In razernij in de pen klimmen is meestal geen goed idee: de boodschap wordt dan algauw zuur en ongenuanceerd. Maar nu ik de pen toch ter hand heb genomen is er geen weg terug.
Thomas Claassen
Ik hoef mijn buurtgenoten niet uit te leggen dat een van de meest aangrijpende en tastbare plekken van de Holocaust in Nederland, de Hollandsche Schouwburg aan de Plantage Middenlaan is. Maar ik herhaal het hier toch om mijn verhaal kracht bij te zetten: op deze plek zijn duizenden Joden, velen wonend in de huizen waarin wij nu wonen, samengebracht om vervolgens op transport gesteld te worden naar de vernietigingskampen in Polen waar ze massaal zijn vermoord. Vanwege corona zijn er op deze winderige 4 mei plukjes mensen aanwezig om stil te staan bij deze gruwelijkheden die zich in dit statige gebouw hebben afgespeeld en de lotgevallen van de Holocaust te herdenken.
Maar hoe kun je stilstaan bij een zulk ondenkbaar leed als de herdenkende massa wordt opgeschrikt door een man op een fiets, hardop telefonerend over geldzaken, twee lachende jongens op een scheurende scooter, toeterende autobestuurders, en een auto met Duits kenteken, nota bene een Duits kenteken, die door een buurtgenoot halt wordt gehouden en respectvol gevraagd wordt om twee minuten, even twee minuten, stil te zijn en onze gezamenlijke geschiedenis te herdenken. Het antwoord? Vol in de achteruit, en met piepende banden en rokende uitlaat over de trambaan de Plantage Middenlaan verlaten. En toen? Toen waren de twee minuten voorbij. Een respectvolle herdenking armer, ergernis en woede rijker.
Een dag later hoor ik verzoenende en grootse woorden van de Duitse bondskanselier Merkel bij de NOS, en ik zie een overlevende van de kampen, mevrouw Weyl, samen met de kleindochter van de kampcommandant van Westerbork Gemmeker, langs Duitse scholen gaan om de jeugd te leren over de geschiedenis en waartoe haat kan leiden. Haat leidt tot onverdraagzaamheid en, in het ergste geval, tot massamoord. Ik leg de pen in alle rust neer.
