Een uitverkochte zaal voor SAM, de documentaire van House of Animals. De film vertelt het verhaal van een moedervarken dat na een zwaar leven in de vee-industrie haar laatste nest biggen in vrijheid mocht grootbrengen. Karen Soeters volgde Sam drie jaar lang bij opvangcentrum Melief, vlak over de grens in Duitsland. Daar leven ruim 1200 dieren in rust en veiligheid. ‘De filmmiddag ontstond in de werkgroep Amsterdam’, zegt een van de initiatiefnemers, dierenvriend Linda de Rijke uit de Watergraafsmeer.
Een moedervarken in vrijheid
‘Ik had nooit gedacht dat ik mij zo intens gelukkig kon voelen, samen met een varken in een modderpoel,’ zei Soeters tijdens het nagesprek. De film toont Sam als moeder, overlever en intelligent wezen. Voor het eerst kon zij zelf een nest bouwen en haar biggen verzorgen.
Liefdevol portret
Filmmaker Van Tellingen maakte mooie beelden van de rust op het erf bij Melief. ‘Puur natuur gefilmd’, zei een van de aanwezige bezoekers. De documentaire is warm ingesproken door Loretta Schrijver, met muziek van Joris van de Kerkhof. Het resultaat is een intieme film die de kijker dicht bij Sam brengt, zonder gruwel of sensatie. De film voelt als een ode aan het dier – een varken dat eindelijk zichzelf mag zijn.
Sam’s nieuwe leven
Toen Sam in februari 2021 aankwam bij Melief, stond ze nog onder spanning. Nooit eerder had ze frisse lucht geroken of zonlicht gevoeld. Met appeltjes en zachte woorden liep ze haar nieuwe stal binnen, waar stro en warmtelampen klaarstonden. Enkele weken later bracht ze elf biggetjes ter wereld. Voor het eerst kon ze moederen zoals de natuur het bedoeld heeft. Bij Melief bloeide Sam langzaam op. Pompoenen, eikels en modderbaden gaven haar zichtbare levensvreugde. Haar biggen groeiden tevens op in vrijheid.
Gesprek met het publiek
Na afloop van de film ging Soeters in gesprek met het publiek. Ook Anke Bakker, fractievoorzitter van de Partij voor de Dieren in de gemeenteraad van Amsterdam, nam deel. Een bezoeker vroeg wat politiek kan doen tegen dierenleed in de vee-industrie.
‘Het ligt nu bij de Tweede Kamer,’ zei Bakker. ‘Twee weken geleden diende onze partij een wetsvoorstel in om een einde te maken aan de bio-industrie. In een ideale wereld faseren we die in enkele jaren uit.’
Soeters vertelde over haar band met Sam: ‘Ze was getraumatiseerd, maar leerde opnieuw vertrouwen. Ze genoot van aandacht, kon soms boos uit de hoek komen, maar liet steeds meer haar karakter zien.’ Een andere bezoeker vroeg of de boer die haar afstond ooit contact zocht. Soeters glimlachte: ‘Nee die bleek boos te zijn. Jammer, want juist dat had veel kunnen betekenen.’
Een verhaal dat bijblijft
SAM laat zien dat één gered varken symbool kan staan voor miljoenen soortgenoten. De film raakt zonder te moraliseren, juist door de eenvoud van Sam’s nieuwe leven. Anke Bakker sloot het nagesprek af: ‘Wat mij trof, is dat Sam na alles wat ze heeft meegemaakt, tóch weer openstond voor contact met mensen. Die vergevingsgezindheid is indrukwekkend.’
De documentaire SAM is nog te zien op Videoland.
