Elke maand selecteert oost-online journalist Lewis Daniels een single of lp die onder bijzondere omstandigheden is opgenomen. Muziek waar een verhaal achter zit, nummers waar ‘iets mee is’. In de aanloop naar het einde van deze serie gaan de laatste drie artikelen over personen die met name op de achtergrond grote invloed hadden. Deze maand George Clinton, bedenker van de P-funk ‘versus’ top-producer Nile Rodgers.
Uitvinder van de P-funk ‘Dr. Funkenstein’ George Clinton (1941) gaf met zijn bands Funkadelic en Parliament in de jaren ’70 een eigen, vernieuwende draai aan soul, doo-wop en funk. Gitarist Nile Rodgers (1952) richtte samen met Bernard Edwards (1952-1996) Chic op. Ze drukten een stempel op de disco, vonden die bijna opnieuw uit. Zowel George Clinton als Nile Rodgers hadden weinig hits, maar maakten andere artiesten groot. Nog steeds zijn ze voor veel artiesten een inspiratiebron.
Lewis Daniels
George Clinton is geboren in Kannapolis, North Carolina en groeit op in Plainfield, New Jersey, waar hij een kapperszaak heeft. Nile Rodgers brengt zijn jeugd door in New York. Op zijn zestiende is hij lid van de Black Panthers Party, een militante Afro-Amerikaanse politieke beweging die weinig eensgezind is. Hoewel leden het gebruik van geweld voor het verdedigen van de rechten van de Afro-Amerikaanse gemeenschap verdedigen, verschillen de meningen enorm over hoe en waarom dat toe te passen. Dit hangt ook af van waar de leden woonden en hoe daar de raciale verhoudingen waren.
Rodgers was geen aanhanger van geweld en herinnert zich zijn tijd bij de Panthers vooral als een warme periode waarin hij vriendschappen voor het leven opdeed. Volgens sommigen verwijst het in 1978 opgenomen nummer At Last I am Free van Chic indirect naar deze periode. In de jaren ’70 verlaat Rodgers de beweging.
Het begin van George Clintons muzikale carrière verloopt stroef. Het eind jaren ’50 opgerichte The Parliaments scoort pas in 1967 een hit met (I Wanna) Testify, dat overigens wel de eerste plaats haalt. Het is eveneens de enige nummer-een hit voor de groep. Door een geschil over een contract mag Clinton de naam Parliament een tijd niet gebruiken en richt hij de band Funkadelic op. In 1970 brengt Parliament Osmium uit. Datzelfde jaar verschijnen ook twee (psychedelische) Funkadelic albums, Funkadelic en Free Your Mind… and Your Ass will Follow. Beide zijn voorlopers van het kwalitatief hoogstaande en alom geprezen album Maggot Brain, met als openingsnummer een voortreffelijke gitaarsolo van Eddie Hazel.
Parliament heeft een zachter geluid, de nummers zijn beïnvloed door soul, al is er op Osnium veel ruimte voor de gitaar en lange jams en komen sommige nummers dicht in de buurt bij de sound van Funkadelic. Beide bands hebben een groot aantal gerekruteerde leden en wisselen muzikanten met elkaar uit. Sommige artiesten bezetten in beide formaties een vaste plek. Een concert van Parliament is ook altijd een van Funkadelic en vice versa.
Nile Rodgers begint zijn carrière bij de Sesame Street-band. In 1970 leert hij Bernard Edwards kennen en richt met hem rockband The Boys op. Voor hun demotapes is grote interesse, maar platenmaatschappijen haken af zodra ze ontdekken dat Rodgers en Edwards Afro-Amerikaans zijn. Ondanks de albums van Funkadelic wordt rock wordt in die tijd door hen nog gezien als een blanke aangelegenheid.
Drummer Tony Thompson en zangeres Norma Jean Wright voegen zich bij het duo. De muziekstijl schuift op naar disco met een door Nile Rodgers’ gitaarspel zeer herkenbare sound. De singles Dance Dance Dance en Everybody Dance zijn grote hits. Later volgen het vaak gesampelde Good Times, Le Freak en I Want Your Love. Rodgers en Edwards zijn inmiddels ook de producers van Sister Sledge, vier zussen uit Philedelphia die grote hits hebben met We Are Family, The Greatest Dancer en Lost in Music, zeer dansbare nummers met de typische Edwards-Rodgers (bass) gitaarsound. In 1981 neemt Narada Michael Walden de productie over. De Franse zangeres Sheila heeft dankzij Rodgers en Edwards een grote hit met Spacer, waarvan de melodie in 2001 is terug te horen in Crying At The Discotheque van Alcazar, dat in 2020 wordt gecoverd door Sophie Ellis-Bextor.
Twee jaar na de laatste grote hit van Chic, Beautiful uit 1983, trekken Rodgers en Edwards de stekker uit de band. Door de jaren heen zijn ze muzikaal uit elkaar gegroeid. De twee blijven goed bevriend en staan elkaar regelmatig bij tijdens optredens tot Edwards onverwachte overlijden in 1996. Ze zijn die avond samen voor een concert in Tokio. Edwards wordt voor het optreden onwel, maar wil – ondanks het aandringen van Rodgers dat niet te doen –perse optreden. Tijdens het spelen heeft hij een paar keer een black-out. Als Rodgers na het concert Edwards opzoekt om te kijken hoe het met hem gaat, treft hij hem dood aan in zijn hotelkamer. De bassist is overleden aan een longontsteking.
In het muzikale instituut van George Clinton zijn gaandeweg een paar grote veranderingen. Parliament brengt een paar jaar geen albums uit omdat Funkadelic veel succesvoller is. De bands gaan zich meer van elkaar onderscheiden. Pedro Bell maakt kleurrijke pentekeningen voor de hoezen van Funkadelic (en soloalbums van George Clinton), Parliament gebruikt fotomateriaal. Groot muzikaal verschil is dat –op een uitzondering na- Funkadelic nooit en Parliament vrijwel altijd blazers gebruikt.
Eerst genoemde band brengt met America Eats it Young meer toegankelijkere muziek, een trend die doorzet op de volgende albums. Meest bekende album is One Nation Under a Groove. Dit conceptalbum gaat over het vredige leven in ‘Funkadelica’, dat met Pledge a groovallegiance to the funk, The United Funk of Funkadelica duidelijk knipoogt naar The Pledge of Allegiance, de belofte van trouw aan de Amerikaanse vlag. In 1979 verschijnt Uncle Jam Wants You, een verwijzing naar Uncle Sam Wants You waarmee het Amerikaanse leger rekruteerde. Wie gehoor geeft aan de oproep van Uncle Jam, redt de dansmuziek. Funkadelic is meer dan alleen muziek, het is een (hippieachtige) levenswijze.
Parliament lijkt door het album Up for the Down Stroke definitief voor de soul-dance te kiezen, maar dan wel volgens het concept van George Clinton: de p-funk. Waar de p voor staat, verschillen de meningen over. Plainfied, beweren sommigen, pure, vinden anderen. De laatste uitleg is het meest gangbaar. Opvolger Chocolate City is een ode aan Washington D.C., waar door migratie een meerderheid van de inwoners Afro-Amerikaans is. In zekere heeft het album een voorspellende waarde, Richard Pryor, Minister of Education, Stevie Wonder, Secretary of fine arts and Miss Aretha Franklin, the First Lady. Ze werden het allemaal niet, wel was Obama in 2008 de eerste ‘zwarte’ president. Net als Funkadelic creëert ook Parliament een eigen mythologie met de karakters Starchild, Sir Nose en het ruimteschip The Mothership.
Eind jaren ’70 liggen de muziekstijlen van beide groepen weer dichter bij elkaar. Met name nummers als One Nation Under The Groove en (Not Just) Knee Deep passen meer bij de Parliament formule dan bij de begintijd van Funkadelic, al ontbreken de blazers die weer wel te horen zijn in Oh, I op The Electric Spanking of War Babies uit 1981.
Het is een komen en gaan van artiesten in de stal van George Clinton. Zijn belangrijkste satellietartiest, gitarist William ‘Bootsy’Collins, begint een geslaagde solocarrière. Collins’ drie neven uit Oklahoma, met Charlie Wilson als leadzanger, hebben succes met The Gap-Band. Ook Rick James (1984-2004) en Zapp-frontman Roger Troutman (1951-1999) speelden met Clinton. Troutman is ontevreden over Clintons chaotische werkwijze. Zijn eerste lp The Many Facets of Roger is grotendeels door George Clinton geproduceerd en zou op zijn label worden uitgebracht, maar Troutman wijkt uit naar Warner Bros. Clinton zegt daar later over dat dit veel geld en banen heeft gekost en wil zich er verder niet negatief over uitlaten. Clinton produceert in 1985 het album Freaky Styley van The Red Hot Chili Peppers, die door hem zijn ontdekt.
Ruzies resulteren in het uiterst rancuneuze Funkadelic album Who’s a Funkadelic? uit 1980 dat oorspronkelijk Connections & Disconnections zou heten. Ex-Funkadelic/ Parliament-leden van het eerste uur voelen zich door de jaren heen gepasseerd door nieuwkomers en hebben onvrede over Clinton’s (rommelige) werkwijze. Het conflict ontstaat in 1977 als Fuzzy Haskins, Calvin Simon en Grady Thomas weigeren een contract te tekenen waarin ze afstand doen van alle rechten op het gebruik van de namen Funkadelic en Parliament. Het zeer zit zo diep dat de drie ex-leden expliciet op de hoes van Who’s a Funkadelic? melden dat het album niets met George Clinton van doen heeft. Dit is wel en niet waar. Clintons invloed is duidelijk hoorbaar, effecten en gekke stemmetjes van karakters inbegrepen. Toch is het dezelfde Clinton die de maat wordt genomen, vergelijkbaar met rappers die elkaar afkraken. En graag Clintons werk sampelen. Door het verschijnen van Who’s a Funkadelic? ontstaat een bittere juridische strijd. Het album krijgt geen muzikaal vervolg en het imperium Funkadelic-Parliament stort verder in.
Nile Rodgers en Bernard Edwards doen het tijdens en na Chic erg goed als producers, Carly Simons Why van de succesvolle soudtrack Soup for One is een hit in Engeland. Het van dezelfde soundtrack afkomstige I Want Your Love (dat eveneens op de Chic-lp C’est Chic)staat, is een wereldhit. Soulzangeres Diana Ross benadert het duo om een nieuwe impuls aan haar carriere te geven. Dit resulteert in het album Diana, waarvan vrijwel alle nummers bij gelegenheid zijn geschreven of na een gesprek met de zangeres. I’m Coming Out ontstaat als Rodgers drag queens verkleed als Diana Ross in discotheken ziet. Have Fun (Again) schrijft hij nadat Ross hem vertelt weer plezier te willen hebben (in haar werk). De samenwerking loopt slecht af. Zonder medeweten van Rodgers en Edwards wordt het album opnieuw gemixt omdat Ross en platenlabel Motown niet tevreden zijn. De definitieve versie valt niet in de smaak bij de twee, het is wel Ross’ best verkochte album. Motown contracteert Rodgers en Edwards voor de productie van Ross’ volgende album. Zover komt het niet, Ross verlaat Motown, hetgeen leidt tot een nieuw geschil.
Nile Rodgers produceert na de muzikale breuk met Bernard Edwards ook alleen muziek: Madonna breekt wereldwijd door met haar tweede lp Like a Virgin, Duran Duran scoort met Wild Boys en David Bowies (1947-2016) single en album Let’s Dance verkopen uitstekend, net als Higher Love van Steve Winwood. Rodgers gitaar, een Fender Stratocaster, krijgt naam als hitmachine. In 2013 speelt hij mee in Get Lucky van Daft Punk.
Zijn solocarrière wil minder vlotten, de albums Adventures in the Land of the Good Groove (1983) en B–Movie Matinee (1985) worden door fans gewaardeerd, maar blijven onbekend bij het grote publiek. Rodgers is ondanks de goede kritieken onzeker over zijn eerste album, zelfs na David Bowies commentaar. Die hoopt dat zijn ongeveer tegelijktijdig verschenen lp Let’s Dance half zo goed is als de muziek van Rodgers.
Ook George Clinton wordt solo vooral in kleine kring gewaardeerd. Zonder dat iemand erop rekent is Atomic Dog in het voorjaar van 1983 toch een grote hit. Het nummer duwt zelfs Billie Jean van Michael Jackson (1958-2009) van de eerste plek in de U.S. R&B Chart. In Europa slaat het nummer niet aan. Vandaag de dag heeft Atomic Dog een zekere status omdat het in de door producer Dr. Dre geïntroduceerde G-funk vaak door rappers is gesampled, zoals Snoop Doggy Dog. Veel door Clinton bedachte sounds komen terug in G-funk- of rapnummers.
De muziek die George Clinton opneemt, verkoopt – net als het werk van Funkadelic en Parliament – aanzienlijk beter op lp dan als single. Zijn laatste album verschijnt in 2005. Hij blijft tot op hoge leeftijd toeren met zijn P-funk All Stars, die voornamelijk uit oud Parliament- en Funkadelic-leden bestaan. De optredens met waanzinnig uitgedoste bandleden – in het verleden soms compleet met ruimteschip The Mothership – een spektakel noemen is eigenlijk een understatement. Clinton is – op het podium speelt hij geen instrumenten – naast gangmaker ook dirigent van zijn funkorkest. Veel artiesten vinden het na een uur of twee spelen genoeg, Clinton en zijn All Stars zijn niet te stoppen. Hun plezier in optreden straalt er vanaf. Het komt voor dat de leiding van poppodia midden in de nacht gebieden het concert te staken.
Nile Rodgers leidt een kalmer bestaan dan voorheen. Als hij ontdekt dat cocaïne en alcohol zijn muzikaliteit negatief beïnvloeden, besluit hij ermee te stoppen. In 2010 en 2017 herstelt hij van kanker. Clinton, eveneens liefhebber van geestverruimende middelen, doet het door zijn hoge leeftijd de laatste jaren van zijn carrière rustiger aan. Voorjaar 2018 treedt hij voor het laatst op in Nederland. Hij zou in 2019 met pensioen gaan, maar is inmiddels weer actief. Nile Rodgers staat nog steeds op het podium. Soms komen hij en oud bandleden van Chic bij elkaar voor een reünieconcert.
Interview met Nile Rodgers.
