al woonden op nummer 142 Agaath en haar vader en moeder, communistische diehards die in de oorlogsjaren illegaal het verzetsblad ‘De Waarheid’ rondbrachten. Maar goed, oude koeien uit een treurige sloot. Don’t mention the war, be happy, wees aardig voor elkaar, vier het leven – ook een prima idee. Maar met die onvermijdelijke auto’s in de Wibauto-straat kunnen we nog wel wat zinnigs gaan ondernemen. Er ligt namelijk tegenwoordig een ring om de stad, naar Noord gaan hoeft voor niemand nog een probleem te zijn. Naar het centrum ook al niet, er loopt een metro, je kan zelfs met de trein. De grote droom dat iedereen in zijn eigen auto overal naar toe zou kunnen, een ideaal dat ook Wibaut had – die tijd is voorbij. Onmiskenbaar verliest de auto terrein. Soms zelfs radicaal: bij de Polderweg in Oost is inmiddels een heuse autovrije nieuwbouwwijk verrezen. Op een dag zal zelfs de Wibautstraat veranderen in een rustige woning-boulevard met groenstroken. Nee, niemand weet ooit hoe de toekomst er uitziet. Dat wist zelfs de grote Floor Wibaut niet. Waarmee de Wibautstraat voor mij nog steeds een van de nuttigste straten van Amsterdam is. De leerzaamste.
