De tramhaltes aan de Plantage Middenlaan, Beethovenstraat en het Victorieplein waren centrale punten bij het wegvoeren van Joodse Amsterdammers tijdens de Tweede Wereldoorlog. Bij deze tramhaltes komen permanente gedenktekens met informatie over de deportatie van Joden. Ook gaat het GVB in de eigen reisinformatie-app extra uitleg geven over de rol van deze haltes bij de vervolging van Joden.
De naam van halte Artis aan de Plantage Middenlaan wordt veranderd in Artis/Nationaal Holocaust Museum. Ook wordt bekeken of bij station Amsterdam Muiderpoort een gedenkteken kan worden geplaatst. Burgemeester Femke Halsema heeft het CJO laten weten dat ze het voorstel van raadslid Itay Garmy (Volt) gaat uitwerken, zodat alle Amsterdamse middelbare schoolkinderen gratis het Nationaal Holocaust Museum kunnen bezoeken.
Eerder deze week kwamen de gemeente, het GVB en het CJO bij elkaar om te praten over het boek en de documentaire de Verdwenen Stad. Daarin wordt nauwkeurig en indrukwekkend omschreven welke afschuwelijke rol de Gemeentetram Amsterdam (en later het Gemeentevervoerbedrijf) speelde bij de deportatie van tienduizenden Joodse stadgenoten.
Het college van B en W draagt de historische en morele verantwoordelijkheid om rekenschap af te leggen over het meewerken van de Gemeentetram Amsterdam aan de deportatie van Amsterdamse Joden. Het gebruik van de trams is onderdeel van een breder onderzoek van het NIOD. Dit onderzoek is op verzoek van de burgemeester gestart in 2020 en kijkt naar alle diensten van de gemeente die in Tweede Wereldoorlog betrokken waren bij de uitsluiting en vervolging van Joodse Amsterdammers.
Het GVB wil nu ruimhartig en welgemeend spijt betuigen voor de rol die de Gemeentetram en het Gemeentevervoerbedrijf in de Tweede Wereldoorlog hebben gespeeld. Het GVB noemt het afschuwelijk en wreed dat het Gemeentevervoerbedrijf facturen heeft gestuurd voor het uitvoeren van de ritten om Joodse Amsterdammers naar het Centraal Station en het Muiderpoortstation te vervoeren.
De gemeente en het GVB willen daarom afstand doen van het geld dat is verdiend met het meewerken aan deze deportaties. Omgerekend naar de huidige tijd gaat het om een bedrag van 61.000 euro. Het college heeft dit afgerond naar 100.000 euro en stelt dat binnenkort ter beschikking. De burgemeester heeft het CJO nadrukkelijk laten weten dat dit bedrag niet bedoeld is als schadevergoeding, maar slechts de teruggave is van geld dat de gemeente nooit had mogen ontvangen.
