De pandemie duurt nu zo’n anderhalf jaar. Vorig jaar schreven we nog dat covid-19 Amsterdam hard zou raken, vooral omdat onze stedelijke economie afhankelijk is van toeristen, parkeren en Schiphol. Hoe gaat het nu? Met de economie, met onze gezondheid en met de vaccinaties?
Lisa Scheerder | Illustratie Josien Vogelaar
Een tekort van 260 miljoen euro op de gemeentelijke begroting. Een werkloosheidspercentage van 12%. Dat waren de prognoses. Duidelijk is dat de gemeente afstevent op een tekort van 300 miljoen euro. Toch zijn niet alle doemscenario’s uitgekomen. Vooral de werkgelegenheid is veerkrachtig gebleken; het werkloosheidspercentage in Amsterdam staat nu op 4,9%. Hoger dan het landelijke gemiddelde van 3,3%, maar er is altijd al een hogere werkloosheid in onze stad dan in het land. Het werkloosheidspercentae onder jongeren (15 t/m 25-jarigen) is van 6,3% in het eerste kwartaal van 2020 gestegen naar 9,5% in het tweede kwartaal en 11% in het derde. In het laatste kwartaal van dat jaar nam de jeugdwerkloosheid iets af, naar 9,7%, om in het eerste kwartaal van 2021 iets verder te dalen, naar 9,1%.
Een aanzienlijk deel van de Amsterdamse bedrijven en ondernemingen, ook zzp’ers, doet een beroep op de coronasteunmaatregelen van rijk en gemeente: 44% van de Amsterdamse bedrijven. Landelijk is dat 33%. Schiphol vervoert slechts de helft van het aantal passagiers van voor de pandemie. Dat is anders bij het vrachtvervoer: dat is gestegen van 1.164 naar 1.854 vluchten. Ook het aantal toeristen is afgenomen. Vorig jaar waren er 62% minder bezoekers dan in 2019, dit jaar ligt het niveau waarschijnlijk nog lager doordat er in de zomer een vierde golf is gekomen en Amsterdam internationaal als medium-risicogebied wordt gezien. Het zakelijk bezoek, zoals congressen, ligt nog geheel in de lappenmand. Slechts 35% van de hotelkamers is in 2020 gebruikt.
Inkomen Amsterdammer
Voor de coronacrisis was het aantal huishoudens bij de voedselbank redelijk stabiel en schommelde rond de 1.200. Na het begin van de coronacrisis hebben meer huishoudens zich aangemeld bij de Amsterdamse voedselbank. Tussen maart 2020 en maart 2021 steeg daar het aantal huishoudens met 49% naar 1.977.
Voor de coronacrisis liep het aantal WW-uitkeringen jarenlang terug. In juli 2020, na de eerste golf, is het aantal gestegen van 13.000 naar 22.000. In juli 2021 is het weer gedaald naar 16.000. Ten opzichte van het begin van de coronacrisis is het aantal WW-uitkeringen met 16% toegenomen.
Het aantal bijstandsuitkeringen steeg snel in april en mei 2020, toen er meer dan 500 bijstandsuitkeringen per maand bij kwamen. Maar daarna daalde het ook weer snel. Nu is bijna het niveau van voor de crisis bereikt: 39.985 bijstandsuitkeringen.
Sterftecijfers en inwoneraantal
Zowel landelijk als in Amsterdam is het sterftecijfer met 10% gestegen. In 2019 stierven er 5.248 Amsterdammers. In 2020 waren dat er 5.724, bijna 500 meer. Tijdens de eerste golf van maart tot en met mei 2020 stierven er 1.646 Amsterdammers. Daarmee was het sterftecijfer duidelijk hoger dan in dezelfde maanden in 2019, toen er 1.341 inwoners stierven. De tweede piek is te zien vanaf oktober 2020. In het laatste kwartaal van 2020 stierven 1.560 Amsterdammers, 250 meer dan in dezelfde periode in 2019. In totaal is er sinds 2 maart 2020 van 845 Amsterdammers bekend dat ze zijn overleden door corona. Sinds die datum zijn in totaal 2.120 Amsterdammers met corona opgenomen in het ziekenhuis.
In 2020 nam het aantal inwoners van Nederland minder sterk toe dan in 2019. In heel Nederland kwamen er afgelopen jaar 67.108 inwoners bij. In 2019 waren dat er ruim 125.000. Ook in Amsterdam nam het inwonertal in 2020 minder sterk toe dan in 2019; 165 personen in 2020. In 2019 kwamen er 9.792 personen bij.
Besmetting en vaccinatiegraad
Verspreiding van het coronavirus is te volgen door de virusdeeltjes te meten die via de ontlasting van besmette mensen in het rioolwater terecht komen. De huidige vierde golf overtreft alle voorgaande golven qua aantal virusdeeltjes. Dit betekent dat er in de stad veel besmettingen zijn. In Amsterdam worden in vergelijking met Nederland twee keer zoveel coronapatiënten in het ziekenhuis opgenomen. Dit betekent dat de druk op de Amsterdamse gezondheidszorg extra hoog is.
Vaccineren verlaagt de kans op ziekenhuisopname. In Amsterdam is de vaccinatiegraad gemiddeld 62%. Dat is de laagste van onze veiligheidsregio. In Aalsmeer en Amstelveen is 70% gevaccineerd, in Uithoorn en Ouder-Amstel 69% en in Diemen 64%. Gemiddeld is in Nederland bijna 75% van de inwoners boven 12 jaar gevaccineerd.
Per stadsdeel zijn er forse verschillen: Centrum 70%, Zuid 69%, Oud-West 64%, Oost 63%, Noord 59%, Zuidoost 52%, Nieuw-West 51%.
