Het bestuur van het Arboretum, het prachtige bomenpark op De Nieuwe Ooster, kreeg een oorkonde en een plaquette uitgereikt van de Nederlandse Dendrologische Vereniging. Ze kreeg deze erkenning vanwege de collectie en de activiteiten die vanuit de stichting worden georganiseerd.
Anne-Mariken Raukema
Het was op woensdag 6 september broeierig warm en dus werd besloten om de schaduw te zoeken op het grote voorplein van De Nieuwe Oosterbegraafplaats, in de schaduw van de grote bomen, maar wel vlakbij de buste van Leonard Anthony Springer, de landschapsarchitect die eind 19e eeuw de begraafplaats ontwierp.
Daar ligt ook de plaquette, toen nog ingepakt in een groene doek met oranje linten, die na een paar toespraken werd onthuld door Carolien de Heer, voorzitter van het dagelijks bestuur van stadsdeel Oost, en Tanneke den Blaauwen, voorzitter van de Stichting Arboretum De Nieuwe Ooster. De Heer memoreerde in haar toespraak dat De Nieuwe Ooster niet alleen de groenste begraafplaats is van Amsterdam, maar van heel Nederland.
Al jarenlang organiseert de stichting Arboretum De Nieuwe Ooster rondleidingen, cursussen en themawandelingen. Ze brengen dit met louter vrijwilligers op professionele wijze onder de aandacht, ook door een inhoudelijk goede en overzichtelijke website. Daarop is ook veel achtergrondinformatie te vinden over de duizend verschillende bomen en struiken en tal van relevante documenten als filmpjes en (virtuele) wandelingen.
Na vijf sterren
Tanneke den Blaauwen zegt vol trots: ‘Dat we deze erkenning krijgen is een grote verdienste van ons allemaal. We zijn erg blij met de onderscheiding. Daarmee wordt het Arboretum nog meer in het zonnetje gezet.’ Het Amsterdamse Arboretum is het vierde bomenpark in ons land dat deze erkenning van de Nederlandse Dendrologische Vereniging (NDV) krijgt.
Wiecher Huisman, tuinontwerper die binnen de NDV de prijs zo’n tien jaar geleden initieerde, licht toe dat de vereniging daarnaast een sterrenstelsel kent, van een tot en met vijf.’ ‘Het Amsterdamse Arboretum draagt al jaren met gepaste trots de vijf sterren. Ze kreeg deze onder andere omdat er meer dan vijfhonderd verschillende soorten staan, voorzien van een bomenbordje. Ook is er een plattegrond beschikbaar met aanduiding waar welke boom te vinden is. Er is een website waarop de collectielijst staat en minstens twee keer per jaar wordt een nieuwsbrief verzonden en er zijn publieke voorzieningen zoals horeca en toiletten. Maar ons Arboretum doet nog veel meer: themawandelingen, succesvolle cursussen en excursies, middagen voor donateurs en maar liefst vier inhoudelijk interessante nieuwsbrieven per jaar. Daar bovenop dus nog eens de plaquette en oorkonde.’
Geen geldprijs, wel toezegging
Dat aan deze erkenning geen geldbedrag is gekoppeld doet voor voorzitter Den Blaauwen niets af. ‘We hebben donateurs en eigen inkomsten uit cursussen. Wat veel belangrijker is, is de aandacht en ondersteuning. Als Johan Mullenders over een paar jaar met pensioen gaat, is het erg belangrijk dat er een even professionele opvolger wordt gevonden. Zo maar een bomenbeheerder volstaat niet.’
Wie was er blijer dan zij – en ook Johan Mullenders – toen Carolien de Heer in haar toespraakje bekend maakte dat het stadsdeel heeft besloten de functie van Mullenders te bestendigen en voor een deel te reserveren voor de bomen.
Criteria
Omdat het Amsterdamse Arboretum in feite als enige in aanmerking kwam voor deze bekroning, was er geen sprake van voorrondes of aanmelden. Begin dit jaar vernam het bestuur dat het bomenpark zou worden onderscheiden. Den Blaauwen laat me een enorme lijst met criteria zien, waarbij de ongeveer dertig criteria allemaal positief beoordeeld zijn, de meesten zelfs met twee plusjes. Een paar dingen die de beoordelaars belangrijk vonden: de betrouwbaarheid van de bomenbordjes, de brede variatie in de collectie bomen en struiken, het esthetische karakter, de stand van onderhoud, het brede aanbod aan activiteiten (van kunst tot milieu, van groen tot educatie). En niet onbelangrijk, dat het collectiebeheer gericht is op acquisitie en vervanging, en dat ook voor niet-digitale mensen er offline informatie beschikbaar is.
Oorsprong
Eigenlijk pas sinds 2005 werd het bomenpark op De Nieuwe Ooster erkend als Arboretum. Twee jaar later richtte boomverzorger Johan Mullenders de stichting op en deed in de praktijk heel veel, eigenlijk alles, zelf. Tot dat bijna niet meer ging naast zijn reguliere groenwerk op de begraafplaats, werd het bestuur uitgebreid en werden de taken meer professioneel aangepakt en verdeeld. Maar wel allemaal als vrijwilliger. Tanneke den Blaauwen licht toe: ‘De gemeente Amsterdam support het Arboretum door Johan een dag per week te betalen voor werk voor de stichting. Dat bestaat onder andere uit snoeien, administratie, overleggen, zoeken naar nieuwe soorten en deze aankopen.’
En over tien jaar?
Het vigerende beleidsplan loopt over twee jaar af. Volgend jaar wordt een nieuw vijfjarenplan voorbereid. ‘Het huidige beleidsplan richt zich op behoud en uitbreiding; dat is gelukt’, aldus den Blaauwen. De pijlers onder het komende plan zijn versterking van de educatieve functie (nog betere beschrijvingen van de meest bijzondere bomen en struiken), verdere ontwikkeling van het bomenpark en inzet op klimaatverandering. Dat laatste klinkt abstract, maar de droge zomers vormen een aanslag op het bomenpark. Met 33 hectare is het enorm groot en de vele graven bemoeilijken de aanleg van een irrigatiesysteem. Nu geven tal van vrijwilligers met gieters, emmers en af en toe een tuinslang de bomen water, maar dan heb je het wel meteen over tientallen liters per boom. Tel maar uit. Overvloedige regen is gelukkig geen probleem. Bij de aanleg is De Nieuwe Ooster flink opgehoogd met zand, daar zakt de regen makkelijk in weg.
Het informatiebord bij de tramhalte aan de Middenweg dat passanten wijst op de begraafplaats, het bomenpark, museum en café is juist vanmorgen geplaatst. Dat blijft zeker nog tien jaar hangen…
Check www.denieuweoosterbomenpark.nl
