Julius Vischjager is overleden, op 83-jarige leeftijd. Hij was een markante bewoner van Oost. Rob Zwetsloot gedenkt hem op mooie wijze in een filmpje dat onder andere terug te vinden is op oost-online. Ook op oost-online staat een gefilmd portret van Julius Vischjager, gemaakt door Irene Kuiper en Lyk Burggraaff.
Arie van Tol | Foto Jo Haen
Net na zijn overlijden op 6 oktober, zijn lichaam werd gevonden in de Ringvaart, is er in vele landelijke en lokale media stil gestaan bij zijn dood. Zelf kende ik Julius Vischjager van de talkshow. Toen Dwars door Oost in de Jungle nog op woensdag was speelde hij het halve uur voorafgaande aan de show, tijdens de inloop, klassieke pianostukken. Altijd in gezelschap van Gerda Spruit kwam hij dan rond kwart over zeven binnenlopen en liet via Gerda vragen om wat beter licht bij de piano.
Dat repertoire bestond uit werken van de bekende componisten Chopin, Scarlatti, Schumann, Mozart, Bach en Beethoven. Eén van zijn ‘uitvindingen’ waren vertederingsconcerten. Hij gaf ze regelmatig op uitnodiging van diverse politici. Laatste vraag Als pianist was Julius Vischjager bekend, maar meer nog als man van De verhuizing naar donderdag kwam hem slecht uit, hij bleek op die dag niet te kunnen. Zo misten we hem al een jaar tijdens de inloop. Een enkele keer zag ik hem nog bij zijn (en mijn) wandelingetjes in de buurt, altijd samen met Gerda.
Vertederingsconcert
Piano spelen deed hij op veel meer plekken. Zo heeft hij jarenlang op zaterdagmiddagen achter de piano gezeten bij café Eik en Linde aan de Plantage Middenlaan tegenover Artis. Daar kwam hij ook voor een andere hobby: schaken. Op de openbare piano in de centrale hal van de OBA aan het Oosterdok speelde Julius Vischjager ook regelmatig stukken uit zijn repertoire. Dat repertoire bestond uit werken van de bekende componisten Chopin, Scarlatti, Schumann, Mozart, Bach en Beethoven. Eén van zijn ‘uitvindingen’ waren vertederingsconcerten. Hij gaf ze regelmatig op uitnodiging van diverse politici.
Laatste vraag
Als pianist was Julius Vischjager bekend, maar meer nog als man van zijn eigen krant The Daily Invisible. Vanaf 1977 verscheen de handgeschreven krant, niet dagelijks, maar wekelijks. En niet altijd, het verschijnen was afhankelijk van zijn humeur. De laatste Daily Invisible dateert van 12 januari 2016. Op 27 januari 2017 verscheen vanwege de 80e verjaardag van Julius Vischjager een speciale jubileumeditie, gemaakt door Haagse collega-journalisten. Veertig jaar lang had Julius Vischjager de eer om bij de wekelijkse persconferentie van de minister-president de laatste vraag te mogen stellen. Vragen aan Rutte gingen regelmatig over het pianospelen, ook Rutte speelt piano, al is dat naar zijn zeggen weinig en matig. Een ander soort vraag heb ik uit de Daily Invisible van 18 november 2014. Vischjager: ‘Ja meneer Rutte, wat vindt u belangrijker, het kerstfeest met de Kerstman, of het sinterklaasfeest?’ Rutte antwoordt: ‘Ooooh, levensgevaarlijk. Hier krijgt u een heel laf antwoord op. Beide. Nee, hier ga ik geen risico’s nemen. Er komen verkiezingen aan. Dames en heren, een goed weekend.’ De Binnenhofnar noemde hij zichzelf wel. Daar werd door anderen dan op gevarieerd: de hofnar van het Binnenhof. Hij is er in 2017 Lid van Verdienste van de Parlementaire Pers mee geworden.
Verleden
Een radioprogramma had Julius Vischjager ook. Op SALTO was hij jarenlang elke donderdagochtend te beluisteren. Zijn programma heette Hoe bedoel U en was gevuld met kunst, cultuur, politiek en gedichten, maar vooral met zijn persoonlijke opvattingen. Op 4 mei 2015 heeft Julius Vischjager in Betondorp een monument onthuld, ter herinnering aan de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog. In zijn Daily Invisible schrijft hij er zelf over. Aan zijn joodse achtergrond ging hij het liefst voorbij, maar feit is dat zijn beide ouders omgekomen zijn in de Tweede Wereldoorlog (in Buchenwald en Bergen-Belsen) en hij zelf maar ternauwernood ontsnapte aan deportatie. Dat zijn hele leven de sporen droeg van dat gruwelijke verleden is zeker.
