Twee keer 20 portretten van bewoners van 020, in het jaar 2020, hoe mooi kun je het verzinnen. Margriet de Jong en Paul Faber kennen elkaar uit de museumwereld, houden van tekenen en besluiten zomaar om samen een reeks portretten te maken van bekende en onbekende Amsterdammers. Het prachtige resultaat is tot 6 december in de Oba aan het Javaplein te zien.
Anita Boelsums | Foto Frank Schoevaart
‘We hadden nog geen idee dat corona eraan kwam,’ vertelt Margriet de Jong. ‘maar ons project won daardoor wel aan betekenis: het bleek een ideale bezigheid te zijn in tijden van isolatie.’ Het plan voor de serie ontstond spontaan in 2019. Wie ze zouden portretteren lag vooraf niet vast. Het konden mensen uit de buurt zijn, vrienden, familie, bekende en onbekende Amsterdammers. Ze zouden om de beurt tekenen en proberen hun tekeningen steeds op elkaar te laten aansluiten door middel van een duidelijk of subtiel bruggetje. De gebruikte technieken en materialen waren vrij. Alleen de ondergrond en het formaat lagen vast: ze zouden allebei een Painton A5 schetsblok gebruiken. En ze besloten tekst te gebruiken om de persoon in kwestie kort te introduceren.
Dialoog tussen Amsterdammers
‘Met een tekenmaatje was er een stimulans om door te gaan,’ zegt Paul Faber, ‘om de grenzen van eigen kunnen te verkennen. We verrasten elkaar telkens met de keuze van ‘onze’ Amsterdammers en de manier waarop we ze vastlegden.’ De twee tekenaars hebben veel verschillende technieken gebruikt: potlood, aquarel, olieverf, linoleumsnede, noem maar op. Ze gaven feedback en spoorden elkaar aan. Faber: ‘Het voelde een beetje als spelen. Door het seriematige karakter werden we gedwongen steeds nieuwe gebieden te verkennen. En door de verbindingen ontstond er een soort dialoog, een verhaal tussen Amsterdammers die elkaar niet kennen.’
‘Als je bij een oog één verkeerd lijntje zet, klopt het beeld niet’
Spiegel
Met hun veertig Amsterdammers hebben De Jong en Faber niet alleen een serie juweeltjes gemaakt maar ook een sociale kaart van Amsterdam neergezet – heel fijntjes, heel divers. Adelheid Roosen is geportretteerd, Remco Campert, Henk Schiffmacher maar ook de buurttuintjes-coördinator, de bloemenkoopman op de hoek, de fietsenmaker van Paul en de danslerares van Margriet. Het was nooit de bedoeling van de makers om een boodschap mee te geven met de kleurrijke, vrolijke kunstwerkjes. ‘Maar achteraf gezien kun je misschien wel zeggen dat ons project een spiegel voorhoudt van de Amsterdamse samenleving in al zijn rijke schakeringen en laat zien wat voor mooie mensen de stad kent,’ vinden ze allebei.
Genadeloos
Faber en De Jong, zijn inmiddels alweer bezig met een nieuw project. De Jong: ‘We verleggen onze focus naar de wereld tussen 1850 en 1950. We gaan weer een keten maken, van mensen over de hele wereld, maar nu moeten ze elkaar ooit ergens op de een of andere manier ontmoet hebben.’
Opnieuw portretten dus. Beiden zijn ze geïnteresseerd in mensen, het weergeven van emoties, het zien van kleine maar belangrijke trekjes. Faber: ’Portretten zijn genadeloos, dat is heel anders dan bij landschappen bijvoorbeeld. Elke tekening is een worsteling, als je bij een oog maar één verkeerd lijntje zet, klopt het hele beeld niet. Het blijft fascineren!’
- Margriet de Jong en Paul Faber zijn op woensdag 27 oktober te gast in de talkshow Dwars door Oost in de Jungle.
