Oud Nieuws | 20 april 1956 – In een korte, spoedeisende vergadering heeft de Amsterdamse kerkeraad zondagochtend besloten, een deel van de oude begraafplaats Zeeburg te verkopen aan de burgerlijke gemeente Amsterdam. Het stadsbestuur had toegezegd, volledig te zullen medewerken aan de eisen die het opperrabbinaat had gesteld. Over het ter beschikking komende gedeelte – de werkzaamheden hieraan zullen omstreeks twee jaar duren – zal de oprit van een brug naar Schellingwoude worden gebouwd.
De voorzitter van het kerkbestuur, de heer Dasberg, leidde de bespreking over dit voorstel in. „Sinds de bevrijding verkeert de begraafplaats Zeeburg in een deplorabele toestand; de jeugd kan er vrij komen en speelt er dikwijls vandalistische spelletjes. Men kocht destijds de begraafplaats Zeeburg omdat Muiderberg te klein was en dikwijls te ver afgelegen. Het „stukje grond aan de Hoge Dijk tot Diemen” werd zo eigendom op 12 oktober 1714, en hier zouden worden begraven kinderen en te vroeg geboren kinderen en
allen voor wie de begrafenis op Muiderberg te duur zou zijn. Later werden hier alleen spoedgevallen begraven. In 1871 vond de laatste uitbreiding plaats. Gemiddeld zullen over de gehele begraafplaats ongeveer 200.000 mensen begraven zijn.
Thans moet de stad voor zijn verbindingen een brug bouwen, waarvoor het tracé der toegangswegen gedeeltelijk door de begraafplaats moet lopen. Wijlen opperrabbijn Tal had reeds een beslissing over ontruiming genomen vlak na de bevrijding, en ook opperrabbijn Schuster had geen bezwaren, mits men zich uiteraard houdt aan de opperrabbinale regelingen. Het ligt in de lijn, dat ook de rest van de begraafplaats t.z.t. naar Diemen wordt overgebracht. De burgerlijke gemeente Amsterdam is bereid de stoffelijke resten over te brengen, en het resterende deel der begraafplaats te omrasteren.”
Het alleroudste gedeelte – van 1714 – wordt dus nu geruimd: de graven zullen alle afzonderlgk worden uitgegraven en overgebracht naar Diemen.
De heer Loonstein wilde hulde brengen aan KB en aan het Amsterdamse gemeentebestuur voor de loyale medewerking. Hij stelde voor dat de leden van de kerkeraad zich om beurten beschikbaar zouden stellen voor toezicht. „Wij moeten dit werk op de meest piëteitsvolle wijze doen,” zo zeide hij.
De heer Cohen wilde weten of de nieuwe weg geoorloofd zou zijn voor kohaniem. De heer Van Gelderen wilde weten of en wanneer het gehele Zeeburg aan de gemeente zou worden afgestaan.
De heer Herzberger herinnerde zich hoe de jeugd reeds tientallen jaren geleden op Zeeburg voetbalde. „Wij moeten het nu uitermate toejuichen dat de overbrenging naar Diemen plaatsvindt, omdat reeds vroeger de begraafplaats onwaardig werd behandeld,” zo zeide hij.
De heer Dasberg merkte in zijn repliek op dat de hoofdambtenaren van de gemeente Amsterdam bijzonder goed hebben meegewerkt. De werken zullen door de Heidemaatschappij worden uitgevoerd. Hij wees erop dat het aanbod van de kerkeraadsleden om hier toezicht uit te oefenen moeilijk was: het werk zal zeker vier tot zes opzichters nodig hebben en waarschijnlijk twee jaar duren. Bij proefgravingen heeft men gemerkt dat de grond hier voor het werk zeer moeilijk is.
Voorlopig,” zo zeide hij, „is er plaats genoeg op Diemen. Het is halachisch ge-
oorloofd in verschillende lagen te begraven. Wanneer echter alles eenmaal wordt overgebracht, is het niet onmogelijk dat Diemen gesloten zou moeten worden.”
De kwestie der kohaniem, zal door het opperrabbinaat moeten worden bestudeerd. De kerkeraad accepteerde daarop het voorstel zonder hoofdelijke stemming.
Bron Nieuw Israëlitisch Weekblad
Foto Stadsarchief Amsterdam
