De gemeente Amsterdam, als deel van de energieregio Noord-Holland Zuid, wil minstens 50 megawatt windenergie bijdragen aan de transitie naar schone energie. Dat komt neer op zo’n zeventien megawindturbines. In ons stadsdeel is een uithoek van het Sciencepark voorkeursgebied om één of meer megaturbines te bouwen. En er zijn een aantal zogeheten reservegebieden.
Arie van Tol
Het fenomeen megawindturbine is voor de meeste Amsterdammers nieuw. En de komst ervan in de directe of ietwat wijdere omgeving kan niet op groot enthousiasme rekenen. Bewoners van IJburg zijn met succes in verzet gekomen tegen plaatsing van megawindturbines in het IJmeer, (te) dicht bij hun woningen. Nu rest wat Oost betreft alleen een gebied in de zuidoosthoek van Sciencepark, bij de snelweg, de spoorlijn, water, maar ook vlakbij volkstuinpark Nieuwe Levenskracht. En volgens veel bewoners van Watergraafsmeer en de beweging Windalarm ook te dicht bij woningen in Watergraafsmeer.
Windalarm en investeerders
Op de website Windalarm.Amsterdam wordt het verzet tegen de megawindturbines gebundeld. Er is veel informatie terug te vinden en er worden events, demonstraties en vergaderingen aangekondigd. Het ontbreken van namen wekt bij mij enig wantrouwen, het ontbreken van een open vizier maakt ook hun informatie twijfelachtiger. Zo lees ik op de startpagina dat het RES Doel voor 2030 al is gehaald. Een volkomen onbegrijpelijke illustratie met dito gegevens begeleidt een zeer summiere tekst. Wel begrijpelijk is het bericht waarin het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) wordt aangehaald: ‘… op zee is er voldoende ruimte om alle behoefte aan windenergie te dekken; de verhoogde ambities zijn realiseerbaar zonder extra turbines op het land.’ Ruimte voor 12.000 turbines is er op zee, maar zo problematiseert het Planbureau: ‘Maar dat wordt alleen bereikt met een strakke regie, want het is wel dringen op het water.’ Bovendien is de Noordzee maar gedeeltelijk in Hollands bezit.
Aan een andere kop op de startpagina twijfel ik veel minder: ‘Investeerders in groene energie maken veel winst door subsidies.’
Levensgeluk en hypocrisie
Omdat op zee grotere windturbines gebouwd kunnen worden, met exponentieel meer capaciteit, levert wind op zee meer op. Het bouwen van turbines op zee gebeurt inmiddels zonder subsidie, maar voor het realiseren van de 17 megaturbines op het land is een flink subsidiebedrag noodzakelijk. Een reden te meer dus om serieuzer aan het water te denken.
Windmolens kunnen leiden tot gezondheidsproblemen door laagfrequent geluid, slagschaduw en – knipperende – lichten. De schadelijkheid voor de gezondheid wordt vooralsnog gebagatelliseerd.
Twee overtuigende argumenten om voorzichtig te zijn met windmolens in stedelijk gebied. Een derde punt doet daar afbreuk aan. Windalarm doet wat vrij gebruikelijk is geworden in Nederland: de huizenprijzen als thermometer van levensgeluk gebruiken. Woningen met windmolens in de buurt op een afstand van 150 tot 600 meter dalen tenminste 10 procent in waarde. Tot een afstand van 2 km dalen de prijzen ook nog altijd met 2,5 procent. Ik citeer verder: ‘Wanneer tienduizend woningbezitters in IJburg / Durgerdam een vergoeding voor planschade willen, loopt dit in de honderden miljoenen.’
Het is duidelijk uit welke richting Windalarm waait. De huizenprijzen zijn veel te hoog in Amsterdam, worden ze door invloeden van buitenaf nog duurder (ze staan in Amsterdam), niets aan de hand, er verschijnt in de verte een windturbine en de planschaderegeling wordt er op nageslagen. Hypocriet. Hoe zit het met de planschaderegeling voor starters op de woningmarkt?
Voorbij het individuele belang
Natuurlijk is het bestaan van Windalarm een goeie zaak. De gemeentelijke overheid lijkt er ook dit keer niet in te slagen een goede participatie te organiseren bij het zoeken naar locaties voor windturbines. Maar het is wel erg moeilijk om aan democratie te doen als bewoners zelden meer voorbij hun individuele belangen geraken. En ook zelden meer een poging doen om collectief te denken, in het algemeen belang. Of die megawindturbines in Sciencepark er dan van mij moeten komen? Als de overheid / de gemeente een goed antwoord heeft op de vraag ‘waarom niet alle windturbines in de Noordzee?’ kan ik er mee leven. Ja, ik heb gemakkelijk praten, woon wel op drie kilometer afstand van dat gebied.
