Petra Hoogenboom en Mark Vermeer zijn de trotse eigenaren van IJburg Boeken, een heerlijk lichte, goed geoutilleerde en breed gesorteerde boekhandel aan het begin van de IJburglaan. Drie maanden geleden opende in een noodgebouwtje naast basisschool De Archipel op de kop van IJburg een kleine kinderboekhandel, De Boekenworm. Een ‘pas-de-deux’ met IJburg Boeken. Hoe is het in de tussentijd gegaan en hoe kijken de eigenaren van de ‘grote’ boekhandel op IJburg naar de samenwerking met de school? Oost-online ging met ze praten.
Anne-Mariken Raukema
Wat er aan vooraf ging
De Archipelschool is een school waar ontwikkelingsgeoriënteerd onderwijs (OGO) centraal staat. In de praktijk betekent dit dat de ‘buitenwereld’ waar mogelijk naar binnen wordt gehaald. De school hecht veel belang aan lezen, zowel de techniek als het plezier erin en er wordt schoolbreed dan ook veel aandacht aan besteed. De twee leerkrachten van de groepen 7 kwamen op het idee van de kinderboekwinkel.
Mark Vermeer vertelt dat met de meeste scholen wordt samengewerkt, al verschilt de manier waarop wel sterk. ‘We verfrissen de schoolbibliotheek, nemen zitting in de Kinderjury of doen projecten rond de Kinderboekenweek en de Voorleesdagen.
Afgelopen najaar werd IJburg Boeken benaderd door Dorien de Goede- Schipper, een van de leerkrachten van groep 7, met de vraag of ze wilden meewerken aan het inrichten van een kleine boekwinkel op school. Een voorbeeld elders was er niet, behalve een kort lopend initiatief van de Archipel rondom corona en Carel van Pampus van de gelijknamige boekhandel, dus moest het wiel zelf worden uitgevonden.
Na een paar gesprekken werden zes thema’s voorbereid, met evenveel modules, om ook kinderen die (nog) niet van lezen houden, met plezier bij het project te betrekken. Inkoop en verkoop ligt voor de hand, marketing en social media natuurlijk, maar ook financiën en organisatie. Er werden een socialmediaspecialist en een uitgever bij betrokken, aan wie de leerlingen ook gerichte vragen konden stellen.
In maart werden de modules uitgevoerd bij IJburg Boeken, waar veel werd geleerd. Een van de dingen die in de training ter sprake komt, is hoe je zorgvuldig een boek ter hand neemt, de rug niet buigt of kraakt. De leerlingen gingen in de Boekenworm aan de slag, er werden boekenkasten neergezet in de Boekenworm, er werden zelf boekensteunen gemaakt, er werd geverfd en in april kon de winkel onder grote belangstelling open.
Open!
De Boekenworm is elke schooldag open, een half uur voordat de school uitgaat tot een half uur erna. Alle circa 55 leerlingen staan ingeroosterd en weten vooraf wanneer ze geacht worden welke taak te vervullen. De keuze voor de boeken die verkocht worden, wordt in overleg gemaakt. Een groep leerlingen stelt lijsten op, want alle leerlingen, van kleuters tot en met de bovenbouw, moeten worden bediend. IJburg Boeken stuurt bij waar nodig is. Daarnaast staan er circa twintig titels voor volwassenen, hoofdzakelijk kookboeken, een ‘Kluun’ en cadeauboeken voor ouders en grootouders.
Het noodgebouw tussen De Archipel en een andere basisschool, wordt door beide scholen gebruikt. ‘Door de aparte ligging tegenover de Deka-markt zien ook passanten dat er een boekwinkel is. Dat trekt ook andere klanten dan leerlingen, (groot)ouders en leerkrachten. Ook vindt hierdoor geen vermenging met de schoolbibliotheek plaats. Bij de kassa ligt een voor iedere leerling duidelijke instructie hoe met pin of stadspas kan worden afgerekend; cash betalen is niet mogelijk. Van elk verkocht boek wordt de sticker op een A4 geplakt en aan het einde van de week wordt daarvan een foto gemaakt. Die wordt vervolgens naar IJburg Boeken gemaild.
‘Er gaat zelden wat mis, maar als dat gebeurt proberen we dat altijd goed op te lossen’, aldus Vermeer. Er wordt in dat uur niet alleen verkocht, er moeten ook bestellingen worden doorgegeven en opgehaald, opgeruimd, schoongemaakt en actie ondernomen als het een keer onverhoopt niet druk is en er niets wordt verkocht. ‘Ook dat komt hier voor. Omdat op IJburg veel spinnen zijn, zaten die soms ook in de etalage van De Boekenworm. Zo leren de leerlingen spelenderwijs dat je de winkel ook vanaf de buitenkant moet bekijken. En iemand moeten zoeken die niet bang is om spinnen weg te halen…’
Zomervakantie
Vlak voor de zomervakantie wordt De Boekenworm leeggehaald, want de school gaat zes weken dicht. Aan het eind van de zomervakantie wordt een nieuwe voorraad geleverd. Anders dan aanvankelijk bedoeld gaat groep 8 – wat nu groep 7 is – tot de kerstvakantie door met de winkel en draagt het dan over aan groep 7. Een groot voordeel is dat beide leerkrachten van groep 7 meegaan naar groep 8.
Succes
Volgend jaar zomer wordt het project geëvalueerd. De criteria van de school kent Vermeer niet, maar voor IJburg Boeken is het nu al een succes: ze ontmoeten bij alle leerlingen – ook bij de niet-lezers – veel enthousiasme, net als bij de ouders en leerkrachten. En ze leren er zelf ook veel van: ‘het is een mooie aanvulling op wat we met scholen doen en kunnen doen.
Echt uitventen doen ze het concept van de boekwinkel op school niet, hoewel de uitgewerkte modules klaarliggen. ‘Voor De Archipel is het leuk dat ze positieve reacties ontvangen en dat is echt terecht want het was hun idee en er is veel energie in gestoken, maar vooral dat alle leerlingen mee doen. Een van de andere scholen op IJburg heeft al belangstelling getoond en wie meer wil weten, daarmee gaan we in gesprek want we weten nu ook dat we jonge boekhandelaren kunnen kweken! Het enthousiasme is voor ons het belangrijkst.’
Check https://libris.nl/ijburgboeken
