In 2022 velde een storm het hek van het Tropenmuseum. Kunstenaar Mark Bischof zag het meteen als symbool voor de bevrijding uit de slavernij en de veranderende kijk op het slavernijverleden. Hij ging er mee aan de slag en bouwde een kinetisch kunstwerk.
Ank Engel | Foto Hugo Rompa
Het bewegende kunstwerk bestaat uit een installatie waarin een deel van het hekwerk van het museum is verwerkt. Bischof voegde er een klein bewegend hekwerk aan toe. Met tandwielen en kettingen wordt de installatie opgetild en begint een kristallen bol die er tegenover ligt te rollen. Er zijn zeven obstakels in de vorm van houten schotten, die langzaam vrij baan geven aan de bol. De schotten zijn gemaakt van hardhout, afkomstig uit de voormalige koloniën. In zijn atelier laat Mark zien welke soorten er zijn. Hij vertelt dat het kunstwerk zonder de medewerking van Hoots Hekwerk niet tot stand zou zijn gekomen.
Slavernijgeschiedenis
Mark Bischof kwam 37 jaar geleden naar Nederland. Hij deed eindexamen cello in 1990 aan het conservatorium van Amsterdam, raakte gefascineerd door het verschijnsel beweging en begon met het bouwen van houten constructies die tot verrassing van de toeschouwer onverwachte bewegingen tot stand brengen.
Zijn nieuwste kunstwerk past in een tijd waarin de discussie over de slavernijgeschiedenis op gang is gekomen in een samenleving met inwoners met verschillende culturele achtergronden. Bischof was zeer onder de indruk van de koloniale geschiedenis van Nederland, met name van het boek van Anton de Kom: ‘Wij slaven van Suriname’. Hij vertelt dat hij geen idee had van de omvang van de onderdrukking en de gruwelijke daden die werden begaan tijdens de koloniale periode.
Ruimte nodig
Het kunstwerk van Bischof zou, bijna vanzelfsprekend, onderdeel uitmaken van een tentoonstelling in het Tropenmuseum, maar dat ging niet door, omdat het museum te drukke werkzaamheden had in verband met Keti Koti. Van 30 juni tot en met 2 juli was de kinetische constructie te zien in het Werkpaard, een tijdelijke expositieruimte op de Mauritskade. Het kunstwerk dat veel tijd en inspanning heeft gekost en dat nog altijd actueel is, bevindt zich nu in zijn atelier, dat is gevestigd in het souterrain van het appartementencomplex aan de Tweede Oosterparkstraat. In het pand van de Elisabeth Otter-Knoll Stichting.
Bischofs kunstwerken, gemaakt van kwetsbaar materiaal, messing en hout, hebben ruimte nodig. Als er nog meer kunstwerken bij komen, wordt de ruimte te klein. Om ze toch aan zoveel mogelijk mensen te laten zien, worden er rondleidingen gehouden in het atelier voor groepen en schoolklassen. Zo is er bijvoorbeeld samenwerking met Stichting Kunsteducatie De Rode Loper op School. Mark Bischof werkt graag met kinderen, die meestal enthousiast reageren. En tot zijn vreugde zijn er veel schoolkinderen uit verschillende culturen In Amsterdam-Oost.
