De New Scientist organiseerde op 21 november het elfde Gala van de wetenschap. Tien wetenschappers gaven op ludieke wijze een kijkje in hun vakgebied. In een uitverkocht ITA (Internationaal Theater Amsterdam) genoot het publiek met volle teugen. Buurtgenoot Jim Jansen presenteerde het gala en de bekende hersenwetenschapper Erik Scherder trad op als curator. Het thema bedachten ze in april dit jaar: de relatie tussen kunst en wetenschap.
Tekst: Lennie Haarsma | Foto’s: Bob Bronshoff
Samuel Stabler, de enige buitenlandse spreker en werkzaam als onderzoeker aan de universiteit van Tilburg, vertelde over zijn fascinatie voor muziek en zijn onderzoek naar wat straatmusici in Keulen succesvol maakt. In drie maanden tijd werden 72 straatmuziekkanten gevolgd. Resultaten in een notendop: klassieke muziek en jazz leveren het hoogste uurloon op; koppels geven het vaakst geld aan straatmuzikanten en op zondag en bij slecht weer verdienen ze het meest.
Universitair docent embryologie en wetenschapstalent 2023 Bernadette De Bakker (foto) gaf een blik op de ontwikkeling van de mens; ze vertelde over haar onderzoek naar embryonale en foetale ontwikkeling. Resultaat van haar nog lopende onderzoek is de ontwikkeling van echoapparatuur waarbij met behulp van AI 3d beelden van embryo’s worden gemaakt. Die worden gebruikt om vroegtijdig aangeboren afwijkingen van embryo’s te onderkennen. Ze toonde prachtige beelden van embryo’s, één foto op de voorkant van een vaktijdschrift werd tot beste cover van de eeuw gekozen.
Maartje Raijmakers bekleedt de leerstoel ‘Cognitieve Ontwikkelingspsychologie’ en is verbonden aan NEMO Science Museum. Haar onderzoek focust zich op nieuwsgierigheid als esthetische ervaring. Ze onderscheidt twee typen: nieuwsgierigheid naar kennis en naar het opdoen van nieuwe ervaringen. Die worden niet alleen gebruikt om de theorievorming over science leren verder te brengen, maar ook om programma’s van het museum nog leerzamer te maken. Zij betrok het publiek door kunstwerken te laten zien en te vragen ‘Naar welke kunstwerken zou u het liefst langer kijken?’
De jaarlijkse Robbert Dijkgraaf essayprijs werd uitgereikt aan Sophie Zwetbroek (foto). Haar essay heeft als thema ‘Zonder kunst geen wetenschap’. Danseres Hannah Creutzberg gaf vervolgens met haar dans een interpretatie van het winnende essay
Verrassend was het onderzoek waarover Erik Scherder samen met kunstenaar Ellert-Jan van der Klis vertelde. Met mooie plaatjes van hersenen als er sprake is van beroerte. Ellert-Jan die in 2009 een beroerte kreeg met als gevolg afasie liet fantastische kunstwerken zien.
Hoe kunst en wetenschap samen kunnen gaan werd duidelijk in het gesprek dat Jim voerde met Robbert Dijkgraaf (foto). Hij vertelde over zijn opleiding aan de Rietveldacademie en het maken van kunst. Zowel de wetenschap als de kunst gaan om nieuwsgierigheid en het avontuurlijk.
Ook marine-bioloog Lisa Becking nam de kunst mee in haar presentatie over het verlies van biodiversiteit in koraalriffen. ‘We moeten creatiever kijken dan alleen in doemscenario’s’, zei ze. Het publiek kreeg kaartjes met een unieke geurmix van zeelucht, zeewier en neopreen duikpakken. Zo het zich even verbonden voelen met de zee.
Lang stilzitten is nooit goed, zo weten we van Erik Scherder (foto). En natuurlijk werd het publiek uitgedaagd om in beweging te komen. Drie minuten de squat doen: een fitnessoefening waarbij je je knieën buigt en tegelijkertijd meerdere spiergroepen traint. Hilarisch was de reactie van de zaal waarbij Erik degene was die het het langst volhield. De tweede oefening over remmen en ontremmen is bekend: bewegen van voor naar achter en van links naar rechts. Iedereen deed mee, maar toen de oefening moeilijker werd raakte menigeen in de knoop.
Buurtgenoot Jean Tillie (foto) is politicoloog en decaan van de UvA. Hij benadrukte het belang van creatief denken voor wetenschap en onderzoek. Hij deed onderzoek naar radicalisering naar aanleiding van de moord op Theo van Gogh in de Linnaeusstraat. Uit het onderzoek blijkt dat bij polarisering en radicalisering in de samenleving het belang van verbinding groot is. Ook voor hem is kunst van belang: ‘het ledigt je hoofd’. Hij speelt muziek en fotografeert.
Het onderzoek van bio-ingenieur Loes Segerink is niet altijd succesvol en levert ook frustraties op in het lab. Dit zorgt voor Loes voor de nodige ergernissen. Fotograaf Bianca Sistermans maakte er een fotoserie van. Zo zagen we een foto van een overvol chemisch-afvalbakje dat door geen enkele lab-medewerker werd geleegd. Daarna werd een prachtig gedicht van Eva Gerlach voorgedragen.
Check ook de site van New Scientist.
