Waarom praten we zo vaak over de waarheid tegenwoordig? Die vraag was voor Diane Elshout van Moving Arts Projects (MAP) uitgangspunt voor de voorstelling G.G. (Galileo Galileï) die 14 oktober in première gaat op het Krugerplein.
Martien van Oorsouw
‘Let niet op de rommel,’ zegt Diane, als we het kantoor van MAP binnenstappen. ‘Als we met een productie bezig zijn, komen hier steeds meer spullen te liggen.’ Rekwisieten voor de voorstelling liggen her en der verspreid maar ook pakken met affiches en flyers. ‘Normaal gesproken maken we voorstellingen overdag. Dit is onze eerste avondvoorstelling, dus we kunnen ook met licht werken. Dat maakt het spannend.’
Moving Arts Projects organiseert kunstprojecten in de openbare ruimte. Met de bewoners uit de wijk vertaalt het kunstenaarscollectief actuele thema’s in een artistieke vorm. De voorstelling is onderdeel van een groter project, Waarheden Heden Waar, een onderzoek naar de waarde van waarheid op straat. Als iedereen zijn eigen waarheid heeft, welk moreel kompas gebruik je dan? En welke waarheid hebben we gemeenschappelijk? Diane: ‘We vroegen ons af waarom we het zo vaak over de waarheid hebben. En wat betekent dat dan? Met die vraag zijn we de straat op gegaan. De antwoorden die mensen gaven komen terug in de voorstelling.’ Daarnaast heeft het team veel gelezen en met mensen die professioneel met waarheid bezig zijn gesproken, ‘Op het Krugerplein hebben we met rechters, politici, wetenschappers en journalisten gesproken. De filosoof des vaderlands is langs geweest. Die gesprekken waren erg inspirerend.’
In steigerbuizen is het woord waarheid gemaakt, aan elke letter is een aspect van de waarheid gekoppeld. De W staat voor wetenschap, de A voor aannames, de A voor argwaan, de R voor rechtspraak, de H voor hoogmoed, de E voor echt en eerlijk, de I staat voor informatie, en de D uiteraard voor democratie. Vanaf april zijn de letters op het Krugerplein en op andere plekken in Oost te zien geweest. Daaronder werden mensen uitgenodigd om over de waarheid te praten. ‘Voor de A van aannames zijn we met touw de straat op gegaan. We vroegen welke aannames mensen hadden waarover ze nu anders denken. Met dat touw hebben we aardig wat aannames kunnen ontrafelen.’ De letters vormen het decor van de voorstelling.
Over de H van hoogmoed merkt ze op: ‘Soms zijn mensen zo overtuigd van hun eigen gelijk dat ze niet meer in contact staan met de wereld. We moeten dat gesprek over de waarheid houden, onszelf niet ingraven. Dat er zoveel opvattingen over waarheid zijn, is een groot goed. Er zijn plekken op de wereld waar je niet voor je eigen ideeën kunt opkomen.’
De voorstelling is losjes gebaseerd op het toneelstuk Leven van Galilei van Bertolt Brecht. Galileo Galilei (1564 – 1642) ontdekte dat de aarde om de zon draait. Dat idee stond lijnrecht tegenover de opvatting van de katholieke kerk dat de aarde het stilstaande centrum van het heelal was. Hij wordt door de kerk gedwongen publiekelijk afstand te nemen van zijn opvatting. Bij zijn veroordeling schijnt hij ‘en toch draait ze’ gemompeld te hebben.
‘In G.G. zijn er twee kampen: Galilei met zijn vrienden en de macht die vasthoudt aan het oude idee. De ideeën van de spelers hebben we ook meegenomen in de voorstelling. Natuurlijk, er zijn parallellen tussen toen en nu. Galilei herroept zijn ideeën, zijn vrienden zijn het er niet mee eens. Is hij een held of een lafaard? Liep hij vooruit? Verspreidde hij nepnieuws of geloofde hij in complotten?’
‘Het klinkt als een zwaar onderwerp, maar we maken er een vrolijke, toegankelijke voorstelling van die er de draak mee steekt. We hebben het gegeven losgekoppeld van religie, de voorstelling gaat over macht, en de macht hebben we Baas genoemd. Het stuk is toegankelijk voor alle leeftijden met veel dans en speciaal voor de voorstelling gecomponeerde muziek. Normaal spelen we ‘middags in de zomer, nu spelen we in de avond. We toveren het Krugerplein om tot een magische plek. Het stuk is hertaald naar nu, en er is een verteller die de kijkers bij het verhaal houdt.’
De acteurs, van 6 tot 79 jaar, komen uit Oost. De een is een professioneel acteur, de ander is scholier. Een speciale regisseur begeleidt de kinderen. Volwassenen die als kind in eerdere producties speelden, hebben nu een dragende rol. Mensen die eerder als productiemedewerker meededen, spelen nu mee. ‘Sommige acteurs hebben zich aangemeld, anderen hebben we gevraagd. Karima’s Caravan was een heel goede vindplaats; de hoofdrolspeler was zijn jas kwijt, zag ons repeteren en doet nu mee.’ Diane benadrukt dat de input van bewoners belangrijk is. ‘We zijn dankbaar dat bewoners er zoveel tijd en moeite in gestoken hebben. De productie is met al die stemmen en ideeën tot stand gekomen. Kom vooral kijken!’
De premiére is op 14 oktober, op 15, 19, 20, 21 en 22 oktober zijn de voorstellingen op het Krugerplein. Op 21 oktober geeft het Anton Pannenkoekinstituut een demonstratie met telescopen.
Meer informatie en reserveren movingartsproject.nl/whhw
