In de reeks Sculpturen van Oost ditmaal ‘De worstelaars’ van beeldhouwer Hans IJdo. Het bronzen beeld staat sinds 1960 in het Flevopark.
Méland Langeveld
Op een vierkante, hardstenen sokkel liggen twee worstelende mannen die met elkaar in een gevecht zijn verwikkeld. Een van de worstelaars ligt al op zijn rug en de ander zit gehurkt boven op hem, maar de liggende figuur houdt de armen van de ander stevig in bedwang. De strijd lijkt hier onbeslist. Met ‘De worstelaars’ beeldt IJdo de eeuwige worsteling van mens en maatschappij in de strijd om het bestaan. Het eerste afgietsel komt in het Flevopark. Het is een vrije opdracht. De gemeente Amsterdam heeft IJdo gevraagd om voor het park een beeldhouwwerk te maken. Een tweede exemplaar gaat eerst in 1962 naar de Keukenhof en een viertal jaar later staat het in Sonsbeek tentoongesteld. Daarna is het beeld naar het Park Transwijk in Utrecht gegaan, waar het nog steeds staat.
Prix de Rome
Tweemaal doet IJdo mee aan de Prix de Rome. Voor het eerst in 1951: de opdracht voor die inzending is het vervaardigen van een gedenkteken ter nagedachtenis aan een oogarts. Het beeld moet uit twee personen bestaan, een blinde en een ziende. Auke Hettema wint de prijs en IJdo eindigt als tweede. In 1953 doet hij opnieuw mee, de opdracht is dan een beeld te maken voor de Landbouwhogeschool in Wageningen. Jan Wolkers doet dat jaar ook mee, maar IJdo wint de gouden medaille met ‘De oogst’, het beeld van een bukkende vrouw die met een sikkel het koren maait. Aan de Eerste prijs is een stipendium verbonden, dat hem in staat stelt drie jaar in Nederland en Italië verder te studeren.
Dagblad De Tijd schrijft bij de uitreiking in 1953: ‘De laatste twee jaar werkte hij op zijn eigen atelier in een pakhuis aan het Prinseneiland, waar het niet zo erg rooskleurig toe ging, want een jonge kunstenaar kan nu eenmaal meestal niet rekenen op rijke inkomsten. Met verschillende baantjes heeft hij zich in zijn kost moeten voorzien. Soms zelfs heeft hij lompen gesorteerd voor een aantal voddenmannen. Deze prijs, die een stipendium verschaft om een drietal jaren in Nederland en Italië te studeren, is hem zeker goed besteed.’ (De Tijd, 15 oktober 1953)
Verbeelde beweging Johannes Hendrik (Hans) IJdo is in 1928 in Amsterdam geboren. IJdo is eerst leerling van graficus en kunstenaar Josef Verheyen en krijgt later tekenles van Pieter Zwart. Om vervolgens met zijn opleiding aan de Rijksakademie van beeldende kunsten in Amsterdam te beginnen, waar hij een leerling is van Piet Esser. Na zijn opleiding heeft hij een eigen atelier op het Prinseneiland. De verbeelde beweging en mythologie zijn terugkerende elementen in zijn werk. Later is hij abstract gaan werken. Bij het winkelcentrum Buikslotermeerplein staat sinds 1971 een staalplastiek, bestaande uit twee rechtopstaande, stalen kolommen. IJdo overlijdt op 23 mei 1987 in Amsterdam.
Sommige sculpturen vragen nu
eenmaal om een gedicht en daar
kan ik als dichter niet omheen
De worsteling
Worstelaars innig omarmd
in gevecht om het voortleven
stevig tegen elkaar aangedrukt
lijkt de strijd hier toch onbeslist
maar dan lig ik in vaders omarming
zijn laatste dagen haspelen door
elkander
hij worstelt af en toe met wat
woorden, ik kan
er niet langer een zinnig verband in
vinden
zíjn worsteling om het leven is
in dit bed voorgoed beslist.
Méland Langeveld
