Op 10 mei wordt de Libris literatuurprijs uitgereikt. Maria Vlaar organiseert een leesclub waarop de zes genomineerde boeken besproken worden. Op drie donderdagavonden worden per zoom steeds twee boeken besproken. Ze organiseert de avonden in samenwerking met de Linnaeus boekhandel.
Martien van Oorsouw
Maria Vlaar woont in Oost en is schrijver. Haar debuut, de verhalenbundel Diepe aarde werd in 2018 bekroond met de J M A Biesheuvelpijs voor de beste verhalenbundel. Ze werkt als literair journalist en schrijft literatuurrecensies voor de Vlaamse kant De Standaard. Daarnaast is ze voorzitter van de Auteursbond, de belangenvereniging van schrijvers, vertalers, scenarioschrijvers. Ze werkt als vrijwilliger voor de Wolkerstuin op Amstelglorie.
De coronacrisis hakt er ook voor boekhandels hard in. Voor schrijvers zijn boekhandels belangrijk: ‘Ik woonde net een paar maanden in de buurt toen mijn boek uitkwam. De Linnaeus Boekhandel organiseerde de week van het korte verhaal. Mijn boek stond prominent in de etalage en de winkel uitgestald. Dat is een prettige verrassing, natuurlijk,’ vertelt ze, ‘niet alleen voor mij. In de boekhandel worden andere boeken verkocht dan via een webshop. Minder bekende schrijvers hebben daar meer kans opgemerkt te worden. Bij de grote webshops word je al snel naar de bestsellers geleid.’
Allerlei organisaties in de boekenwereld organiseerden de actie Steun uw lokale boekhandel, en de Schrijverscentrale riep schrijvers op om plannen in te dienen om hun favoriete boekhandel te promoten. Een van die dingen is de Leesclub XL. De Linnaeus Boekhandel is enthousiast. Samen met Edith Vroon maakte ze de keuze welke boeken per bijeenkomst besproken worden. ‘Dat was spannend, de boeken zijn stilistisch heel verschillend.’
‘Met de leesclub XL breng ik alles wat ik doe met elkaar in verbinding: mijn eigen buurt, mijn boekhandel, een oproep tot lezen en mijn recensiepraktijk.’ Door haar werkzaamheden heeft ze een groot netwerk in Nederland en Vlaanderen opgebouwd. ‘Marieke Lucas Rijneveld heb ik voor de krant geïnterviewd. Jeroen Brouwers heb ik geïnterviewd over zijn briefwisseling met Joost Zwagerman, ik werk aan een biografie over hem.’
De leesclub komt drie donderdagavonden per zoom bij elkaar. Elke bijeenkomst houdt Maria een kleine inleiding over de boeken die besproken worden.‘Ik heb een kleine cursus gehad met do’s en don’ts hoe je mensen betrokken houdt bij een zoombijeenkomst.’ Elke sessie begint om 19.30 uur en duurt tot 21.00 uur. ‘Aansluitend op de derde bijeenkomst vragen we de deelnemers wie de grootste kanshebber is op de winst. De boekhandel heeft daar een leuke prijsvraag aan verbonden.’
Mensen die de boeken niet uitgelezen hebben moeten kunnen meedoen. Daarom zijn de bijeenkomsten laagdrempelig van opzet. ‘Het is leuk als de deelnemers van tevoren nadenken over de thema’s die in de boeken aan bod komen. Na de inleiding vragen we ze zelf te vertellen wat ze gelezen hebben. Het is de bedoeling dat ze elkaar ook kunnen bevragen,’ zegt Maria. ‘Iedereen moet aan bod kunnen komen. Ik beschouw het als een work in progress. Voor de eerste bijeenkomst vragen we de deelnemers de mooiste zin op te sturen uit de twee boeken die we gaan bespreken.’
Donderdag 8 april staan Cliënt E Busken van Jeroen Brouwers en De onbevlekte van Erwin Mortier centraal. ‘Ik wil er niet te veel over verklappen, maar in beide boeken wordt teruggekeken op het verleden.’
Donderdag 22 april worden De saamhorigheidsgroep van Merijn de Boer en Wij zijn licht van Gerda Blees besproken. ‘In beide boeken staat een sekte centraal.’ Het boek van Gerda Blees heeft onlangs de prijs van de Nederlandse boekhandel gekregen.
Donderdag 6 mei staan Mijn lieve gunsteling van Marieke Lucas Rijneveld en Confrontaties van Simone Atangana Bekono op de agenda. ‘We eindigen met de twee romans die over een opgroeiend meisje gaan.’
Op 10 mei wordt de winnaar bekend gemaakt. De zaterdag ervoor publiceert Maria een artikel over de zes genomineerden in de Standaard. ‘Dat stuk stuur ik naar de deelnemers. Sinds de lockdown kan ik De Standaard in Nederland niet kopen. Iedereen werkt thuis, je kunt niet makkelijk kijken wie welk boek recenseert. Je hebt geen overzicht op wat er nog meer verschijnt. Tegenwoordig bestel ik het boek dat ik ga bespreken rechtstreeks bij de uitgever. Dat scheelt postzegels.’
Ze heeft nog een ‘stiekem plannetje’ als de leesclub succesvol is: ‘Als het lukt, ga ik door met een schrijfclub korte verhalen schrijven. Het thema heb ik al: ontwaken, omdat we tegen die tijd hopelijk uit de lockdown komen.’
