Het is de eerste maandag van maart. Drie gekleurde vlaggen wapperen op het plein van Oostpoort. Door de felle zon moet ik moeite doen de teksten te kunnen lezen: ‘Lekker winkelen’, ‘Lekker tafelen’ en ‘Lekker ontmoeten’. Zijn deze woorden een hart onder de riem, een protest of een belofte van wat ooit weer komen zal?
Ik zit op de stenen rand van een zuil, een kunstwerk van Hildo Krop: ‘De Vrijheid van de Gedachte.’ Op de zuil is een beeld van een liggende vrouw, boven haar staat een figuur met vleugels op zijn rug, gezicht omhooggericht, handen aan zijn mond – een roepende engel. Krop maakte dit beeldhouwwerk in 1951 voor de telefooncentrale van de PTT in de Pieter de Hoochstraat. Na omzwervingen staat het sinds twee jaar in Oost.
Aan de voet van de zuil plaatste de beeldhouwer een tekst in bronzen letters. ‘Gesproken of geschreven, leent het Woord/ De vleuglen van zijn moeder, de gedachte,/ En snelt, verstild, bij dagen en bij nachten/ Alweegs naar zijn bestemming voort.’ Het zijn dichtregels van Boutens, woorden om op te kauwen. Het Oranje Vrijstaatplein is door het mooie weer levendiger dan tijdens de afgelopen wintermaanden. Een meisje van een jaar of vijf zingt: ‘Een, twee, drie, vier – maak plezier.’ De vleugels van de gedachte De straat is haar trommel, twee wandelstokken de drumsticks. Een man aan de overkant van het plein schreeuwt, vloekt, tiert en loopt met grote passen door.
Het beeld van de roepende engel en ‘de vrijheid van de gedachte’ laten me niet los. Hoe vrij ons denken ook is, toch heb ik het vermoeden dat deze maanden heel wat gedachten opgesloten zitten in de hoofden van mensen. Niet omdat ze niet gedacht mogen worden, maar omdat er steeds minder momenten zijn waarop gedachten gewisseld worden. Digitaal is er alle tijd en ruimte. Maar is daar sprake van een ‘bestemming’ die Boutens benoemt?
Alleen als gedachten geuit worden en een bestemming vinden, kunnen ze worden beproefd, geschaafd en verfijnd. Dat gebeurt tijdens ontmoetingen – waar er nu zoveel minder van zijn. Aan tafels – die nu zo leeg zijn. En: bijna nooit meer met mensen die je nog niet kent, of een beetje kent. Minder ontmoetingen maken gedachten armoediger. De wind steekt op, de woorden op de vlaggen van Oostpoort gaan nog harder wapperen. ‘Lekker tafelen’, ‘Lekker ontmoeten’.
Reageren? Dat kan via [email protected]
