Zeeger Ernsting: ‘Je beleeft de stad op straat.’

De openbare ruimte is de portefeuille die in de politieke loopbaan van Zeeger Ernsting centraal staat. ‘De stad is ontworpen voor mensen,’ zegt hij, ‘die deze leefomgeving kiezen. Ze wonen in kleine huizen, ze hebben de openbare ruimte nodig.’ In de portefeuilles die hij van Rick Vermin heeft overgenomen, komen zijn interesses samen. ‘Het is een aangename combinatie van duurzaamheid en openbare ruimte.’ Hij is bijna drie weken bestuurder van stadsdeel Oost als dit gesprek plaatsvindt.

Martien van Oorsouw | Foto Frank Schoevaart

Voor veel mensen was het een verrassing dat hij de overstap maakte naar het dagelijks bestuur van Oost. Hij was fractievoorzitter van GroenLinks in de Amsterdamse gemeenteraad. Hij is (mede) verantwoordelijk voor de veelgeprezen knip op het Muntplein. Naar aanleiding van de motie die hij vier jaar geleden indiende, werd op 8 december 2023 de maximumsnelheid voor auto’s in Amsterdam teruggebracht naar 30 kilometer. ‘De verwachting is dat er 15 tot 20 procent minder ernstige ongelukken zullen gaan plaatsvinden. Dat is wel wezenlijk voor de stad.’

Zeeger is een geboren en getogen Amsterdammer. Hij is aan de rand van de Jordaan geboren, opgegroeid in Noord en woont met zijn gezin de Nieuwmarktbuurt. ‘Steden zijn bedacht door mensen voor mensen. De stad moet een goede plek zijn om te leven.’

Verkeersveiligheid is belangrijk, ‘en dat zeg ik niet alleen als bestuurder. Als je zoon voor de eerste keer alleen naar de brugklas fietst, laat je ‘m los in het verkeer en hoop je dat je hem ’s middags terugkrijgt.’

‘Je kunt de stad niet onbereikbaar maken voor auto’s, maar de auto legt een onevenredig groot beslag op de openbare ruimte. Je ziet dat de balans hersteld wordt ten gunste van de fietsers, voetgangers en openbaar vervoer.’ Iedereen, van 8 tot 80, moet ontspannen door de stad kunnen fietsen, vindt hij. ‘Over de openbare ruimte praten is als praten over voetbal: iedereen heeft er verstand van en er een mening over,’ zegt hij lachend, ‘en terecht: iedereen leeft er en maakt er gebruik van.’

Dat betekent concreet dat in de plannen voor de Linnaeusstraat en de Middenweg meer ruimte vrijgemaakt wordt voor voetgangers, fietsers, openbaar vervoer en groen. De stoepen en fietspaden in beide richtingen worden breder, de auto’s rijden op de trambaan. Op een groot gedeelte van de straten is parkeren straks niet meer mogelijk. Er blijft voldoende ruimte om te laden en lossen. De plannen zijn onlangs gepresenteerd aan bewoners en ondernemers. Op dit moment buigen de stadsdeelcommissie en het dagelijks bestuur zich over de plannen en de ideeën die op de presentatie zijn ingebracht.

Eén ding heeft hij gemerkt in de korte tijd als lid van het dagelijks bestuur: ‘Je hebt een andere rol, je ontdekt hoe de gemeente werkt. Het werk in de gemeenteraad is vaak abstract en speelt zich binnen de Stopera af. Nu heb ik de kans me op de uitvoering te richten. Ik leer heel veel over ambtelijk en bestuurlijk Amsterdam. Aan deze kant van de tafel leer je Amsterdam en de gemeentelijke organisatie op een andere manier kennen.’ Hij is trots op wat hij als lid van de gemeenteraad bereikt heeft. De woordvoering over de knip in de Weesperstraat laat hij over aan zijn opvolger.

‘Oost is een waanzinnig stadsdeel, heel divers, met veel buurten die allemaal een eigen identiteit hebben. De stad heeft een grote behoefte aan meer woningen, overal wordt voor verdichting gekozen. Oost is het enige stadsdeel waar nog buiten de bestaande bouw gebouwd kan worden.’

Het stadsdeel staat voor een grote opgave: in sommige buurten is de wateroverlast groot, andere buurten hebben last van hittestress. Hitte in de zomer en regen in de rest van het jaar. Zorgen dat het overvloedige water weggevoerd wordt kost steeds meer inspanning. Opvattingen over een duurzame omgeving veranderen: bij de bouw van het Oostelijk Havengebied dacht men dat blauw het nieuwe groen was, maar de ervaring leert dat een groenere omgeving een gunstige invloed heeft op de temperatuur. In de zomer is het een paar graden lager in een groene(re) omgeving. Hier is het stadsdeel mee bezig. Er worden bijvoorbeeld plannen gemaakt om op de Stokerkade bomen te planten.

Bewoners op van het Oostelijk Havengebied en IJburg zijn enthousiast om met vergroening van hun buurt aan de slag te gaan, de hittestress is er groot. Door de verdichting is de kans groter dat mensen dichter bij hun werk wonen. De behoefte aan een eigen auto neemt af, het draagvlak voor openbaar vervoer neemt toe. Warmte is beter te organiseren.

‘Je leert de stad op zoveel manieren kennen, dat is verrijkend. Ik ga graag ergens op af. Je maakt kennis met veel mensen, leert de stedelijke diensten kennen die de taken van het stadsdeel uitvoeren. De afgelopen weken waren echt een ontdekkingstocht. Met bewoners wil ik graag dilemma’s onderzoeken.’

De gemeente zoekt naar manieren om meer integraal te werken. Het respect voor democratie en elkaars rollen is groot in de organisatie. Men probeert niet meer vanuit één beleidsterrein te werken, maar meer integraal. ‘Mensen denken niet verkokerd, bewoners maken geen onderscheid tussen de systeemwereld en de leefwereld. Voor ons is het zaak de systeemwereld beter te laten aansluiten op de leefwereld.’

‘De betrokkenheid van bewoners bij hun buurt is groot. Dat is belangrijk, niet alleen omdat ze elkaar beter leren kennen, maar bewoners kunnen dan ook eigenaarschap hebben over hun omgeving. Dat gaat verder dan alleen maar je stem uitbrengen.’
De vertrouwensrelatie tussen de overheid en Amsterdammers kan wel wat beter. Op een bewonersvergadering werd onlangs geklaagd over het vele Engels en de veranderde werkwijze van de gemeente. De burgemeester heeft een onderzoek laten doen naar het taalgebruik van de gemeente. Dat is wel voor verbetering vatbaar.

De stadsdeelcommissie heeft onlangs advies uitgebracht over de nieuwe participatieverordening van de gemeente. ‘Het gaat om wat het Right to Challenge heet in lelijke beleidstaal uit Amerika, het recht om de gemeente uit te dagen taken zelf uit te voeren. Bewoners moeten grip hebben op hun omgeving.’

De toegankelijkheid en bereikbaarheid van IJburg zijn onderdeel van het stedelijk programma. Er worden veel woningen gebouwd, het is belangrijk dat het verkeer kan doorstromen en dat de verkeersdruk in de aanliggende buurten te groot wordt.
Tramlijn 26 wordt doorgetrokken naar het Centrumeiland, eind dit jaar komt er richting Weesp en de Arena een hoogwaardige regiobus, met een goede snelheid en hoge frequentie. Dat zou een gedeelte van de problemen moeten oplossen. Als er een storing is met lijn 26, is de bereikbaarheid kwetsbaar. Het openbaar vervoer moet er robuuster worden.

De plannen voor de ‘cruciale mijl’, de 1,6 kilometer IJburglaan tussen de Piet Heintunnel en het Haveneiland zijn nog in de ontwerpfase. Door de doorstroming van voetgangers, fietsers, het openbaar vervoer en de auto’s gemakkelijker te maken, wordt de bereikbaarheid van het Zeeburgereiland en IJburg verbeterd.

Zeeger heeft een paar jaar planologie en wetenschapsdynamica gestudeerd. ‘Dat maakt het werk zo leuk, die afwisseling tussen techniek en maatschappij. Door toeval heb ik me in de politiek ook vooral bezig gehouden met verkeer en stedenbouw. Het onderscheid tussen het fysieke en sociale domein is per slot ook maar een scheiding. Het is mijn taak om die kruisverbanden in de gaten te houden.’