Oost kent heel veel verborgen plekjes. Je loopt er zo voorbij en vraagt je niet af ‘Wat is dit?’ Toch wil je het wel weten.
De vier ‘uit Franschen bergsteen gehouwen leeuwen’
In 1891 maakte Bart van Hove vier leeuwen voor het inmiddels gesloopte sluiseiland in het Amsterdam-Rijnkanaal dat toen Merwedekanaal heette. In een artikel van John F. Hulk in Elseviers geïllustreerd maandschrift worden ze als volgt beschreven.
De vier uit Franschen bergsteen gehouwen leeuwen, welke, liggende op hunne granieten voetstukken, de groote sluis van het Merwedekanaal bij Zeeburg een monumentaal karakter verleenen, geven een impressie van krachtvolle getuigen van den kunstenaar en diens doorwrochten kennis der natuur.
Deze vier voorvaderen van de huidige leeuwen bewaakten de sifon onder het toenmalig Merwedekanaal. De syphon werd aangelegd om het Amsterdamse grachtenwater onder het nieuwe kanaal door in het IJ te spuien en het frisse water van het IJ in de grachten binnen te laten.
Toen de sifon in 1942 werd vervangen tijdens de aanleg van het Amsterdam-Rijnkanaal, dat was een verbreding en verlenging van het bestaande kanaal, stonden de leeuwen in de weg en werden opgeslagen. Tien jaar later werden ze geschonken aan de Noordoostpolder die toen tien jaar bestond.
In Emmeloord werden ze op nieuwe sokkels opgesteld en vormden daar het Leeuwenmonument. Maar toen het verkeer daar drukker werd, stonden ze ook daar in de weg. In 1964 werden de leeuwen daarom naar de stadsdeelwerf van Emmeloord gebracht.
Tijdens de jaarwisseling van 1975-1976 stal ene Piet van der Sar uit het plaatsje Nagele met vier vrienden een van de leeuwen en bracht deze naar Nagele, maar na twee dagen werd de leeuw weer teruggebracht. Van der Sar maakte daarop van één van de Emmeloordse leeuwen een gipsen mal waarmee een kopie voor Nagele werd gemaakt.
Kunstenares Marieke van Diemen maakte in 2010 van een van de leeuwen een mal waarmee ze vier basalt betonnen exemplaren goot die bij de Poldertoren in Emmeloord werden geplaatst.
Met dezelfde mal werden in 2015 nogmaals vier exemplaren gegoten. Die vier leeuwen werden aan weerszijden van het Amsterdam-Rijnkanaal ter hoogte van het verdwenen sluiseiland Zeeburg geplaatst. Eindelijk stonden de leeuwen weer op de oorspronkelijke plaats.
Ken je ook een onbekend plekje in Oost? Laat het weten
