Silbersee zit niet aan de Amstel, maar aan de Zeeburgerdijk in een oude school. IJopener gaat op bezoek bij Romain Bischoff, de leider maar vooral de ziel van het caleidoscopische gezelschap. We spreken met hem over traditionele opera, nieuwe opera en sprookjes. En over kunstenaars die buiten de lijntjes kleuren.
Hannie Raaff | Foto Bart Grietens
Er was eens een boerenzoon die een beroemd operazanger werd. Romain Bischoff (1961) werd geboren in een klein Belgisch dorp, vlakbij het drielandenpunt bij Vaals. Hij ging er naar school en werkte hard mee op de boerderij van zijn vader. De grensstreek is gelukkig een gebied waar de muziek nooit ver weg is. De harmonie trekt er door de straten, kinderen die van muziek houden sluiten zich aan en leren een instrument bespelen. Romain koos voor de trompet en dat ging hem goed af. En er zijn altijd kerkkoren waar je welkom bent: daar ontdekte hij dat hij ook goed kon zingen. Zowel bij de harmonie als bij het kerkkoor bleek dat Romain een groot muzikaal talent was. Hij ging naar het conservatorium in Luik, waarna hij verder studeerde in Parijs en Den Haag.
Als bas-bariton en dirigent trad hij op in alle grote Europese muziektheaters en kreeg overal geweldige recensies. Tot zo ver het sprookje. Maar Romain wilde nog meer, wat anders. Een eigen muziektheatergroep waar musici en andere kunstenaars samenwerken, die niet alleen in het theater, maar ook met beide benen in de samenleving staan. Dat werd Silbersee. Wat dreef hem?
Oude en nieuwe opera
‘Ik was op het conservatorium al een buitenbeentje’, legt Romain uit. ‘Ik vond het klassieke werk geweldig om te doen, maar was pas echt gelukkig als ik mocht experimenteren, nieuwe dingen uitproberen. Daar wilde ik mee verder gaan. Niet alleen op muzikaal gebied, maar ook in combinatie met andere kunstvormen. Kunst, of het nu om muziek, beeldende kunst, dans of theater gaat, kunst haalt mensen uit hun comfortzone, zet ze aan het denken.’
‘Silbersee is geworteld in opera, maar is verre van traditioneel, met vaste rollen, verhalen en klassiek geschoolde zangers. We werken met mensen die openstaan voor avontuur. We vragen ook van onze crew dat ze meedenken over de productie. Ik ben muzikaal leider, maar als dirigent trek ik me terug als muzikanten hun eigen weg in de muziek vinden en zonder mij op het podium kunnen staan.’
Een ander belangrijk kenmerk van Silbersee is dat hun producties aansluiten bij de maatschappelijke actualiteit. Belangrijke thema’s zijn duurzaamheid, inclusie en artificiële (kunstmatige) intelligentie. ‘De kostuums en decors zijn gemaakt van gerecycled materiaal en we proberen zelf ook zoveel mogelijk materiaal opnieuw te gebruiken. We willen in 2027 een klimaatneutraal productiehuis zijn. Onder inclusie verstaan we dat we willen werken voor iedereen en met iedereen, in de toekomst ook met de Indische buurt.’
Overigens: Romain blijft ook het klassieke werk zingen. In december soleert hij in Wenen, in de opera Roodkapje.
Hans en Griet
Silbersee boekte al grote successen, zowel in theaters als op festivals als Oerol. Onlangs is de familieopera Hans en Griet (7+) in première gegaan, gemaakt in samenwerking met De Toneelmakerij. Er is tweeënhalf jaar voorbereiding aan vooraf gegaan, en dat tussen de coronabuien door. Het bekende sprookje van Grimm wordt in grote lijnen gevolgd: een arm gezin, kinderen die verdwalen en een boze heks (in deze co-productie in de rol van ‘wijze vrouw’) tegenkomen. Alle gezongen muziek komt uit de oorspronkelijke opera ‘Hänsel und Gretel’ van Engelbert Humperdink (1893).
Maar zowel het sprookje als de opera krijgt een totale make-over. Het centrale thema blijft armoede, maar dan niet in het bos, maar in de stad met alle problemen van nu. ‘Muziek klinkt in de stad echter anders dan in het bos, harder, ruwer’, legt Romain uit, ‘muziek is niet alleen mooi, maar hoort ook bij het decor waar het verhaal zich afspeelt.’ De kostuums zijn modern, er wordt gewerkt met licht en video, er zijn breakdancers. En niet te vergeten, het kinderkoor van het Aslan Muziekcentrum.
‘Hans en Griet’ is van 21 tot en met 30 december te zien en te horen in ITA, de schouwburg op het Leidseplein. Op tweede en derde kerstdag zal het kinderkoor live op het podium staan, in andere voorstellingen via videobeelden. Mooi voor de kerstvakantie? We zoeken het uit voor onze lezers. Zie pagina 11 voor de recensie.
Naast Hans en Griet speelt deze maand ook Stille Nacht am Silbersee. Een oratorium met de oceaan als oppermachtig en stuwend hoofdpersonage. De door Martin Fondse gecomponeerde en door Ariane Schluter vertolkte liederen bezingen de heimwee naar vaste grond en de troost die we kunnen vinden in het feit dat het schip zelf ons thuis is.
