Pablo Dias (39) is mijn onderbuurman aan de Oostelijke Handelskade. Af en toe komen we elkaar tegen. Hij heeft mij verteld dat hij een audiovisueel kunstenaar is, iets met computers mompelt hij er achter aan. Omdat onze kunstredactrice Lida haar pols gebroken heeft tijdens de enige echte winterweek, maak ik een afspraak met Pablo. Kan ik hem meteen eens vragen waar uit Zuid-Amerika hij eigenlijk precies vandaan komt.
Tineke Kalk | Foto Marcel de Cnock
Pablo: ‘Ik ben Braziliaan en heb in Rio de Janeiro een opleiding visuele communicatie gedaan. Daarmee kan je zowel de grafische als de digitale kant op gaan. Een paar maanden voor mijn afstuderen kreeg ik een uitnodiging om als veelbelovend, toekomstig kunstenaar deel te nemen aan een studieprogramma in Spanje. In diezelfde tijd heb ik ook Amsterdam bezocht. Tijdens mijn studie was er veel aandacht voor Dutch design. De typografie van bijvoorbeeld een Wim Crouwel werd geroemd om zijn eenvoud.’
Terug in Brazilië gaat Pablo bij een communicatiebureau werken. Een van de opdrachten waar hij daar met veel plezier aan gewerkt heeft, was een documentaire over de beroemde sambamuzikant Cartola. Op speelse collageachtige manier maakte hij samen met zijn collega’s de intro en de aftiteling bij deze documentaire.
All shall be well
In 2006 besluit Pablo om naar Amsterdam te vertrekken. Niet alleen omdat de stad het mekka voor creatieve geesten is, maar ook vanwege de kleinschaligheid van de stad. Via internet regelt hij een sollicitatie-afspraak bij Artmiks, een bedrijf dat onder andere de reclame verzorgt voor Tommy Hilfiger. Buiten zijn werk om maakt hij kennis met de instrumentale band All shall be well. Pablo: ‘Ik ben altijd geïnteresseerd geweest in manieren waarop beeld en muziek elkaar kunnen aanvullen. Voor de band heb ik projecties gemaakt die tijdens hun optreden getoond werden. Voor elk lied had ik een ander concept bedacht: van inspirerende quotes tot opnames van mensen op straat.’
In 2010 krijgt Pablo een beurs voor de tweejarige opleiding Master ArtScience in den Haag, een opleiding waarin techniek, kunst en media centraal staan. Zijn medestudenten komen uit de hele wereld en hebben verschillende achtergronden. Pablo: ‘Dat was inspirerend maar ook soms verwarrend, zeker als je op zoek bent naar je eigen stem. Een paar maanden voor mijn afstuderen stierf mijn vader. In mijn afstudeerproject Another heb ik dat verdriet en die rouw verwerkt in een video-installatie die gebaseerd was op verschillende teksten, onder andere uit het boek The invention of solitude van Paul Auster. De muziek bij het project was van de sambamuzikant Cartola. Zowel in Rio de Janeiro als in Amsterdam en Athene is mijn afstudeerproject te zien geweest.’
Techno of percussie
Na zijn studie krijgt Pablo allerlei opdrachten voor ‘motion design’. Pablo: ‘En ik werd gevraagd als vj.’ Pas als Pablo uitlegt wat dat inhoudt, zie ik een avond voor mij in het Muziekgebouw aan het IJ. Ik had kaartjes gekocht voor wat aangekondigd was als een spectaculaire elektronische muziekavond. Op het podium zaten mensen met laptops voor zich in plaats van muziekinstrumenten en uit die laptops was niet alleen muziek te horen, maar waren op een groot scherm ook beelden te zien. Achteraf snap ik dat het Muziekgebouw op die manier aansluiting probeerde te krijgen met een jonger publiek: de hele zaal zat vol met dertigers. Wat voor mij even wennen was, moet voor hen heel gewoon zijn geweest: op muziekfestivals zoals Milkshake en avonden in Paradiso zit naast de dj altijd een vj, een ‘visual jockey’.
‘Ik ben geïnteresseerd in manieren waarop beeld en muziek elkaar kunnen aanvullen’
Pablo: ‘Als vj moet je gevoel voor muziek hebben. Niet dat ik van alle soorten muziek evenveel houd. Ik heb bijvoorbeeld minder met techno. Misschien komt het door mijn Braziliaanse roots dat ik meer heb met percussie, complexe muziekvormen en de wat sensuele, warmere klankkleuren van de samba. Je moet als vj ook gevoel hebben voor de sfeer in de zaal en inschatten welke beelden hierbij passen. Bezoekers komen namelijk niet alleen voor de muziek maar ook om te dansen, te flirten en te drinken. Te heftige beelden kunnen storend zijn. Als ik in Paradiso of in Tivoli – in Utrecht – moet optreden, ben ik daar al vroeg in de avond aanwezig, hoewel het feest vaak niet eerder dan twaalf uur begint. Meestal ken ik de dj en zijn muziekstijl en tijdens het feest sta ik net als hij te dansen achter mijn tafel. Hoewel je niet elke minuut andere beelden hoeft te vertonen, ben ik tegen zeven of acht uur ’s ochtends, als ik weer thuiskom, uitgeput. Af en toe improviseer ik, zoals op een avond in Sociëteit Sexyland op het NDSM-terrein met verschillende muzikanten en kunstenaars. Dat vereist nog meer concentratie en duurt daarom ook korter. Het weekend van de eerste lockdown zou ik op een groot feest in Tivoli optreden, maar dat optreden werd geannuleerd.’ Hoewel de muziek- en festivalbranche stilligt, zit Pablo zelf niet stil. In zijn studio aan de Plantage Doklaan is hij bezig met het verder ontwikkelen van beeld en technologie. Hij verdiept zich op dit moment in interfaces, het werken met sensoren, met geluid en licht en hoe je daar in installaties mee kan spelen. Pablo: ‘Als visueel kunstenaar ben ik steeds in beweging.’
- Check www.pablodias.com
