In de reeks Sculpturen van Oost ditmaal ‘U bevindt zich hier’ van beeldend kunstenaar Martijn Sandberg. Het kunstwerk bestaat uit 22 betonnen blokken, die in december 2019 langs de Oranje Vrijstaatkade zijn geplaatst, en wel vanaf het Stadsdeelkantoor tot aan de Polderweg.
Sculpturen | Méland Langeveld
Op de betonnen vierkante blokken (80×80, en 40 cm hoog) staan uitspraken en citaten van bekende mensen uit Oost, zoals Nescio, Gerard Reve, Renate Dorrestein, Wally Tax en Mathilde Wibaut. Maar ook van groepen of locaties die in de twintigste eeuw een belangrijke rol speelden in Oost.
De tekst ‘U bevindt zich hier’, staat op het vierde betonblok. Dit is het blok dat symbool staat voor het hele kunstwerk. Sandberg: ‘Ik wil mensen aanmoedigen om zich bewust te worden van waar ze zijn. Hier in de Oostergasfabriek was het meldpunt voor Joden tijdens de laatste razzia in 1943. Dit zinnetje nodigt mensen uit om na te denken over de geschiedenis van deze plek, zonder dat het beschrijft wat er is gebeurd. Daarnaast is het omvattend voor het hele kunstwerk, omdat alle uitspraken van de mensen uit Oost komen en dus hier ooit rondliepen.’
‘Erfenis van de twintigste eeuw’
Bij de tekstblokken staat geen achtergrondinformatie vermeld, dit heeft de kunstenaar bewust gedaan. De teksten nodigen uit om zelf na te denken over de ‘Erfenis van de Twintigste Eeuw’. Op de website: www.u-bevindt-zich-hier.nl is die informatie wel te vinden. Op een van de blokken staat ‘Geen aanrecht maar kiesrecht’. Deze is gewijd aan de politica en feministe Mathilde Wibaut. Mirte Wibaut over deze ode aan haar betovergrootmoeder: ‘Ik vind het een mooi en krachtig statement, al helemaal omdat we dit jaar honderd jaar vrouwenkiesrecht vieren. Maar het is jammer dat er maar zo weinig vrouwen in dit kunstwerk voorkomen, maar 7 van de 22. Sinds er een beeld van mijn betovergrootvader Floor Wibaut werd geplaatst, heb ik er al voor gepleit om ook iets te doen voor Mathilde Wibaut. Wat dat betreft is dit een mooi begin, maar het is pas rond als hier evenveel zuilen voor mannen als voor vrouwen liggen.’
‘Elk nadeel heb zijn voordeel’
Stadsdeel Oost heeft hier ook over nagedacht. Een paar jaar geleden is besloten dat er meer vrouwen bij moesten en toen zijn er twee toegevoegd. Stadsdeelbestuurder Ivar Manuel: ‘Er is budget om er de komende jaren meer stenen bij te leggen. De buurt mag zelf mensen aandragen wie ze er graag bij zouden zien, het mogen vanaf nu wel alleen nog maar vrouwen zijn.’ Er is echter één bekende man uit Oost die er nog bij mag, de zuil Tekst en fotografie: De Rode Loper op School staat al klaar. Daarop staat ‘Elk nadeel heb zijn voordeel’.
Dit zijn de 22 blokken
- Voor de duur van de lectuur – Renate Dorrestein, schrijver.
- Het was altijd al zo – Renate Rubinstein, schrijver.
- Wie niet koopt wordt opgeknoopt – David Joseph Wijnkoop, woordvoerder van de Nederlandse Arbeidersbeweging.
- U bevindt zich hier – Polderweggebied.
- Beste brave burger lees het niet – Albert Helman, schrijver en politicus.
- Met een fakkel en een vlag – Elias Smalhout, grafisch kunstenaar.
- De kunst gaat door het vrije land – Jan Kassies, cultuurfilosoof.
- Kleur heeft een mens getekend – Leo Schatz, kunstschilder, tekenaar en dichter.
- In de geest van mijn cultuur – Edgar Cairo, dichter, schrijver en beeldend kunstenaar.
- Schoonheid kent niet anders dan het schoone – Jacob Israël de Haan, schrijver, dichter en publicist.
- Een stuk van mijn hart – Germaine Groenier, schrijver, programmamaakster en regisseuse.
- Tax free – Wally Tax, popzanger.
- In geouwehoer kun je niet wonen – Jan Schaefer, PvdA-politicus.
- De woorden zelf dreigen in staking te gaan – Jacques Presser, historicus, schrijver en dichter.
- Geen aanrecht maar kiesrecht – Mathilde Wibaut, voorvechtster van de vrouwenemancipatie.
- Ik weet het niet – Nescio, schrijver.
- Van mensch-aap tot aap-mensch – Albert Hahn, politiek tekenaar.
- De dag is kort het werk veel – Fré Cohen, grafisch beeldend kunstenaar.
- Aan allen van goede wil – Martha Belinfante-Dekker, zangpedagoge, dichteres en verzetsvrouw.
- Graag laten staan aub dank – Cecilia van Vliet-Lichtveld, kinderboekenschrijfster en actrice.
- Trouw tot in den dood – Trouwgroep, was actief in het verzet tijdens de Duitse bezetting.
- Op weg naar het einde – Gerard Reve, schrijver.
- Elk nadeel heb zijn voordeel – Johan Cruijff (is nog niet geplaatst).=
Op u-bevindt-zich-hier.nl zijn de 22 teksten en uitleg terug te vinden. Martijn Sandberg heeft ook een eigen website msandberg.nl.
