In het hoekpandje van Here to Support (HtS) aan het Afrikanerplein staat een lange tafel. Soms zitten er drie mensen achter laptops, soms dertig mensen in een levendig gesprek. Hier werken Amsterdammers mét en zonder verblijfspapieren samen aan een betere positie voor ongedocumenteerde migranten.
Winnie van Heesch | Foto Frank Schoevaart
‘Ruik je de gebakken kip?’ vraagt Fanny van der Vooren (25). ‘De LHBTI+ groep had hier gisteren een iftar.’ De wekelijkse avond voor queers is maar één van de activiteiten bij HtS. ‘We organiseren regelmatig scholingen. Bijvoorbeeld over hoe het politieke systeem in Nederland werkt. Op donderdagavond is er een jongerenactiviteit. En de woensdag is voor Amsterdam City Rights.’ Dat is een ‘denk & doe-tank’ die zich inzet voor de rechten van mensen zonder papieren.
‘Er is zoveel onwetendheid’
Zelf iets doen
Fanny kwam drie jaar geleden als student-stagiaire bij HtS terecht. ‘Voor mijn masterstudie antropologie deed ik onderzoek naar mensen die in het migratieveld werken. Wat HtS zo anders maakt dan andere organisaties is dat we de ongedocumenteerden ondersteunen om zélf het woord te nemen.’
Mohamed Bah (29) heeft dat ervaren. Hij heeft nu een verblijfsvergunning, maar leefde jarenlang zonder papieren. ‘De meeste instanties vertellen je wat zij voor jou kunnen doen. Maar ik wilde zelf iets doen. HtS stond open voor mijn ideeën.’ Mohamed ontwikkelde samen met anderen de City Rights App voor ongedocumenteerden. Een app met informatie over alles van rechtshulp en medische zorg tot gratis wifi-hotspots. ‘Ik begon met de vraag: welke informatie had ik willen hebben toen ik zelf nog buiten op straat stond?’
Onder de radar
In de audiostudio van HtS werkt Mohamed aan zijn andere grote project: het podcastkanaal ‘City Rights Radio’. Zijn doel: mensen zonder papieren een stem geven. Mohamed: ‘Er is zoveel onwetendheid. Mensen zeggen dat we lui zijn en huizen wegkapen. En ongedocumenteerde vluchtelingen zelf zijn bang zich uit te spreken. Hun bestaan hier is onzeker. En ze zien hoe politici en media over ze praten. Dus blijven ze onder de radar.’
In de afgelopen drie seizoenen interviewde Mohamed mensen over hun leven in de marges: zonder bsn-nummer, zonder recht op werk, studie, een woning of zelfs een bankrekening. Het maakt simpele dingen als een tramrit bijna onmogelijk. En het betekent vooral: leven in permanente angst. Een aanhouding voor een kapot achterlicht kan eindigen in vreemdelingendetentie.
Buitengrenzen
Maar Mohamed vertelt ook verhalen van veerkracht en moed. De volgende podcastserie heet ‘Migration Chronicles’. Hiervoor reisde hij samen met Riccardo Biggi naar de buitengrenzen van Europa. ‘In Polen spraken we een vrouw die zwaar gewond was geraakt bij de val van een grenshek. Vier jongens bleven urenlang bij haar tot er eerste hulp kwam. Als de Poolse grenspolitie ze had gevonden zouden ze zijn teruggestuurd. En de Belarussische grenspolitie had al gedreigd op hen te schieten. De jongens riskeerden hun leven voor haar. Dat verhaal heeft me niet meer losgelaten.’
Migration Chronicles wordt op 31 mei gelanceerd in Pakhuis de Zwijger. Here to Support gaat daar in gesprek met kandidaten voor het Europees Parlement over EU migratiebeleid.
