Er staat een trommeltje stroopwafels op tafel in de woonkeuken, net zoals bij alle redactievergaderingen en kennismakingsgesprekken. Twee andere bestuursleden van de stichting oost-online.amsterdam onderwerpen Stan Polman – penningmeester, bedenker en oprichter van oost-online.nl – aan een interview. Want het is dit jaar 25 jaar geleden dat deze geboren en getogen Watergraafsmeerder oost-online.nl oprichtte.
25 jaar oost-online
Haytze Teerink en Anne-Mariken Raukema | Foto’s Eddy Ellert
Nee, echt zin heeft Stan Polman niet in een interview. Daarvoor is hij te veel de man op de achtergrond, wel aanwezig, maar achter de schermen. Bescheidenheid is een van zijn mooiste eigenschappen. Toch moet half Oost hem kennen; zijn netwerk is enorm. Hij was vijftien jaar lang lokaal politicus en een deel daarvan raadslid. Ook werd hij de motor achter het meest actuele en actieve online platform van Amsterdam: oost-online.nl.
Van digitale Meerbode naar oost-online
‘Op het hoofdkantoor van de Rabobank hield ik me bezig met communicatie, ook de toen net opkomende digitale varianten. Dat vond ik zo boeiend, dat ik zelf ook wel eens wilde proberen om een website op te zetten’, aldus Polman. Dat zou de geboorte worden van De Digitale Meerbode. ‘De dorpspomp van Watergraafsmeer.’ Hij werkte met veel plezier aan deze nieuwswebsite, maar merkte dat nog maar weinig mensen gebruikmaakten van het nieuwe medium. Niet veel mensen hadden een aansluiting op het internet.
Hij was in die tijd ook actief voor Méérbelangen, een politieke partij gericht op de bewoners van de Watergraafsmeer. ‘Geen duidelijke politieke kleur, maar zeker niet kleurloos!’ En daar moest natuurlijk ook een website voor komen, vond hij. Stan: ‘Het was de tijd dat we ook nog zelf huis-aan-huis informatie in de bus deden in de buurt. Dat was een grote buurt, want de Watergraafsmeer (‘de Meer’) liep van Diemen tot de Amstel en stadion De Meer’. Bij zijn afscheid na vijftien jaar politiek werd Polman geridderd. ‘Tja, ik kreeg een lintje en de bijbehorende medaille van koningin Beatrix. Wel leuk.’
De naam van de website veranderde hij toen van Méérbelangen in Meeronline – wel ‘de Meer’, maar zonder de politieke koppeling. Want Polman was realistisch. ‘Als ik de website Meerbelangen zou overdragen aan de mensen van de gelijknamige partij, dan zou het stoppen.’ En dat wilde hij voorkomen. Daarmee redde hij zijn eigen initiatief en maakte hij in 2010 de website onafhankelijk.
Het jaar 2010 zou ook een breukjaar worden; alles wat eerder gepubliceerd was / het archief werd gewist (‘onmogelijk om alles te bewaren’) en daardoor is oost-online net geen volwaardig zusje van Het geheugen van Oost geworden. ‘Het huidige fotoarchief bestaat uit meer dan 10.000 foto’s, alles in mappen en submappen ingedeeld, dan kan ik het terugvinden.’ We hebben hier duidelijk niet te maken met een man met een hobby, maar één met een nuchtere passie.
Zonder een cent subsidie of advertenties
In 2010 vond de fusie plaats van de stadsdelen Watergraafsmeer, Indische Buurt, Oud-Oost en Zeeburg tot één groot stadsdeel Oost. Dat betekende een forse uitbreiding van het werkgebied. Gelukkig was Polman al geruime tijd met vervroegd pensioen en had hij inmiddels een schare mede-vrijwilligers aan zich weten te binden. Polman: ‘Bezoekers van de website waren er intussen voldoende, maar om overal een buurtcorrespondent te hebben was – en is nog steeds – een punt van aandacht.’
Er waren intussen enigszins vergelijkbare initiatieven: Dwars door de buurt en de IJopener, die allebei subsidie van de lokale overheid kregen. Deze financiële afhankelijkheid wilde Stan Polman niet.
‘Toen de website van Dwars werd gehackt, bood ik aan alle artikelen uit die krant ook op oost-online te plaatsen. Dat gebeurt tot op de dag vandaag nog steeds. Martien van Oorsouw, de toenmalige hoofdredacteur, is vier jaar secretaris van onze stichting geweest en nog lange tijd heel actief voor oost-online gebleven.’ Ook de artikelen van de IJopener werden op Polmans initiatief op zijn site gezet, maar het stopzetten van de subsidie betekende het einde van dit magazine. Reden te meer om voor zelfstandigheid te kiezen.
Geen advertenties
‘Het is essentieel om advertentieloos te zijn’, zegt Polman stellig. ‘Je onderscheidt je hiermee van andere media en bovendien verstoren advertenties je informatie.’ Hij vergelijkt oost-online wel met Radio Paradise, wat een listeners supported radio is. Zo is oost-online een visitors supported platform.
Huishoudportemonnee
Maar die onafhankelijkheid heeft ook een keerzijde. ‘Tja, ik heb jarenlang geld uit de huishoudportemonnee gehaald. Niemand van de vrijwilligers kreeg ooit betaald, maar er waren wel kosten voor dingen als de server en onderhoudsmannetjes. En sinds de stichting een feit werd, nu bijna vijf jaar geleden, moet alleen al elke maand zo’n € 25 aan bankkosten worden betaald. Maar het voordeel van een stichting met ANBI-status (algemeen nut beogende instelling) is dat er donaties kunnen worden gedaan. En dat gebeurt, ook al gaat het niet immense bedragen. Voor de donateurs levert het belastingvoordeel op.’
Echter, de kosten van een grote website als oost-online worden steeds hoger. De techniek, de hosting, abonnementen om alles goed te laten functioneren, het tikt aardig aan. Technische ondersteuning, maar ook promotie kost geld. ‘We hebben een tijdje geleden een mooie donatie ontvangen, maar als je naar de toekomst kijkt, moeten we heel serieus naar de financiën kijken. Stadsbreed is een fonds voor buurtmedia in ontwikkeling, met een totaalbudget van € 800.000. Hoe groot de taartpunt voor Amsterdam-Oost zal zijn, blijft voorlopig een raadsel. We gaan het zien.
Fulltime baan
Stan Polman fungeert van meet af aan als hoofd-, eind- en beeldredacteur en chef techniek, en hij is ook algemeen vuller van de website. Ruim honderd vrijwilligers heeft Polman al die jaren zien komen en gaan. Ze variëren van ‘eendagsvliegen’ tot structurele medewerkers die al jarenlang om niet schrijven. En ook dat varieert: de een schrijft een paar keer per jaar, de ander meerdere bijdragen per week. Stan: ‘Er is een vaste kern van zo’n vijftien mensen die regelmatig kopij leveren. Ik zit dagelijks op ‘de redactie’ op zolder, hier aan de Archimedesweg, om aan oost-online te werken. En om online informatie te vergaren. Ik heb veel zoektermen uitstaan op google alert, die natuurlijk allemaal Amsterdam-Oost-gerelateerd zijn. Daarnaast komen medewerkers met ideeën en suggesties, ik ontvang dagelijks vele persberichten en ik werk samen met de buurt.’
Een voorbeeld van wat hij met zijn enthousiasme en volhardendheid weet te bereiken is de boekenrubriek die al vele jaren een vaste waarde is. Om beurten kiezen en bespreken medewerkers van de vier boekhandels in Oost hun favoriete boek. Dat betekent dat ze elke vier weken een stuk leveren. En dat doen ze al jaren! Tot groot genoegen van de lezers.
Jubileumcursus of -masterclass
‘Het is niet makkelijk om een goed stuk te schrijven’, vindt Polman, die elke dag van de week persberichten omzet in nieuwsberichten, zelf achter nieuwsfeiten aan zit, coördineert en vooral de regie houdt. Aan zelf interviewen en schrijven komt hij niet meer toe.
Om mensen die willen schrijven tegemoet te komen, organiseerde Stan Polman met zijn rechterhanden Martien van Oorsouw en Haytze Teerink eerder cursussen journalistiek schrijven (en fotograferen). ‘Dit deden we om nieuwe medewerkers aan te trekken en om onze medewerkers de fijne kneepjes van het journalistieke vak te leren. Als jubileumactiviteit gaan we dit jaar weer masterclasses of een cursus organiseren’, zegt Polman. Dit inhoudelijke past dan ook veel beter bij hem dan ‘bier en bitterballen’.
[su_panel background=”#f4fde9″ border=”2px dotted ” shadow=”0px 1px 1px #eeeeee” radius=”5″]Weet jij in Amsterdam-Oost een stroopwafelbakker die elke dag verse stroopwafels maakt? De laatste op de Dappermarkt is gestopt… Mail dan naar [email protected]![/su_panel]‘Het is zo ontzettend leuk als mensen inhoudelijk goede verhalen maken en ik die waar nodig redigeer, vormgeef en online zet.’ Die inhoudelijkheid hangt samen met de journalistieke basisprincipes; het moet interessant zijn voor de lezers, pas hoor en wederhoor toe waar mogelijk en noodzakelijk, en wees onbevooroordeeld, kritisch en onafhankelijk. En als je een oordeel geeft, onderbouw dat dan met feiten.’
Het draait om de inhoud
Trots is Polman dus op de inhoud. ‘Een mooie mix van allerlei verhalen en nieuws over uiteenlopende onderwerpen’, zo formuleert hij het zelf. ‘Het aanbod is breed, van horeca, nieuwe en al heel lang bestaande winkels en de kramen op de Dappermarkt, tot kunst en cultuur.’
En natuurlijk is er ook de onvolprezen agenda van Oost, vanaf het eerste uur een vast onderdeel van oost-online. Volledig, compleet en altijd voorzien van net die extra achtergrondinformatie om belangstellenden te interesseren. Het is een vaste waarde die heel goed wordt geraadpleegd.
Een absolute topper was het interview van Robijn Tilanus met viroloog Menno Jan Bouma over aerosollen, aan het begin van de coronapandemie. ‘Op vrijdagavond publiceerde ik het, zaterdagmorgen kon ik zelf niet de site op. Een half miljoen mensen wereldwijd had het stuk gezien, dat kon de server niet aan. De hele site moest worden overgezet naar een nieuwe server.’ Maar het gaat de nuchtere Polman niet om de grote aantallen. ‘Ik ben blij als er tien mensen echt geïnteresseerd zijn in een stuk dat ze lezen.’ Het blijft hem om de inhoud gaan.
[su_panel background=”#f4fde9″ border=”2px dotted ” shadow=”0px 1px 1px #eeeeee” radius=”5″]Vind je het leuk om ook voor oost-online te schrijven? Stuur dan een mail naar [email protected] en je krijgt antwoord van Stan zelf![/su_panel]Kilometers maken
Als we vragen naar zijn persoonlijke hoogtepunt, komt weer die bescheidenheid om de hoek kijken. ‘Het groeit nog steeds, vele duizenden Amsterdammers krijgen elke week de nieuwsbrief en er komen dagelijks nieuwe aanmelders bij. En er komen steeds meer serieuze mensen bij die zich structureel willen inzetten. Zo voer ik elke week hier aan tafel wel een gesprek met iemand die mee wil werken aan oost-online’. Het contact met de mensen vindt hij het leukst. Ze komen via via of melden zichzelf aan als ze de site hebben ontdekt. ‘Het is een mooie plek om je eerste journalistieke stappen te zetten en vooral ook om kilometers te maken. Want interviewen is iets wat je gaandeweg leert.’ Het begeleiden van jonge of beginnende medewerkers doet hij er ook nog bij. ‘Ik zeg altijd maar dat de stelregels eenvoudig zijn: ga open het gesprek in, wees jezelf en niet te verlegen; jij bent de baas van het gesprek. Degene die tegenover je zit, is vaak minstens zo nerveus.’
Navolgers
Echte voorbeelden had Stan Polman niet in het pionierstijdperk van internet. Navolgers zouden er wel komen, of aspirant-navolgers. Zoals de gemeente Heerhugowaard die heel geïnteresseerd was in het concept, maar door een herindeling niet tot daden kwam. ‘Ik herinner me een avond in Pakhuis de Zwijger waarvoor ik was gevraagd, om aan gemeenteambtenaren die verantwoordelijk waren voor de communicatie met burgers uit te leggen wat de waarde is van een medium als oost-online.
Polmans favorieten
Welke rubrieken gaan Stan aan het hart? ‘Ik ben blij met Fokko Kuik, een voormalige beleidsambtenaar bij de gemeente Amsterdam die na zijn prepensioen postbode werd. Hij maakte een prachtige serie over straten in Oost, die hij als postbode leerde kennen. Na zestig straten was het genoeg. En nu schrijft hij elke week over ondernemers in Oost. Deze week is hij bovendien gestart met Buurtmensen, over mensen die zich positef bezighouden met de buurt.’
De rubriek Schrijvers over Oost heeft ook een speciale plek. ‘Het zijn eenmalige columns van literaire auteurs die in Oost wonen en/of werken. Als je me vraagt welke schrijvers ik nog in deze rubriek zou willen, tja, het liefst zou ik dan nog Aaf Brandt Corstius, Marcel van Roosmalen en Marijke Schermer aan de lijst toevoegen.’
‘En de verhalen van Arie Martijn Schenk over de Dappermarkt natuurlijk. Een van de nieuwere loten aan de boom, heel enthousiast, een goede pen, hij schrijft snel en makkelijk en heeft een brede belangstelling. Inmiddels schrijft hij ook ‘leuke horeca en winkels’ en sport. Maar Polman benadrukt dat hij blij is met álle artikelen die steeds weer door zoveel vrijwilligers worden aangeleverd. ‘Kijk in oost-online en je bent verbaasd over wat we met elkaar maken.’
Wat te doen met een miljoen?
We gaan afronden. Haytze stelt de laatste vraag: wat zou je doen met een miljoen als je dat zou winnen? ‘Dat zou gaan naar een betaalde redactie van drie mensen, want zoveel werk is het. Sinds de geboorte van kleindochter Noor passen we elke week een dag op buiten Amsterdam. Daar genieten we van.’ Stan en zijn partner Wilma zouden ook wel wat vaker en langer met vakantie willen. Drie dagen Parijs veroorloven ze zich nu, en dan worden alle stukken vooraf klaargezet voor publicatie zodat het lijkt alsof Stan thuis is.
‘Maar twee weken lichtstad is ook fijn. En gewoon lekker gebruikmaken van de Museumkaart. Een paar jaar geleden heb ik mezelf beloofd dat ik op mijn tachtigste stop met oost-online. Dat is al over twee jaar. Ik heb geen idee hoe het dan verder zal gaan, maar ik wil zeker niet dat het ooit commercieel wordt. Een opvolger vinden lijkt me uitgesloten. Je moet wel helemaal gestoord zijn om dit elke dag te doen. Maar ik zou het heel fijn vinden als oost-online doorgaat als ik stop.’
[su_panel background=”#f4fde9″ border=”2px dotted ” shadow=”0px 1px 1px #eeeeee” radius=”5″]Wil je oost-online financieel steunen? Graag! Dat kan hier of door je donatie over te maken naar bankrekening NL26 INGB 0008 7554 51 ten name van Stichting oost-online.amsterdam.[/su_panel]
