Ooit stonden er barakken van een noodziekenhuis en in de jaren zeventig wisselwoningen voor stadsvernieuwingsurgenten. Toen afbraak dreigde en de woonbestemming verloren zou gaan, werden die tijdelijke woonruimtes aan de Zeeburgerdijk Oost gekraakt. De buurt moest groen blijven mét sociale huur, dat was de inzet. Op de Zeeburgerdijk Oost en aan de Flevoparkweg kwam er uiteindelijk een mix van koop- en huurwoningen, gebouwd in nauw overleg met de buurt en zo konden ook de bomen behouden blijven. Nu dreigen er opnieuw sociale huurwoningen te verdwijnen én er is langdurige leegstand. ‘Woningcorporatie de Alliantie en de gemeente zouden het schaamrood op de kaken moeten hebben en de leeggekomen ruimtes moeten gebruiken waarvoor ze zijn bedoeld: betaalbare huurwoningen!’
Koos Spikker
‘Ons Zeeburgerdijkbuurtje vormt vanouds een actieve gemeenschap’, zegt bewoner Jan Benjamens over zijn rustige, groene woonomgeving vlakbij het Flevopark. ‘We zijn geen actiecomité, maar willen nu wel in actie komen. In deze tijd waarin veel mensen een huis zoeken en er grote behoefte is aan woningen voor mensen met een zorgbehoefte, kan en mag er geen langdurige leegstand zijn’.
Twee woningen aan de Flevoparkweg staan leeg. Een voormalige groepswoning zelfs al drie jaar. De grote ruimte is nu gesplitst in twee ruimtes van elk honderdveertig vierkante meter, voorzieningen zijn er uit gesloopt en de twee woningen lijken casco te worden verkocht. De andere woning was bestemd voor senioren, hebben een lift en zijn rolstoeltoegankelijk.
Julia Houwer en Hannie van Blitterswijk waren halverwege de jaren tachtig betrokken bij de kraak, hebben actief meegewerkt aan het overleg over de bouwplannen en wonen nog steeds in het buurtje. ‘De huidige leegstand en het verdwijnen van sociale huurwoningen doet pijn’, vertellen ze, ‘Nog eens extra als je terugkijkt op de oorspronkelijke plannen en afspraken.’
‘In nauw overleg met de woningcorporatie – toen nog de Dageraad, nu de Alliantie- en projectleider Marinus Knulst hebben we toen voor elkaar gekregen dat hier in een verhouding van 70-30 procent zowel koopwoningen als huurwoningen kwamen. Hij heeft zich hier echt voor ingespannen, vond het groen in de buurt belangrijk en kwam ook met het idee voor een groepswoning. Dat werd later het Logeerhuis. Philadelphia gebruikte het als tijdelijke opvangplek voor jongeren met een verstandelijke beperking. Op die manier konden dan hun ouders eens even tot rust komen, eens een paar dagen hebben zonder zorgtaken. Nu staat het leeg, is het pand gesplitst en dreigt het te worden verkocht.’
Vanaf 1 januari 2025 geldt er een convenant tussen de gemeente en de corporaties waarin is geregeld dat grote en rolstoeltoegankelijke woningen niet meer mogen worden verkocht. Maar nu is die nog niet van kracht. Als we even gaan kijken bij de leegstaande woningen, ontmoeten we de zoon van de bewoners ernaast. Hij zou graag zien dat het pand waar het logeerhuis zat weer een sociale functie krijgt. ‘Mijn vader begint te dementeren, begint meer zorg nodig te hebben. Hoe mooi zou het zijn als de groepswoning in ere zou worden hersteld en weer een opvanghuis voor zou worden, bijvoorbeeld voor dementerenden.’
‘En dan noemen we dat het Marinus Knulsthuis’, vult Julia aan. ‘Hij heeft zich zo beijverd voor de sociale betrokkenheid in de buurt. Vanaf het begin waren we actief, hielpen en steunden elkaar in de strijd voor het sociale en duurzame karakter van de buurt. Dat moeten we behouden. In de gemeenschappelijke ruimte van onze woongroep, die ook is bestemd voor buurtactiviteiten, woont nu al twee jaar een Oekraïense vrouw met haar zoon. Een ruimte die er niet voor geschikt is, want er zijn onvoldoende voorzieningen. Dan is het toch helemaal schrijnend als er zolang woonruimte leeg staat. Daar zouden gemeente en de Alliantie iets aan moeten doen.’
Gevraagd om een reactie, stelt de woordvoerder van woningcorporatie de Alliantie ‘ook niet blij te zijn met de leegstand. We willen dat onze woningen zo kort mogelijk leeg staan. Daar zijn we voor, dat is belangrijk. Tegelijkertijd is de realiteit weerbarstig. Dit is een hele specifieke situatie waar allerlei factoren bij elkaar komen. In dit geval waren de woningen speciaal voor een zorginstelling ingericht. Bovendien speelde er allerlei technische problematiek met ingewikkelde lekkages. Vervolgens hebben we de woningen weer naar een meer reguliere indeling teruggebracht. Daarbij bleek het splitsen van het complex een ingewikkelde aangelegenheid. Dat kost allemaal tijd. Door de bouwtechnische problemen én de cascostaat waren de woningen ook niet eenvoudig voor kortere tijd te verhuren. Nu zijn we de verkoop aan het heroverwegen. We houden daarbij rekening met de nieuwe prestatieafspraken. Daarover moet dus nog een knoop worden doorgehakt.’
Ondertussen staan de panden nog leeg. Wat moet er verder volgens de actieve buurtbewoners gebeuren? ‘We hebben al eens overwogen weer te gaan kraken, maar dat zou je dan doen voor mensen die best kwetsbaar zijn. Die kun je niet laten leven in de onzekerheid die dat met zich meebrengt. Nu willen we eerst vooral publiciteit zoeken en kijken wat dat oplevert. Onze wens is dat de woningen in het bestand voor de sociale huur worden teruggebracht en direct worden verhuurd. Langere leegstand is asociaal en op geen enkele manier te rechtvaardigen.’
