Oud Nieuws | 9 februari 1965 – Het vroegere huis van bewaring in te Amsterdam (de volksmond spreekt van „Lloyd-hotel”) is het domein van de heer D. H. Kaasjager, sinds enkele dagen directeur van het nieuwe rijksopvoedingsgesticht voor jongens dat hier gevestigd wordt. Populair (en officieel) spreekt men veeleer van tuchtschool voor jongens, doch de heer Kaasjager wil daar van af. Hij verfoeit ’t woord. Het klinkt onsympathiek en bovendien heeft het nieuwe opvoedingsgesticht slechts gedeeltelijk te maken met „tucht”.
Evenmin als tuchtschool zint hem het woord Lloyd-hotel. Het ls immers zwaar tillen aan de erfenis die op het sombere, huiveringwekkende en gore gebouw aan de Oostelijke Handelskade rust. Berustend blikkend naar de afschrikwekkende tralies die ieder venster
schoren zegt directeur Kaasjager: „Ik ben niet gelukkig met dit gebouw, het is niet voor ons werk geschikt. Maar er is geen ander (gesloten) gebouw beschikbaar dus we moeten van het kwade iets goeds zien te maken.
Het rijksopvoedingsgestlcht voor jongens, dat per 1 maart in Amsterdam officieus met de eerste twaalf jongens van 13 tot ongeveer 18 jaar van start gast, is een experiment. „We zullen een geheel eigen weg volgen in de kinderbescherming”, zegt de nieuwe directeur (48), die twintig jaar onder psychopaten werkte en daarvoor eveneens met een moeilijke jeugd omsprong. De inrichting in Amsterdam wordt anders dan die in Amersfoort, Den Dolder, Breda, Amerongen en het observatiehuis in Zeist.
„Amsterdam” wordt opvangcentrum voor moeilijke gevallen die elders niét geplaatst kunnen worden. Het gesticht in de hoofdstad moet gezien worden als een aansluiting op het gevangeniswezen. De maximale verblijfsduur wordt drie maanden; „we zouden die kerels hier geen jaar kunnen houden” zegt de directeur. „We moeten tenslotte improviseren: we hebben een (te) kleine binnenplaats en we hebben geen ruimte om uit te breken.” Bovendien horen we hier aan de Oostelijke Handelskade helemaal niet thuis tussen al die haven- en zakenmensen. „Er wordt wel aan een nieuw gebouw gedacht maar het zal nog ettelijke jaren duren voor het er staat.”
Preventief
In tegenstelling tot de vijl andere rijksopvoedingsgestichten in Nederland krijgt „Amsterdam” in de eerste plaats de „preventieve” gevallen. Worden die totnutoe door de officier van Justitie naar het huls van bewaring verwezen, na 1 maart zal het Lloyd-hotel hen gaan herbergen.
Dan komen er de jongens met tuchthuisstraffen, louter voor een kort verblijf. Met de inrichting in Amsterdam zullen tevens de directeuren van de vijf rijksopvoedingsgestichten in Nederland kunnen gaan schermen als stok achter de deur. Jongens die bijvoorbeeld in Amersfoort een ongeremd gebruik maken van hun vrijheid, hun weekendverloven, zullen „ter afschrikking” naar Amsterdam worden gezonden waar alle vrijheid taboe is en waar alleen het gedender van zware vrachtauto’s over de Oostelijke Handelskade aan „buiten herinnert. „We zullen het ze zo prettig mogeujk maken maar het zal hier vrij streng zijn”, stelt directeur Kaasjager de gedetineerde jongens in het vooruitzicht.
Arreststraffen
Het opvoedingsgesticht in Amsterdam zal in de toekomst eveneens worden gebruikt voor het voltrekken van de arreststraffen. straffen zullen, zo als bekend, worden ingevoerd. Het is de zogenaamde „weekendstraf” die van vier uur tot 14 dagen kan worden opgelegd.
„Al die kerels gaan we hier niet op voeden, daar is drie maanden te kort voor We gaan ze we trachten positief te beïnvloeden. Daarbij geen bewaarders met rammelende sleutels doch het accent op de intermenselijke verhoudingen”, zo kondigde directeur Kaasjager zijn programma aan. Hij spreekt verontruste stemmen tegen die beweren dat jonge misdadigers te zacht worden behandeld: het ergste dat een mens kan overkomen is z’n vrijheid verliezen”, zegt hij. De nieuwe directeur eist ook onherroepelijk van zijn personeel dat de jongen, niet recalcitrant worden gemaakt.
Overigens zal de directeur zelf nauwlettend toezien dat de roerigste elementen zijn inrichting niet binnenkomen: ze zouden het voor de anderen verknoeien.
Noodzaak
In totaal zullen straks zes groepen van 12 tot 14 jongens in het rijksopvoedingsgesticht in Amsterdam worden ondergebracht. Een Kamerlid dat onlangs haar bezwaren uitsprak tegen het Lloyd-hotel als onderkomen van het rijksopvoedingsgesticht kreeg van de minister te horen dat er een noodzaak in de kinderbescherming aanwezig is voor een dergelijk opvangscentrum. Het huis van bewaring III in Amsterdam bood toevallig ruimte.
De heer Kaasjager zit er mee doch hij vertrouwt dat de vindingrijkheid uitkomst geeft als de reacties van de gedetineerde jeugd op het ongeschikte gebouw zorgen biedt. Misschien dat straks, als het geld voor enige verbouw van de rijksgebouwendienst los komt, het rijksopvoedingsgestlcht een beter karakter krijgt.
Bron Trouw
Foto Stadsarchief Amsterdam
