Het Nationaal Holocaust Museum dat sinds februari van dit jaar is gesloten, gaat over een kleine twee jaar weer open. Het maakt deel uit van het Joods Cultureel Kwartier, een organisatie met meerdere locaties waaronder het Joods Historisch Museum, het Kindermuseum, de Portugese Synagoge en de Hollandsche Schouwburg.
Monique Admiraal en Nancy Atmopawiro | Foto Nancy Atmapawiro
Het Nationaal Holocaust Museum is een museum in oprichting en is gevestigd op de voormalige locatie van de IVKO (Montessori Kunstvakschool). Voor en tijdens de Tweede Wereldoorlog was op deze locatie een Kweekschool met directeur Johan van Hulst. Hij heeft in de oorlog meegeholpen met het redden van honderden kinderen.
‘Nergens in Nederland is er een plek waar de hele geschiedenis van de Holocaust wordt verteld binnen de context van Europa en de wereld’, vertelt Judith Whitlau, medewerker educatie van het Joods Cultureel Kwartier. Het Verzetsmuseum heeft als focus het verzet, het Anne Frank Museum vertelt over Anne Frank, Westerbork heeft als focus Westerbork. ‘In het NHM willen we wel het hele verhaal vertellen’, zegt Whitlau. ‘We hopen dat in september 2022 de verbouwing rond is en dat we de deur weer voor het publiek kunnen openen.’
Dat er een grote behoefte is aan een Holocaust Museum, blijkt uit de meer dan 50.000 mensen die het museum hebben bezocht sinds de opening in 2016 tot aan de sluiting in 2019. Het NHM vertelt het verhaal van de moord op 6 miljoen Joden in Europa, waarvan 100.000 in Nederland. Naast dat het NHM de geschiedenis van de holocaust vertelt en herdenkt, wil het ook mensen confronteren met de gevolgen van onverschilligheid, discriminatie en uitsluiting. Met als belangrijke les voor de toekomst: dit nooit meer.
De verbouwing van het NHM is mede dankzij de financiële steun van de Duitse regering van start kunnen gaan. Ook de Gemeente Amsterdam heeft 5 miljoen euro bijgedragen om de renovatie te realiseren. Deze wordt uitgevoerd door architectenbureau Office Winhov.
De verbouwing tovert het tijdelijke NHM om tot een permanent museum, om zo jaarlijks 150.000 bezoekers te kunnen ontvangen. Wat we kunnen verwachten na de opening zijn actuele programmeringen, museale activiteiten, een kenniscentrum en educatie. Maar de ware essentie van het NHM is het delen van verhalen, persoonlijke gebeurtenissen, die het waard zijn om te delen.
‘De geschiedenis van de Joden gaat al terug tot de zestiende eeuw’, vertelt Whitlau. Er kwamen twee stromen van vluchtelingen naar Amsterdam. De eerste groep kwam uit Midden- en Oost-Europa, de Asjkenazische Joden. De tweede groep kwam uit Portugal, Joden die vluchtten voor de inquisitie uit Spanje en Portugal. De Portugese Joden maakten gebruik van de Portugese Synagoge, de Asjkenazische Joden hadden meerdere Synagoges op de plek waar nu het Joods Historisch Museum staat.
De oprichting van het Joods Historisch Museum in 1987 op de huidige plek was een verbouwing van vier Synagoges. Whitlau: ‘Voor die tijd huisde het Joods Historisch Museum in een deel van de Waag op de Nieuwmarkt. Het mooie van de verschillende locaties van het Joods Cultureel Kwartier is dat ze complementair zijn aan elkaar. Ze vertellen allemaal iets over de Joods-Amsterdamse geschiedenis.’
Sinds de coronacrisis zitten de musea in zwaar weer. Alle locaties van het Joods Cultureel Kwartier zijn coronaproof gemaakt, maar op dit ogenblik tijdelijk gesloten. Daardoor is de mooie tentoonstelling over het Waterlooplein even niet te zien en tot 22 november zou er nog werk te zien zijn van Charlotte Salomon. ‘Ik zou alle mensen willen oproepen naar ons toe te komen als we de deuren weer mogen openen. We hebben de bezoekers hard nodig’, aldus Whitlau.
Mocht je in het bezit zijn van bijvoorbeeld smalfilms, geluidsbanden, foto’s of geschreven herinneringen, laat dan van je horen. Alles wat verbonden is met de oorlogsjaren kun je delen via [email protected].
